Het wordt gezien als de boosdoener achter meerdere kwaaltjes. Een tekort aan vitamine B12 kan namelijk klachten veroorzaken van weinig energie tot een traag metabolisme. Je lichaam heeft deze vitamine nodig om rode bloedcellen, DNA én RNA te maken. Een tekort aan vitamine B12 kan dan ook leiden tot bepaalde vormen van bloedarmoede. Het helpt ook om weefsels en zenuwcellen gezond te houden en zit vooral in lever, vlees, eieren, gevogelte, schaaldieren en melk(producten).
Het verraderlijke aan dit tekort is dat de symptomen vaak toegekend worden aan andere oorzaken, omdat ze erg lijken op symptomen van stress. Hierdoor lopen mensen die een tekort hebben er vaak jaren mee rond zonder dit te weten. Helaas worden bij standaard bloedonderzoeken B12-levels niet (altijd) gecheckt.
Wat kan een vitamine B12-tekort veroorzaken?
Een vitamine B12 tekort kan veroorzaakt worden door verschillende factoren. Eén daarvan is een vitamine B12 tekort door stress. In de tijden van stress gaat je lichaam in de fight, flight or freeze-modus. Je lichaam zorgt ervoor dat je paraat bent om in actie te komen en dat kost véél energie. Hierdoor heeft je lichaam meer energie nodig dan normaal, waardoor er dus ook meer vitamine B12 wordt verbruikt. Bovendien kun je door stress een verminderde eetlust hebben. Dat is natuurlijk niet goed voor je vitamine B12-inname.
Maar dat is niet de enige oorzaak. Misschien was het je al opgevallen: de producten die veel vitamine B12 bevatten, zijn vooral dierlijke producten. Gezond en gevarieerd eten is de beste manier om een vitamine B12-tekort te voorkomen. Maar vegetariërs en vegans hebben daardoor een grotere kans op een tekort, en moeten dus ook extra alert zijn wanneer ze last hebben van de volgende symptomen:
De 5 symptomen van een B12 tekort
1. Je tong voelt heel glad aan
Ongeveer de helft van de mensen die een tekort hebben, verliezen papillen. Dit zijn kleine bobbeltjes op je tong die ervoor zorgen dat je smaken kunt proeven. Ook kan je tong rood en pijnlijk zijn. Een goede manier om te testen of je minder proeft, is iets pittigs eten. Als je het niet zo pittig vindt als normaal, heb je misschien minder papillen. Houd je niet van pittig eten? Een andere goede indicator is wanneer je lievelingseten je niet meer (zo goed) smaakt.
2. Je voelt tintelingen
'Door beschadiging aan je zenuwen, die getriggerd worden door een zuurstoftekort in de cellen kun je vreemde tintelingen ervaren. Meestal gebeurt dit in handen en voeten', zegt professor en voedingswetenschapper Joshua Miller van Rutgers University.
3. Je bent duizelig en hebt moeite evenwicht te houden
Miller: 'De zenuwen in je ruggengraat (die uitlopen in zenuwen in je benen) zijn bij een vitamine B12-tekort minder gevoelig voor prikkels, waardoor ze iets trager reageren. Hierdoor kun je een beetje wiebelig zijn of je duizelig voelen.' Tenzij je torenhoge hakken draagt, is dit dus ook een signaal om voor op te passen.
4. Je vergeet veel
Grap jij weleens dat je ‘nu al aan het dementeren bent’? Door zenuwschade in je hersenen kun je je bij een tekort vergeetachtig en verward voelen. Als je merkt dat je iemands naam maar niet kunt onthouden, spullen kwijtraakt of ineens niet meer weet hoe je favo koffietent heet, is dit een goede reden om je eens te laten testen op een vitamine B12-tekort.
'Dit is de voornaamste reden om je te laten onderzoeken, want in tegenstelling tot de fysieke klachten, zijn deze minder tijdelijk en kunnen ze permanente schade opleveren. Gelukkig trekken de meeste jonge mensen wel op tijd aan de bel', vertelt Miller.
5. Je bent heel gevoelig
Geïrriteerd, een kort lontje en uiteindelijk angst en depressie kunnen ook gevolgen zijn van het tekort aan vitamine B12. B12 speelt namelijk ook een rol bij de productie van de ‘happiness hormones’ serotonine en dopamine, die je humeur beïnvloeden. Als je merkt dat je erg gevoelig en down bent zonder reden, maak dan voor de zekerheid een afspraak bij de huisarts.
Wat moet je eten bij vitamine B12 tekort?
Vitamine B12 is een gezonder alternatief voor meer energie dan al die kopjes koffie. Een gezond en gevarieerd dieet werkt in dit geval het beste. Vitamine B12 is alleen aanwezig in dierlijke producten zoals vlees, vis en eieren. Natuurlijk helpt het om vooral voedingsmiddelen te eten die extreem rijk zijn aan vitamine B, zoals sardientjes, rundvlees en zalm. Benieuwd naar alle vitamine B12-bommetjes? Je vindt ze in dit artikel.
Vitamine B12 supplementen
Komen deze symptomen jou enigszins bekend voor, of wil je voorkomen dat je een tekort ontwikkelt? Onderzoek naar het vitamine B12-tekort heeft laten zien dat het supplementen slikken een veilige manier is om je vitamine B12 level op te krikken. Volgens het Voedingscentrum kun je het beste een supplement nemen dat niet meer is dan de Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH). Voor vrouwen tussen de 19 en 70 jaar is dat 2,8 microgram.
Pas wel op als je diabetes of een nieraandoening hebt. Volgens Healthline kunnen hoge doses B12 leiden tot negatieve bijwerkingen in dat geval. De nierfunctie gaat in dat geval (nog) sneller achteruit. Bovendien wordt het risico op een hartaanval of beroerte groter. Er zijn wel meer recente studies naar het vitamine B12-tekort nodig om deze bewering te ondersteunen, maar better be safe than sorry.
Hoe snel merk je dat je B12 tekort hebt?
Je lichaam kan vitamine B12 opslaan, dus een tekort ontstaat pas als je langere tijd de vitamine niet binnenkrijgt. Vaak is dit pas na enkele maanden of zelfs een jaar. Het is daarom belangrijk om op de symptomen van een vitamine B12-tekort te letten. Plan bij twijfel een bezoekje aan de huisarts.
