Eerste hulp bij overprikkeling: dit zijn de symptomen én oplossingen
Ook je hersenen hebben soms een pauze nodig.
© Getty Images - Jacob Wackerhausen
Ken je het gevoel van complete vermoeidheid na een drukke dag? Geluiden lijken harder, licht voelt feller en zelfs een simpele vraag kan al te veel zijn. Welkom in de wereld van overprikkeling. Vooral vrouwen kunnen hier - multitaskend tussen werk, gezin en sociale verplichtingen - last van hebben. Maar hoe herken je nou echt of je hier last van hebt en hoe kun je er het beste mee omgaan?
Wat valt onder de term ‘overprikkeling’?
Iedereen ervaart weleens een overprikkeling, maar als het je dagelijks functioneren beïnvloedt, is er meer aan de hand. Onderzoek van de Hersenstichting vermeldt dat een overprikkeling ontstaat wanneer je hersenen meer informatie binnenkrijgen dan ze kunnen verwerken. Alle prikkels komen even hard binnen, en dit kan leiden tot mentale en fysieke uitputting. Het komt vaak voor bij mensen met een hersenaandoening, maar ook zonder kun je ermee te maken krijgen.
Wat zijn de symptomen?
De kenmerken van overprikkeling kunnen voor iedereen verschillen. Hieronder hebben we de veelvoorkomende symptomen bij overprikkeling onder elkaar gezet.
- Vermoeidheid, zelfs na voldoende rust
- Last van hoofdpijn of duizeligheid
- Misselijkheid of overgeven
- Sneller emotioneel, geïrriteerd of overprikkeld raken
- Problemen met concentratie en geheugen
- Overgevoeligheid voor licht, geluid, geur, aanraking of drukte
Het is soms lastig om begrip te krijgen van je omgeving, omdat overprikkeling vaak onzichtbaar is voor anderen. Terwijl de één zonder problemen een drukke supermarkt inloopt, kan dit voor iemand met overprikkeling overweldigend zijn.
Wat kun je eraan doen?
Er bestaat geen eenduidige behandeling voor overprikkeling, maar er zijn wel een aantal stappen die je kunt ondernemen om het te verminderen én zelfs te voorkomen:
Stap 1: Herken je grenzen
Niets is zo belangrijk als het kennen van je eigen grenzen! Wanneer je over je grenzen gaat, zul je steeds heviger geprikkeld worden. Gun jezelf op tijd rust en durf nee te zeggen wanneer iets te veel wordt.
Stap 2: Creëer een prikkelarme omgeving
Heb je snel last van fel licht of harde geluiden? Maak het jezelf makkelijk en draag een zonnebril of een koptelefoon met noise cancelling. Beperk ook afleidingen zoals meldingen op je telefoon.
Stap 3: Doseer activiteiten
Probeer niet te veel in één dag te proppen. Wees realistisch over wat je aankunt op een dag; doe je het niet vandaag, dan plan je het gewoon in op een andere dag. Door daarnaast ook de drukke momenten af te wisselen met rust, creëer je een goede balans.
Stap 4: Houd je vast aan structuur en planning
Help je hersenen om prikkels beter te verwerken door een vaste dagindeling te maken. Plan je vaste activiteiten en weet wat jou die dag te doen staat. Dit brengt extra rust in je hoofd.
Stap 5: Kom in beweging!
Merk je dat je toch nét op dat randje van overprikkeling zit? Ga dan even uit je hoofd en beweeg je lichaam. Maak een wandeling in de natuur en zet je gedachten even op een rijtje. Of doe je favoriete sport, want zo komen er geluksstofjes vrij die je helpen te ontprikkelen, waardoor je je een stuk beter zult voelen.