"Drink je glas melk leeg, daar word je groot en sterk van", zeiden je ouders vroeger waarschijnlijk tegen je. Melk, en zuivel in het algemeen, heeft aan beide kanten van het gezondheidsspectrum gestaan. De ene keer vertellen experts massaal dat het drinken van melk essentieel is voor spieropbouw en sterke botten, terwijl iedereen een tijd later aan de sojamelk moet omdat er teveel hormonen in zuivel zou zitten. Hoe zit dat nou precies?
Hormonen
Allereerst is het belangrijk om te vermelden dat er geen toegevoegde hormonen in Nederlandse (koe)melk zit. Binnen Europa wordt er streng op toegezien, dat koeien geen hormonen toegediend krijgen die de groei of melkproductie stimuleren. Dat gezegd hebbende, zitten er natuurlijk wel hormonen van de moederkoe in de melk. "Van nature vind je maar liefst 50 verschillende hormonen in melk, of dit nou melk van een mens, koe of geit is", vertelt voedingsdeskundige Lisa Huiskamp. "Deze hormonen, waaronder oestrogeen en progesteron, zorgen er - samen met andere voedingsstoffen - voor dat een kalf de eerste maanden van zijn leven kan groeien en ontwikkelen."
Maar als wij mensen deze hormonen binnen krijgen, kan dit toch nooit goed voor ons zijn? "Uit onderzoek is gebleken dat de hoeveelheden hormonen in melk zo klein is, dat het geen invloed heeft op onze hormoonhuishouding. Ons lichaam maakt zelf veel grotere hoeveelheden hormonen aan dan wat je door een glas melk binnen kunt krijgen, waardoor je met een gerust hart een glas melk naar binnen kunt klokken", stelt Huiskamp gerust.
Lactose-intolerantie
Wist je dat 70% van de wereldbevolking in meer of mindere mate lactose-intolerant zijn? Mensen die een lactose-intolerantie hebben, maken te weinig lactase aan in hun lichaam. Dit is een enzym die in de dunne darm aangemaakt wordt en lactose afbreekt, zodat het lichaam het beter kan opnemen. "Als je een lactose-intolerantie hebt, betekent dit dat lactose onverteerd in je dikke darm terecht komt", legt voedingsdeskundige en atlete, Ingrid Grutters, uit. "Onder invloed van bacteriën gaat de lactose gisten. Hierdoor kunnen klachten als gerommel/lucht in de darmen, een opgeblazen gevoel, winderigheid, diarree, buikpijn en krampen ontstaan. Ook vermoeidheid en lusteloosheid kunnen gevolgen van een lactose-intolerantie zijn". Sommige mensen kunnen ook huidklachten ervaren, wanneer ze lactose-intolerant zijn: uitslag, pukkels, jeuk en het vasthouden van vocht. Als je geen lactose-intolerantie hebt, is het onwaarschijnlijk dat je door zuivel huidklachten krijgt.
Zuivelalternatieven
In zuivelproducten zitten relatief veel eiwitten, lactose, vetten en calcium. De eiwitten zijn goed voor de groei en herstel van spieren, maar vormen ook een belangrijk onderdeel van elke cel in ons lichaam. Lactose levert energie en vetten zorgen onder andere voor een gebalanceerde hormoonhuishouding en voor bescherming van onze cellen en organen. Vitaminen die je in zuivel kunt vinden zijn vitamine A, D, B2, B12 en B11 (foliumzuur). Deze zorgen onder andere voor gezonde ogen en voor de groei en behoud van stevige botten en tanden. De mineralen in melk als calcium, kalium en magnesium zorgen er weer voor dat je botten en tanden stevig blijven, je een goede vochtbalans hebt en je lichaam zenuwprikkels goed kan blijven overbrengen.
Dat is een hele lijst aan fijne gezondheidsvoordelen dat aan zuivel hangt! Wil of kun je toch geen melk- of andere zuivelproducten eten en drinken, dan bestaan er gelukkig genoeg alternatieven:"Je kunt melk prima door plantaardige producten als amandel- of sojamelk vervangen", zegt Grutters. "Deze alternatieven hebben wel een andere samenstelling dan dierlijke melk, waardoor je ze niet als een volwaardige vervanger van zuivel kunt zien. Ze bevatten namelijk aanzienlijk minder eiwitten en calcium", legt Grutters uit. Je doet er daarom goed aan om voldoende voedingsmiddelen die calcium bevatten toe te voegen aan je eetpatroon. "Fijne voedingsmiddelen met calcium zijn onder andere zaden, noten, groene bladgroenten, cacao, bonen, broccoli, quinoa, eieren en linzen", tipt Huiskamp.
Vitamine B12
Drink en eet je geen zuivel omdat je vegan bent? Zorg er dan voor dat je dagelijks een vitamine B12-supplement slikt. Alle andere voedingsstoffen die in zuivel zitten, kun je uit andere plantaardige producten halen, maar B12 kun je alleen uit dierlijke producten halen. Deze vitamine zorgt voor de aanmaak van rode bloedcellen en is essentieel om binnen te krijgen.
Wil je jouw witte motor dus vervangen door een plantaardige versie? Dan kun je dit prima doen. Zorg er alleen voor dat je de voedingsstoffen die je nu misloopt, ergens anders uithaalt. En wil je blijven genieten van je dagelijkse koude glas melk? Blijf dan gewoon genieten van je dagelijkse koude glas melk! En als je merkt dat jouw lichaam reageert op zuivel, dan kun je altijd een tijdje voor een plantaardige versie gaan en kijken of je verschil merkt!
