‘Daar heb ik geen tijd voor’, ‘ik heb een (te) lage bloeddruk’ of ‘ik ben bang voor naalden’: bloed geven is bij uitstek een onderwerp waar duizenden excuses voor bedacht worden. Want wie vindt het nu fijn om een naald in z’n arm te krijgen? Precies. Maar wat nou als je zelf in een situatie zit waarin je bloed nodig hebt? Of een familielid? Eigenlijk is dat al reden genoeg om het toch maar eens te proberen, vond WH’s Floor. Op naar de bloedbank, dus.

Dit gebeurde toen ik voor het eerst bloed doneerde

Mijn vriendin Rosa was degene die me inspireerde om bloeddonor te worden én degene die me naar Sanquin sleepte toen ik na de keuring mijn eerste officiële donatie maar voor me uit bleef schuiven. Wanneer je voor het eerst bij de bloedbank komt, nemen ze maar liefst zes buisjes af om te testen of je überhaupt geschikt bent als bloeddonor. Dat was ik, maar nu de donatie zelf nog...

Nadat ik een vragenlijst heb ingevuld, word ik in een kamertje geroepen waar een arts een vingerprik doet om het hemoglobinegehalte te meten. Doordat dit gehalte tijdens een donatie acht procent afneemt, moet je van tevoren meer dan genoeg hemoglobine hebben om een ijzertekort te voorkomen.

Mijn bloeddruk is ook oké en ondertussen vraagt de arts of ik nerveus ben. Ik vertel dat ik jaren geleden veel bloed heb gegeven voor een medisch onderzoek en dat ik toen flauwviel. Dat legt een kleine druk op de donatie, maar nerveus zou ik het niet noemen. ‘Eet nog maar even wat, voor de zekerheid’, adviseert ze. Geen probleem! De wachtkamer ligt vol roze koeken, wafels en ontbijtkoeken. Er loopt ook een aantal gepensioneerde dametjes rond die met alle liefde een bekertje Cup-a-soup voor je maken.

Dan wordt mijn naam geroepen. ‘Succes’, roept Rosa me nog na. De stoel waar ik op moet zitten, doet me denken aan zo'n ding bij de tandarts. Ze zijn opgesteld in de vorm van een ovaal, zodat je ondertussen met elkaar kunt kletsen en de verpleegsters iedereen makkelijk in de gaten kunnen houden. Terwijl ik net de kersverse editie van Women’s Health opensla vraagt de verpleegster of ik last hebt van wagenziekte. 'Nee? Oké, dan mag je lezen. Anders word je duizelig.’

Het voelt een beetje onnatuurlijk om jezelf vrijwillig in zo’n medische situatie te plaatsen. Terwijl ze mijn linkerarm ontsmet, vertelt ze dat er ‘vandaag niet meer gesport wordt, een bezoek aan de sauna af te raden is, en je geen zware boodschappentas moet tillen met de arm waaruit bloed is afgenomen.’ Of ik wel een stukje mag wandelen, probeer ik nog. ‘Alleen als er iemand met je meegaat’, zegt ze streng.

Lage bloeddruk

Ik kijk weg als de naald erin gaat, maar zie even later al mijn bloed het zakje instromen, dat heen en weer gewiegd wordt op een soort wip die naast je stoel staat. ‘Dat gaat klontering tegen’, vertelt mijn verpleegster. Ik krijg een soort stressbal waar ik in moet knijpen zodat het bloed blijft stromen. De donatie is nog geen minuut bezig of er begint een rood lampje te knipperen en piepen op mijn ‘wip’. Daar gaan we, denk ik. Mijn bloeddruk is zeker te laag. De verpleegster verplaatst de naald, ik voel er niks van. Hij zit nu zelfs beter.

‘Prikte het daarnet? Dan moet je me roepen hoor’, zegt ze. Wist ik veel dat een naald in je arm niet hoort te prikken. Ik ben nog niet door de inhoudsopgave van het magazine of m’n alarm gaat weer. ‘Je bloed stroomt langzamer dan gemiddeld, daarom gaat het alarm af. Maar het stroomt wel gewoon, dus er is niks aan hand. Het duurt alleen wat langer voordat de zak vol is’, zegt ze nuchter. ‘Weet je dat je nu meer kleur in je gezicht hebt dan voordat ik de naald erin deed?’, merkt ze op. Ik vertel van het voorval in het ziekenhuis een paar jaar geleden en dat ik dacht dat ik gewoon niet veel bloed kon missen. ‘Nee hoor! Natuurlijk kan je dat wel. Iedereen die gezond is, kan bloed doneren.'

O positief

Mijn donatie duurde bijna twee keer langer dan een gemiddelde donatie, maar uiteindelijk is de zak vol. Ik krijg een folder en een sleutelhanger waarop staat dat ik bloedgroep O+ heb. Met 39 procent is dit de meest voorkomende bloedgroep in Nederland, wat maakt dat ik aan veel mensen bloed kan geven. Ineens ben ik superblij dat ik dit gedaan heb, want ik zie helemaal voor me hoe dit iemand écht kan helpen. Terwijl ik heel tevreden op een dextro zit te kauwen, heeft een meisje naast me precies dezelfde ervaring. ‘IK HEB O NEGATIEF!’, roept ze naar haar vriend. ‘Ik kan dus aan bijna IEDEREEN geven, he!’, glundert ze. Ik bedank de verpleegster en mag ervandoor.

Terwijl we naar buiten lopen, wijst Rosa een vitrinekast aan. ‘Als je een mijlpaal aantikt met je donaties, bijvoorbeeld je 5e, 10e, of 25e keer, krijg je een bedankje’, vertelt ze. Zo is er een koffiemok met een pelikaan (het logo van Sanquin), een pen, etc. Allemaal spullen die je eigenlijk niet nodig hebt, met één uitzondering: de fluffy knuffelpelikaan. ‘Die MOET ik hebben’, zegt ze. Nou, daar gaan we dus voor sparen!

De voordelen voor je lichaam

Als je nu nog niet spontaan bloeddonor wilt worden, laat me dan even wat feitjes op je gooien. Wetenschappers van de universiteit van Ankara kwamen er bijvoorbeeld achter dat je na een bloeddonatie een enzym aanmaakt dat oxidatieve stress tegenwerkt.

Oxidatieve stress is een proces dat gezonde weefsels en cellen in je lichaam kan beschadigen. Hoewel nog onderzocht wordt hoe dit precies werkt, blijkt die oxidatie wel een verband te hebben met o.a. je immuunsysteem, ongecontroleerde celdeling en zelfs een verminderde vruchtbaarheid. Daarnaast laat dit onderzoek zien dat bloeddonatie een hoge bloeddruk helpt tegengaan.

En dan heb je ook nog onderzoekers aan de Iraakse universiteit van Sulaimani, die de bloedwaarden van 100 regelmatige bloeddonoren vergeleken met die van 100 mensen die nog nooit gedoneerd hadden. Wat bleek? De mensen die regelmatig bloed gaven, hadden betere levels van ferritine. Dit is een eiwit dat zorgt voor de opslag van ijzer in cellen, en bij mensen functioneert als ‘buffer’ tegen ijzergebrek.

Ben jij 18 jaar of ouder en wil je bloeddonor worden? Doe dan hier de donortest, of check de website van Sanquin voor meer informatie.

Volg je Women's Health al op Facebook, Instagram en TikTok?