Hooggevoeligheid is een eigenschap die bij ongeveer 1 op de 5 mensen voorkomt. Het is geen keuze, maar zit in de genen. Een hooggevoelig persoon (HSP) is iemand die informatie dieper verwerkt dan anderen. Dit betekent dat ze zich bewuster zijn van hun omgeving, meer waarnemen en dat ook dieper verwerken. Door die diepere verwerking raken ze ook wat sneller overprikkeld en ervaren ze dingen wat sneller als overweldigend. Het is dus best fijn als hun omgeving dit ook begrijpt. Dit zijn de dingen waarvan hoogsensitieve personen willen dat je ze weet:
1. Hooggevoeligheid is geen afwijking, maar een talent
Hoewel hooggevoeligheid vaak wordt gezien als een afwijking is dat absoluut niet waar. Het is namelijk een eigenschap die je als een talent kunt ontwikkelen. “Je kunt een rijke waarneming goed gebruiken, omdat je letterlijk meer informatie binnenkrijgt. In een rol als hulpverlener bijvoorbeeld kan dat goed van pas komen,” aldus psycholoog Eva Pama – van ’t Zand, van opleidingsinstituut en kenniscentrum op het gebied van hooggevoeligheid Hooggevoelig heel gewoon. Haar visie is dan ook dat hooggevoeligheid een eigenschap is die heel gewoon is en waar je je talent van kunt maken.
2. Ze verwerken informatie intenser
Als je hooggevoelig bent neem je meer waar, details maar ook sfeer en emoties bijvoorbeeld. Dit maakt dat je een rijkere belevingswereld hebt. Mooie dingen zijn veel mooier. Je kunt dan ook intens genieten van bijvoorbeeld natuur, muziek en kunst. Dat informatie dieper verwerkt wordt, is niet alleen uit ervaringen van hoogsensitieve mensen gebleken, maar ook onderzoek toont aan dat HSP’s anders in elkaar zitten.
“Wat we tot nu toe in ieder geval weten is dat de diepere informatieverwerking ook in het brein zichtbaar is. Als je hooggevoelige mensen vraagt wat ze waarnemen, kun je al opmerken dat dat meer is dan iemand die niet hooggevoelig is. In het brein is zichtbaar dat bij het zien van iets, er meer activiteit in meerdere gebieden zichtbaar is. Dat klinkt misschien theoretisch, maar het is wel wat je van een HSP ook hoort, namelijk dat ze niet gewoon kennismaken met iemand en simpel een hand geven. Maar ook registreren hoe de hand voelt, hoe hij uit zijn ogen kijkt, wat hij uitstraalt, en zo verder. Associaties volgen elkaar op. Dat is ook zichtbaar op fMRI’s,” zegt Pama – van ’t Zand.
3. Ze voelen sterk met anderen mee
“Hoogsensitieve mensen zijn sterk empathisch, ze voelen mee met hun omgeving en hebben daarom meer aandacht voor de mensen om hun heen,” zegt Pama – van ’t Zand. “In teams zijn de hooggevoelige medewerkers dan ook vaak degenen aan wie collega’s graag vertellen hoe het met ze gaat en waar ze mee zitten. Ze voelen veel aan en vragen door, waardoor ze mensen uitnodigen om over zichzelf te vertellen,” zegt Pama – van ’t Zand. Wel investeren hooggevoelige mensen vaak pas in relaties als ze echt goed voelen. Ze hebben dan ook liever twee hele intieme relaties dan twintig oppervlakkige vrienden.
4. Ze hechten veel waarde aan eerlijkheid
Omdat de waarneming van hooggevoelige mensen zo sterk ontwikkeld is en informatie dieper verwerkt wordt, vinden ze rechtvaardigheid en eerlijkheid extra belangrijk. "Als iets ‘niet klopt’ of niet eerlijk is, blijven ze daar vaak mee worstelen. En als ze 'ja' tegen iets zeggen, kun je ervan op aan dat ze dat ook nakomen. Je ziet hooggevoelige mensen niet snel koud, achterbaks of gemeen doen,” aldus Pama.
5. HSP's kunnen heel gezellig zijn...
...maar ze raken wel wat sneller overprikkeld. Naar feestjes gaan vinden ze heel leuk, maar het liefst gaan ze ook op tijd weer naar huis. Harde muziek, felle lichten en veel mensen zorgen er al snel voor dat ze overweldigd raken. “Omdat HSP’s zo sterk empathisch zijn, luisteren ze heel goed naar anderen en voelen ze mee met hun gesprekspartner. Daardoor vergeten ze zichzelf nog weleens. “Veel waarnemen is fijn als het mooie dingen zijn die je waarneemt, maar lelijke dingen, teveel prikkels (geluid, licht, geur) komen dus ook veel harder en dieper binnen. Ook die moet je dan verwerken en dat heeft tijd nodig,” zegt Pama. Na een feestje moeten ze dan vaak echt even tot zichzelf komen.
6. Niet alle hooggevoelige mensen zijn ook introvert
Je zou misschien denken dat hooggevoelige mensen automatisch introvert zijn, maar er zijn ook veel hooggevoelige mensen die extravert zijn. “Er is ook wel wetenschappelijk onderzoek naar gedaan en daarin is gevonden dat hooggevoeligheid niet betekent dat iemand ook introvert is. Je ziet wel vaak dat een HSP's wat tijd nodig heeft om de informatie dieper te verwerken, dat is natuurlijk ook wel logisch. Maar in die verwerkingstijd zal de één zich wat terugtrekken, terwijl de ander juist aanwezig is en extravert kan zijn,” zegt Pama.
