Chlamydia, Gonorroe, HIV of schurft? Van deze soa’s heb je waarschijnlijk al eens gehoord. Een andere soa, genaamd HPV, is voor veel van ons minder bekend, maar zeker niet minder relevant. Tachtig tot negentig procent van de mensen raakt namelijk één of zelfs meerdere keren in hun leven besmet met dit virus. Hoog tijd dus om kennis te maken. Lees hier alles wat je moet weten over HPV.
Wat is HPV?
Het virus dat deze soa veroorzaakt heet het humaan papillomavirus. Pardon, papilo wat? Geen zorgen over de uitspraak, de naam van dit virus wordt namelijk afgekort als HPV. In de meeste gevallen merk je er niks van wanneer je besmet raakt met HPV en ruimt je lichaam het virus zelf op. Dit gebeurde bijvoorbeeld bij Lotte (25 jaar). ‘Ik kwam bij de gynaecoloog omdat ik veel gewisseld had met anticonceptie en soms erg last had van buikpijn. De gynaecoloog besloot een uitstrijkje te maken. Hieruit bleek dat ik wel wat onrustige cellen had, maar er hoefde niet direct iets te gebeuren. Bij het laatste uitstrijkje was alles goed, mijn lichaam heeft dus zelf het virus weer opgeruimd.’ Een besmetting is meestal dus onschuldig, maar dit is helaas niet altijd het geval. ‘Er zijn meer dan honderd soorten HPV, waarvan een klein gedeelte hoog-risico-HPV is’, vertelt gynaecoloog Martha Esajas. ‘Hoog-risico-HPV betekent dat deze variant van het HPV-virus in staat is om kanker te veroorzaken.’
Waardoor kun je HPV krijgen?
HPV is heel besmettelijk en kun je krijgen door seksueel contact. Het virus zit rondom de vagina, anus of penis. Tijdens de seks kan het virus op je handen of in je mond komen en op die manier kan het worden overgedragen. Belangrijk om te weten is dat je, ook zonder penetratie, besmet kunt raken met HPV. Het virus kan namelijk ook overgedragen worden via de huid, handen en mond.
Hoe kun je merken dat je HPV hebt?
‘Wanneer je besmet bent met HPV heb je meestal geen klachten’, vertelt Esajas. 'Je hebt meer dan 100 soorten HPV, waarvan een klein gedeelte hoog risico-HPV is. Hoog risico-HPV betekent dat deze vorm van HPV in staat is om kanker te veroorzaken. HPV 16 en 18 zijn de belangrijkste hoog risico-HPV. De laag risico-HPV kan geen kanker veroorzaken.'
Het HPV-virus geeft dus geen symptomen, maar als het in je lichaam blijft zitten, kan het gevolgen hebben. ‘Vaak komt het virus pas aan het licht bij een uitstrijkje’, vult gynaecoloog-oncoloog Refika Yigit aan. De kans is groot dat jouw lichaam het virus zelf opruimt. ‘Als je besmet bent met een laag risico-HPV, en jouw lichaam heeft het niet zelf opgeruimd, kun je last krijgen van genitale wratten. Deze zijn ongevaarlijk, maar kunnen wel vervelend zijn’, zegt Yigit. 'Ze geven meestal geen klachten, maar kunnen soms jeuken of bloeden. Deze wratjes kunnen vanzelf verdwijnen, maar je kunt ze ook laten behandelen bij de huisarts.
In het ergste geval ben je besmet met een hoog-risico-HPV. Dit HPV-virus kan in zeldzame gevallen bij vrouwen kanker aan de mond, vagina, schaamlippen, anus of baarmoeder veroorzaken. Tussen het moment van besmetting en het ontstaan van kanker zit meestal meer dan 10 tot 15 jaar. Volgens het RIVM krijgen in Nederland elk jaar gemiddeld 1100 vrouwen kanker door HPV. Baarmoederhalskanker is de meest voorkomende HPV-kanker. Daarom worden vrouwen tussen de 30 en 60 elke 5 jaar opgeroepen voor een uitstrijkje. Tijdens dit preventieve onderzoek wordt er gecontroleerd of je risico loopt op baarmoederhalskanker.
Hoe kun je besmetting met HPV voorkomen?
HPV is zo besmettelijk dat je het haast niet kunt voorkomen. Wel kun je het risico op HPV met 70% procent verminderen door gebruik te maken van condooms. Je kunt je ook laten vaccineren tegen het HPV-virus. Uit onderzoek blijkt dat de HPV-vaccinatie voor ongeveer 95 procent beschermt tegen de 2 varianten van dit virus die het vaakst kanker veroorzaken. Twijfel jij over het wel of niet laten vaccineren? Raadpleeg dan een arts.
De keuze om wel of niet te gaan voor een HPV-inenting is helemaal aan jezelf. To prik or not to prik? Hopelijk heeft deze informatie je kunnen helpen die vraag te beantwoorden. Bij Women's Health geven we geen advies en voorzien we je alleen van informatie. Mocht je een vraag hebben over jouw persoonlijke situatie, raadpleeg dan een huisarts. Voor de meest recente ontwikkelingen op het gebied van HPV kun je kijken op de site van het RIVM.
