Tatjana Almuli is 25 jaar, studente Nederlands, freelance fotograaf en je kan haar kennen van het RTL-4 programma Obese, waarin ze in tien maanden tijd 56 kilo verloor. Voor Women’s Health schrijft ze iedere week een column over haar zoektocht naar een gezonde, gebalanceerde en gelukkige levensstijl.
Blog #4: (Extreem) Afvallen – wel of geen rocket science?
Door veel mensen – van dokters, personal trainers tot (zelfbenoemde) dieetgoeroes wordt gezegd dat afvallen echt geen rocket science is. Het is gewoon een kwestie van meer calorieën verbranden dan eten, voldoende bewegen, goed slapen et voila: men valt af. Ik denk dat dit prima basisprincipes zijn wanneer je from scratch begint met afvallen. Maar wat als je, net als ik, ineens niet meer afvalt terwijl je je nog steeds aan deze principes houdt?!
Zoals je in mijn eerste blog hebt kunnen lezen viel ik op een gegeven moment niet meer af. De weegschaal tikte – 50 kilo aan en daar bleef het ook bij. Vanuit verschillende hoeken werden verklaringen gegeven die uiteen liepen van: ‘je hebt het afgelopen jaar veel teveel van je lichaam gevraagd, je bent gewoon overtraind!’, tot: ‘een plateau bereiken tijdens zoveel gewichtsverlies is normaal – op een gegeven moment val je vanzelf wel weer af als je gewoon zo doorgaat’, en: ‘misschien is dit je natuurlijke gewicht en moet je dat accepteren.’ Ook kreeg ik de vraag of ik écht wel genoeg trainde en goed at, terwijl ik nog precies hetzelfde deed als de maanden daarvoor. Waarom lukt het me dan niet om nog meer gewicht kwijt te raken? Toevallig is er onlangs een wetenschappelijk onderzoek gepubliceerd, waarin ex-deelnemers van het tv-programma The Biggest Loser, dat vergelijkbaar is met Obese, zijn onderzocht. Veel ex-deelnemers bleven namelijk struggelen met hun gewicht, dus is er onderzocht of hier een fysieke verklaring voor is. Nou, die is er dus.
Een kleine recap van het onderzoek: vóór het afvallen hadden de deelnemers een normaal werkend metabolisme. Maar na hun drastisch gewichtsverlies werd hun stofwisseling op lage activiteit gesteld. Het lichaam van de kandidaten vecht schijnbaar om het gewichtsverlies terug te draaien, door de stofwisseling extreem te vertragen. Omdat het lichaam van de kandidaten tijdens het programma in een zogenaamde ‘spaarstand’ is gezet. Nu zet het lichaam van de onderzochte kandidaten het voedsel dat ze binnenkrijgen (buiten proportie) om in vet in plaats van in energie. De kandidaten moeten nu ongeveer 800 calorieën minder eten dan anderen in dezelfde gewichtsklasse om hun huidige gewicht te handhaven. En die 800 calorieën die ze minder moeten eten zijn alleen maar om het ‘nieuwe’ gewicht vast te houden – laat staan wat je moet doen (of laten) als je nog meer wil afvallen.
Mede door dit onderzoek ben ik gaan nadenken over programma’s als The Biggest Loser en Obese – is afvallen onder zulke extreme omstandigheden nou wel de goede manier? Persoonlijk dank ik god nog steeds op mijn blote knieën dat ik destijds uitgekozen ben voor Obese. Ik had het echt nodig om die tien maanden een soort nieuw begin te maken – keihard knallen onder begeleiding van de juiste mensen, helemaal kapot gaan maar daarna ook leren om weer op te staan. Maar ik heb wel gemerkt dat het er pas echt op aan komt wanneer het programma voorbij is. Als alle deskundigen en de camera’s ‘weg’ zijn komt het uiteindelijk toch echt aan op jouw eigen discipline, een gezonde routine die je eigen moet maken en een groot doorzettingsvermogen. Jezelf niet verliezen in die oude patronen die nog steeds op de loer liggen – de vele excuses bijvoorbeeld en in mijn geval de nodige self pity.
Ik moe(s)t bijvoorbeeld echt alleen die enorme teleurstelling verwerken van geen resultaat meer zien op de weegschaal, terwijl ik me nog steeds een slag in de rondte werk. Toen ik nog ‘vol’ in Obese zat, waren er zeker vijf mensen die me tijdens zulke momenten van teleurstelling konden opkalefateren, waardoor ik op de automatische piloot doorging – want ik kon niet anders toen. En nu ben ik toch veel meer op mezelf aangewezen. The real life baby.
En soms is dat nog steeds fucking moeilijk. Het is echt niet zo dat ik nóóit meer in de verleiding kom om me te ‘verliezen’ in heel veel eten als ik bijvoorbeeld heel moe, gestrest of chagrijnig ben. Maar die drang naar comfort food soms is denk ik ook gewoon heel menselijk, het gaat natuurlijk om de balans. En ik moet met mijn ‘dikke’ verleden gewoon extra alert blijven. C’est tout. Terug naar de eerste vraag van dit blog: is (extreem) afvallen nu wel of geen rocket science. Ik denk van wel.
Ik besef heel goed dat ik op meerdere vlakken een uitzondering ben. Dat de meeste mensen niet zo zwaar zijn als ik was voordat ik begon met Obese en ook niet zoveel hoeven / willen afvallen. En dat ik tegelijk ook in een uitzonderingspositie verkeer, omdat ik mee heb gedaan aan ‘zo’n’ programma. Maar uiteindelijk denk ik, hoeveel gewicht je ook kwijt wil, dat het om méér gaat dan alleen die ‘standaard’-principes. Ieder mens en ieder lichaam is anders. Soms zijn er complicaties – zowel fysiek als mentaal, en is er geen wondermiddel dat helpt met (duurzaam) afvallen. Afvallen an sich is misschien geen rocket science, maar alles daaromheen vaak wel.
Ik probeer mijn lichaam nu op zoveel mogelijk manieren nieuwe prikkels te geven. Zowel op het gebied van sport als op het gebied van voeding – weer uit die comfort zone en nieuwe dingen aangaan. Ik heb tijdens Obese natuurlijk aan den lijve ondervonden dat nieuwe prikkels zoveel kunnen doen. Mijn lichaam heeft nu gewoon een andere standaard – in plaats van nauwelijks beweging is het vele trainen nu normaal voor mij. En in plaats van eetbuien vol suiker- en vetproducten bestaan mijn maaltijden nu grotendeels uit groente.
Ik moet opzoek naar iets nieuws, een andere weg, iets waardoor ik dit plateau kan doorbreken. Ik wil mezelf natuurlijk nooit meer verliezen in het overeten, maar tegelijk wil ik ook niet altijd alleen maar geobsedeerd zijn door eten, sporten en me daarin verliezen. Ik wil nu een manier van afvallen vinden die echt duurzaam is en waarbij ik mezelf én mijn lijf niet voorbij hoef te gaan.
