Veel cijfers zijn er niet rondom autisme. Volgens een internationale metareview uit 2015 komt autisme voor bij 0,66% van de bevolking. Dat is 1 op de 150 mensen en 6.6 op elke 1000 mensen. Bij deze studie wordt echter voornamelijk uitgegaan van diagnoses bij kinderen, aldus Autisme Digitaal. Maar autisme komt natuurlijk ook voor bij volwassenen. En die diagnose kan soms lang op zich wachten.
Petra was 30 toen ze werd gediagnosticeerd met autisme. 'Mijn vader is op mijn 17e overleden en mijn moeder toen ik 23 was. Ik vond mezelf altijd al anders dan anderen en voelde mij vaak onzeker en verlegen. Ik besloot pas op mijn dertigste hulp te zoeken en via de huisarts kwam ik bij het GGZ terecht. Daar kreeg ik de diagnose autisme. Dat kwam best rauw op mijn dak, omdat er flink wat negatieve oordelen heersen over autisme,' vertelt Petra.
En dat waren ook direct de eerste dingen die Petra leerde over haar autisme, de ‘negatieve’ dingen. 'In het jaar dat ik gediagnosticeerd werd, verloor ik mijn baan door een reorganisatie en kreeg ik sollicitatietips als arbeidshulpverlening. Hier leerde ik vooral wat er allemaal negatief aan mij was: ik heb moeite met oogcontact maken, ben communicatief niet sterk en sta niet altijd even sterk in mijn schoenen. Omdat het niet echt hielp, besloot ik te stoppen en zocht ik mij heil in zelfhulpboeken en coachingtrajecten. Dat deed veel meer voor mij.'
Toch niet zo zwart-wit
Petra verslond boeken over autisme omdat ze er meer over wilde leren. Maar niet alleen over autisme, ook over voeding, bio hacking en verdiepte zich in de methode van Wim Hof. Ze was vastberaden om meer over zichzelf te leren, het onderste uit de kan te halen en zichzelf niet (meer) als slachtoffer te zien. 'Door mijn doorzettingsvermogen heb ik heel veel geleerd over mijn "waarheid". Bijna elke dag neem ik minimaal 10 minuten de tijd om een blog of een stuk uit een boek te lezen. Schrijven helpt mij ook enorm om mijn gevoel te begrijpen en inzichten te krijgen. Ik heb geleerd om zelf de verantwoordelijkheid te nemen over mijn leven. Door de diagnose ben ik uit de slachtofferrol gestapt. Ik heb ontdekt dat er mensen zijn die helemaal niet zo zwart-wit oordelen over autisme. Ik merk tegen wie ik er open over kan praten waardoor ik een zakelijk netwerk heb kunnen opbouwen.'
Autisme als kracht
Petra heeft besloten van haar autisme haar kracht te maken. Dat ging niet van een leien dakje, maar – zoals alles – met vallen en opstaan. Ze weet steeds beter wat goed is voor haar en heeft zichzelf aangeleerd om beter te voelen. 'Dat autisme een kracht kan zijn wil ik graag delen! Ik heb een facebook pagina "kom in je kracht met autisme" en een besloten groep voor vrouwen die aan zelfontwikkeling willen werken. Begin 2018 heb ik het certificaat Autisme Vriendelijke Coach behaald. Momenteel is mijn eigen website PetraPalstra.com under construction en werk ik mijn businessplan uit omdat ik mij ga laten inschrijven bij de KVK. Ik combineer wetenschap, spiritualiteit en mindset met logisch nadenken. Leren was altijd al een passie voor mij en daar heb ik flink gebruik van gemaakt. Het is nu mijn taak om hier meer mensen mee te helpen. Tevens hoop ik (zelf)stigma tegen te gaan. Ik ben sinds juni ambassadeur van "Samen Sterk Zonder Stigma". Als ambassadeur ren ik ook de socialrun in september. Dit is een estafetteloop om het IJsselmeer 555 km in ongeveer 48 uur met een team. Ook dit is voor het goede doel om psychische aandoeningen bespreekbaar te maken.'
Iedere vorm van autisme is anders
Er zijn nog veel misverstanden over autisme, dat merkt Petra wel. En dat is ook niet zo gek. 'Het belangrijkste wat mensen volgens mij moeten weten over autisme is dat iedereen met autisme anders is. Vooral bij vrouwen valt het niet altijd op, wat een burn-out en uitval als gevolg kan hebben. Er zijn juist heel veel mensen met autisme die juist wel sociaal zijn. Over- en onderprikkeling, een andere manier van informatieverwerking, weinig (zelf)vertrouwen, minder of anders voelen en miscommunicatie kunnen redenen zijn waardoor het flink mis kan lopen op school of juist latere leeftijd.'
Wat kunnen vrienden en familie doen voor mensen die de diagnose autisme krijgen?
Is er iemand in je omgeving die op jonge of juist latere leeftijd wordt gediagnosticeerd met autisme? Als ervaringsdeskundige heeft Petra een aantal tips. Komen ze:
- Stem met elkaar af of je elkaar echt goed begrijpt. Duidelijk communiceren kan een hoop problemen voorkomen.
- Realiseer je dat mensen soms hetzelfde zeggen, maar met andere woorden.
- Laat blijken dat er ook ruimte is om over gevoelens te praten. Mensen met autisme weten van nature niet goed wat ze precies voelen.
- Realiseer je dat elke vorm van autisme anders is. Mensen zijn zoveel meer dan een "hokje". Ontdek samen op welk gebied er extra ondersteuning nodig is. Wat voor de ene persoon met autisme werkt, werkt niet per definitie voor iedereen met autisme. Zorg na een eventueel GGZ traject ook voor ambulante begeleiding, coaching, zelfhulp of alternatieve geneeswijzen.
- Geloof niet alles wat je hoort of leest, maar ontdek samen wat voor de persoon met autisme wel werkt. Steun elkaar en stel vragen aan elkaar.
- Straf niet direct ongewenst gedrag, maar stel vragen om er achter te komen wat de oorzaak is (overprikkeling, bijvoorbeeld). Een prikkelarme omgeving werkt dan veel beter dan boos worden.
Meer weten over autisme? Check dan de website van de Nederlandse Vereniging voor Autisme.
