‘Zout is het nieuwe roken’, ‘zout is niet goed voor je’: negatieve uitspraken over zout vliegen je tegenwoordig om de oren. Zout wordt al eeuwenlang gebruikt als conserveringsmiddel en smaakmaker. Voedingswetenschapper dr. Samefko Ludidi legt uit wat er precies in je lichaam gebeurt bij het eten van zout.
Natrium
Ludidi: 'De scheikundige benaming voor keukenzout is natriumchloride. Je lichaam heeft er een minimale hoeveelheid van nodig om je zenuwen en spieren goed te laten functioneren.' Je cellen zorgen er namelijk voor dat er binnenin de cel minder natrium, maar meer kalium aanwezig is dan buiten de cel. Dit verschil zorgt ervoor dat er een elektrische spanning ontstaat, waardoor het bijvoorbeeld signaaltjes door kan geven aan neuronen, of je spieren aan het werk kan zetten.
Daarnaast vinden we zout ook erg lekker! Het probleem is dat we niet echt letten op hoeveel we ervan binnenkrijgen omdat het (nog) niet algemeen bekend is waar het allemaal in zit, en vooral: aan toegevoegd is. Ja, dat het op patat en chips zit weten we wel, maar wist je ook dat het in kaas, chocolade en havermoutpap (in traditionele bereiding) zout toegevoegd wordt?
Volgens dr. Ludidi zijn er genoeg redenen waarom je wél eens zou moeten letten op de hoeveelheid zout die je binnenkrijgt, sterker nog: hoogstwaarschijnlijk mag je er behoorlijk mee minderen. 'Je lichaam kan namelijk 6 gram zout per dag goed tolereren, maar de gemiddelde Nederlander eet ruim 1,5 keer zoveel en dan ontstaan er gezondheidsrisico’s. Van die 6 gram zout is 2,4 gram natrium, en dat is de boosdoener als het gaat om je gezondheid. Natriumchloride verhoogt namelijk de bloeddruk, wat kan leiden tot hart-, hersen-, nier- en vaataandoeningen.'
Kalium
Zoals eerder verteld hebben natrium en kalium een wisselwerking, en kalium werkt dan ook - in tegenstelling tot natrium – bloeddrukverlagend. 'De dagelijks aanbevolen hoeveelheid van kalium is zo’n 3 tot 4,5 gram per dag. Het bloeddrukverlagende effect van kalium is overigens groter bij mensen die, a) al een hoge bloeddruk hebben, b) ouderen, c) mensen die veel zout consumeren en d) mensen met een Afrikaanse achtergrond.'
Hoe haal je voordeel uit kaliuminname?
1. Eet fruit
'Bananen zijn powerfoods bij uitstek: ze bevatten per stuk ongeveer 10% van je aanbevolen dagelijkse hoeveelheid kalium! Plus: rijpe bananen vormen een ontzettend voedzame bron van suikers waarmee je snel je spierglycogeen na (of vlak voor) de training kunt aanvullen.'
2. Bezuinig nooit op groenvoer!
'Bladgroenten als broccoli of spinazie bevatten per 100 gram ongeveer 10 tot 15% van de dagelijkse benodigde hoeveelheid kalium! Gebruik ze in de basis van je salade, smoothie of avondmaal.'
3. Eet whole foods
'75-80% van je dagelijkse natriuminname krijg je binnen doordat het toegevoegd is aan (bewerkt) voedsel. Door whole foods (onbewerkt voedsel, met zo min mogelijk toevoegingen) te eten, en door je eten zelf te bereiden weet je zeker dat je goed zit!'
