Vrouwen, zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven, vegetariërs en jonge kinderen hebben meer kans om een tekort aan ijzer te ontwikkelen. De kans dat je dit krijgt is gelukkig niet heel groot, omdat je dunne darm tot wel 41 procent meer ijzer uit voedsel opneemt wanneer je ijzerlevels laag zijn. Ook zijn voedingspatronen in westerse landen meestal gevarieerd genoeg om tekorten te voorkomen.

Toch kan het gebeuren dat er een tekort ontstaat, of zelfs bloedarmoede. Wanneer je bloed verliest (door menstruatie, bijvoorbeeld). Een tekort kun je herkennen aan de onderstaande symptomen.

1. Vermoeidheid

Je lichaam heeft ijzer nodig om hemoglobine aan te maken, een eiwit in de rode bloedlichaampjes. Hemoglobine is onder andere verantwoordelijk voor het vervoeren van zuurstof door ons lichaam. Je kunt je voorstellen dat als zuurstof minder goed of minder snel vervoerd kan worden in je lichaam, je minder energie hebt. Je zult je dus eerder vermoeid voelen, ook tijdens je workouts.

IJzer in voedsel komt voor in twee vormen: als heemijzer en non-heemijzer. Heemijzer zit alleen in dierlijke producten (voornamelijk vlees), en non-heemijzer in zowel dierlijke als plantaardige producten (peulvruchten, citrusvruchten, appelstroop). Heemijzer wordt beter opgenomen door je lichaam. Vandaar dat vegetariërs extra alert moeten zijn of ze wel genoeg ijzer binnenkrijgen.

2. Sneller buiten adem

In de sportschool, wanneer je op de fiets zit of even de trap op rent, je bent sneller buiten adem dan normaal. Omdat er bij een tekort aan ijzer dus minder zuurstof vervoerd kan worden, heeft je lichaam hier meer behoefte aan. Daardoor gaat je ademhaling omhoog en ben je sneller buiten adem.

3. Een bleke huid

Zie je eruit alsof je zou kunnen figureren in Twilight (en is dat normaal niet het geval)? Geen goed teken. Een bleke teint kan veroorzaakt worden door een verminderde bloedtoevoer en een verminderd aantal rode bloedlichaampjes.

4. Bovenmatig veel spierpijn

Als je jezelf letterlijk naar de sportschool moet slepen, dan voel je achteraf waarschijnlijk ook meer spierpijn dan normaal. Een tekort aan ijzer belemmert het spierherstel na de workout doordat er minder zuurstof beschikbaar is, wat kan leiden tot meer pijn. Als je veel sport, heb je meer kans op te weinig ijzer.

5. Haaruitval

Wanneer jouw tekort aan ijzers leidt tot bloedarmoede, gaat je lichaam prioriteiten stellen. En je raadt het al: die liggen niet bij je haar, maar bij je vitale organen. Hierdoor kun je meer haaruitval krijgen dan normaal.

6. Onregelmatige hartslag

Door een te lage hoeveelheid ijzer in je bloed is er minder hemoglobine beschikbaar, en daardoor minder zuurstof. Maar je lichaam heeft het wel nodig, dus past het zich aan. Je hart kan sneller gaan kloppen, in een poging om meer zuurstof rond te pompen. Maar dit gebeurt alleen bij een extreme vorm van bloedarmoede.

Voeding en behandeling

Met de juiste voeding kun je de hoeveelheid ijzer in je lichaam omhoog te krikken. Hiervoor hoef je niet direct naar rood vlees te grijpen, want ook er zijn ook groenten die veel ijzer bevatten.

Supplementen veroorzaken bij sommige mensen maag-en darmklachten, en zijn minder efficiënt op de lange termijn dan wanneer je al je ijzer uit je voeding haalt. Verschillende stoffen kunnen de opname van non-heemijzer door je lichaam verminderen. Dat zijn fytaat in granen en peulvruchten, en polyfenolen in thee of koffie. Calcium vermindert de opname van zowel heemijzer als non-heemijzer.

Toch zijn er geen voedingsmiddelen die je hoeft te vermijden, want met een gevarieerd eetpatroon krijg je ook voedingsmiddelen binnen die de opname stimuleren. Hierdoor heffen ze het remmende effect weer op. Zo zorgt vitamine C er bijvoorbeeld voor dat je non-heemijzer uit plantaardige bronnen beter opneemt.

Denk jij dat je te weinig ijzer in je bloed hebt? Je huisarts kan je door middel van een bloedtest vertellen of dit het geval is.

Bron: o.a. Voedingscentrum, Huisarts.nl.

Volg je Women's Health al op Facebook en Instagram?