Dit doet suiker met je lichaam

Wat doet suiker met je lichaam? Op het moment dat je iets zoets eet, zenden je smaakpapillen een seintje naar je hersenen: lekker! Suiker zorgt voor de afgifte van dopamine en activeert daarmee het beloningshormoon. Ondertussen belandt de suiker in je buik, waar het wordt verdund door je spijsverteringssappen en komt het terecht in je dunne darm. Enzymen beginnen elk deeltje af te breken in twee soorten moleculen: glucose en fructose.

De meeste toegevoegde suiker komt van suikerriet of suikerbieten, en die zijn voor zowel glucose als fructose gelijk verdeeld. Echter, industrieel gemaakte siroop bevat vaak veel meer fructose dan glucose. Wanneer je dit vaak eet, kan het je lichaam een flinke klap geven.

Dit gebeurt er met de glucose:

Het sluipt door de wanden van je dunne darm, waarbij ze je alvleesklier triggeren om de insuline, een hormoon dat glucose uit je bloed haalt en het omzet in energie, af te geven aan het bloed.

Maar veel zoete tussendoortjes zijn overladen met zoveel glucose, dat je lichaam het niet aankan, waardoor die energieboost slechts van korte duur is. Daarna zakt het keihard in: eerst een suikerpiek en dan een suikerdip.

Insuline blokkeert ook de productie van leptine, het hongerhormoon dat je brein vertelt dat je verzadigd bent. Hoe hoger je insulineniveau, hoe meer trek jij hebt (zelfs wanneer je veel hebt gegeten). En door die gesimuleerde hongermodus start je lichaam met het opslaan van glucose als buikvet.

Insuline doet meer. Het heeft ook invloed op je brein. Als je veel en langdurig suiker binnenkrijgt kan het aantal dopaminereceptoren in je brein afnemen. Hierdoor zul je nog meer naar suiker snakken. Dat in combinatie met je cravings naar dopamine lijkt het wel verdacht verslavend.

Dit gebeurt er met de fructose:

Ook fructose sluipt stiekem door de wanden van je dunne darm je bloedstroom in, waarna de fructose direct doorgaat naar je lever.

Je lever werkt hard om fructose te verteren, en het om te zetten in iets wat je lichaam kan gebruiken. Maar het orgaan is al snel overspoeld, vooral wanneer je een helemaal bent los gegaan op de suikers. Na een tijdje kan het teveel aan fructose zorgen dat er vetbolletjes groeien in de lever. Dit heet lipogenese, de voorloper van een leververvetting (waar overigens niet eens alcohol aan te pas hoeft te komen).

Te veel fructose verlaagt ook je goede HDL cholesterol en verhoogt de productie van triglyceriden, een type vet dat zich van de lever naar de slagaders kan verplaatsen, wat je risico op een hartaanval of beroerte verhoogt.

Je lever zendt nu een ‘noodverzoek’ uit voor extra insuline. Je alvleesklier zal nu aan het overwerken slaan, dat kan leiden tot ontstekingen in je lichaam en het kan het risico op obesitas en diabetes verhogen.

Moet je dan de suikers helemaal laten staan?

Je hoeft suiker niet helemaal te laten staan. Je lichaam heeft suiker nodig en buiten dat is suiker ook lekker! Je lichaam heeft alleen niet te veel suiker nodig. Volgens de wereldgezondheidsorganisatie doe je er goed aan om maximaal 10% van je energie uit suikers te halen. Volgens het Diabetesfonds krijgt de gemiddelde Nederlander anderhalf tot twee keer te veel suiker binnen. Een beetje opletten kan dus geen kwaad.