Een vlucht halen midden in de nacht, dat ene toffe feestje, of wanneer je omkomt in het werk en deadlines. Je kent het vast wel, nachten waarop er zo weinig tijd overblijft om te slapen, dat je je afvraagt of het überhaupt wel zin heeft. En dat, wanneer je kiest voor optie één, je toch vermoeider wakker lijkt te worden. Kun je beter een korte retourtje naar dromenland boeken of kun je beter een flinke bak sterke koffie zetten om jezelf wakker te houden?
Als je wakker bent, maakt je lichaam adenosine aan. Hoe langer je wakker bent, hoe meer adenosine zich ophoopt in je bloed. Heb jij een héle lange dag achter de rug? Dan kan de hoeveelheid adenosine ervoor zorgen dat je minder goed kunt nadenken en praten.
>> Goeie vraag: kun je slaap inhalen?
Emeritus hoogleraar in psychofysiologie aan de Universiteit van Amsterdam Gerard Kerkhof vertelde aan de Volkskrant dat het daarom zeker nuttig om even te slapen, ook al is het maar een paar uur. Bij voorkeur tussen acht en tien uur in de avond. “Dan zit je op het juiste moment van het circadiane ritme (24-uurs ritme, red.). In de eerste periode van dat ritme kom je in een diepe slaap terecht, en daarin breek je adenosine het snelst af. Na twee uur slaap heb je al meer dan 50 procent afgebroken.”
>> Slaap je op zondagnacht slecht? Dit kun je ertegen doen
Kerkhof: “Adenosine is een zogeheten ‘remmende neurotransmitter’, wat betekent dat het je functioneren op alle fronten een beetje minder scherp maakt.” Beter weinig slaap dan geen slaap, dus. Goed om te weten voor de volgende deadline, of wanneer je om drie uur ‘s nachts op moet om een vlucht te halen of wanneer je stiekem te diep zin het glaasje hebt gekeken.
Kun je niet slapen? Blijf dan gewoon liggen, want volgens Kerkhof rust je daar ook prima van uit. En als je echt geen tijd hebt om te slapen: drink koffie. De cafeïne ‘omkapselt’ namelijk de receptoren waar de adenosine zich aan wil hechten. Ook efficiënt, maar dat effect duurt niet heel lang.
