Doom spending: waarom geven we meer geld uit als we gestrest zijn over onze toekomst?
Tegenstrijdig, much.
© Getty Images - d3sign
Een hysterische woningmarkt, gierende boodschappenprijzen en een torenhoge studieschuld - onze bankrekening lijkt het niet bij te houden. Volgens het CBS maakt 36 procent van de 18- tot 25-jarigen zich veel zorgen over hun financiële toekomst. Flinke cijfers, die er helaas voor zorgen dat we massaal doom spenden.
Hoe is onze financiële situatie nu?
Je zou denken dat de hoge cost of living ervoor zorgt dat we ons geld op zak houden. Deels is dat ook zo: volgens Knab is het gemiddelde spaarbedrag tot 25 jaar 10.400 euro, en tot 35 jaar 28.800 euro. Tot 45 jaar loopt dit op naar 34.500 euro. Flinke bedragen, inderdaad, maar houd er rekening mee dat rijkere huishoudens dit bedrag enorm omhoog halen. En ook onze lonen stijgen lekker door, zelfs harder dan de inflatie. Als dat (goede!) nieuws er nog niet voor zorgt dat we meer geld uitgeven, dan doet onze financiële stress dat wel.
Wat is doom spending?
We blijken in financieel onzekere tijden toevlucht te vinden in eh, onlogisch, gedrag. In plaats van te sparen, kiezen we er juist voor om ons geld uit te geven aan te veel en te dure spullen. Het motto? Onze financiële dromen liggen al aan diggelen. Dan kunnen we maar beter genieten. Die ene prachtige tas of verre reis geven ons namelijk een veel beter gevoel.
Hoewel we er in Nederland (nog) geen onderzoek naar hebben gedaan, geven Amerikaanse onderzoeksrapporten ons een goed inzicht. Zo bleek uit onderzoek van Credit Karma dat 27 procent van de respondenten aan doom spending doet. Vooral Gen Z (35 procent) en millennials (43 procent) gebruiken hun bankrekening als serotonineboost.
5 tips om te stoppen met doom spending
De realiteit is dat het uitgeven van geld ons vaak maar tijdelijk opbeurt. Volgens onderzoek van SNS heeft 40 procent van de jongvolwassenen tussen de 18 en 35 jaar regelmatig spijt van hun impulsaankopen. Boven de 36 jaar gaat dat beter, dan gaat het om 25 procent. Daarom kun je die nieuwe jas, overpriced matcha latte of snoepreisje naar Spanje beter aan je voorbij laten gaan. Daar hebben we natuurlijk een aantal tips voor.
- Houd een kasboekje bij. Door precies te zien wat er binnenkomt, en vooral wat eruit gaat, krijg je meer inzicht in je financiële situatie. Daarnaast is het opschrijven een extra drempel om de uitgave te doen. Dus: meer tijd om er nog eens over na te denken.
- Wees je bewust van wat je op social media ziet. Het eerdergenoemde onderzoek van SNS toont aan dat wat we online zien, veel impact heeft op wat we uitgeven. Sla die ene unboxingvideo of shoplog dus maar een keertje over.
- Zoek een ander copingsmechanisme. Voel je je rot of simpelweg verveeld? Dan is de verleiding groot om je favoriete shop-app te openen. Bel liever een vriend(in) op om bij te kletsen of zet je favoriete podcast op terwijl je een korte wandeling doet.
- Stel een spaardoel voor jezelf op. Ook als je aan het einde van de maand maar 10 euro over hebt, kan sparen je helpen om te stoppen met doom spenden. Motiveer jezelf om dat spaarbedrag omhoog te zien gaan, in plaats van omlaag. Spaartips nodig?
- Maak het zo moeilijk mogelijk voor jezelf. Hoe meer obstakels je hebt om het bedrag uit te geven, hoe beter je er over nadenkt. Verwijder achteraf-betaalapps van je telefoon en draag je pinpas bij je, in plaats van in een paar seconden af te rekenen met Apple Pay.
Overigens is geld uitgeven niet onze enige slechte gewoonte. We kunnen ook niet stoppen met het lezen van slecht nieuws en dat noemen we doomscrollen.