Hoe zet je je gedachten on hold? Dit zijn 4 tips
Voor als je die voortdurende stroom aan gedachten zat bent...
© Getty Images - Galina Zhigalova
Eindeloze gedachten die als wolkjes voorbij vliegen door je hoofd. Constant vragen stellen, simpelweg om controle te krijgen over alles wat er op dat moment in je leven gebeurt. Veel mensen zullen zich hier wel in herkennen, al geldt het voor de een sterker dan voor de anderen. Niet het geval? Dan ben je geboren met een bijzonder uniek talent.
Nadenken of overdenken?
Weet dat het goed is om na te denken, vooral wanneer het gaat om beslissingen maken. Het toont aan dat je waarde hecht aan de beslissingen die je maakt, wat absoluut een goede zaak is. ‘Overdenken’ daarentegen, gaat vaak gepaard met negatieve gedachten die in ons hoofd blijven ronddwalen, wat kan leiden tot angst, stress, slapeloosheid en zelfs depressie.
Wat is de oorzaak?
Er zijn verschillende oorzaken die bijdragen aan overdenken. Stress en angst spelen vaak een belangrijke rol, aangezien stress een natuurlijke reactie is op de angst voor wat mogelijk gaat komen. Maar het is niet alleen angst die overdenken veroorzaakt; ook perfectionisme kan ervoor zorgen dat jij je gedachten niet kunt stoppen. Wanneer je constant streeft naar verbetering en geen fouten wilt maken, kun je de neiging hebben om in je hoofd vast te blijven zitten en te blijven overdenken.
Daarnaast blijkt uit onderzoek dat hoog sensitieve mensen, actievere hersencircuits hebben die in verband staan met de mentale verwerking. Je neemt dan net iets meer informatie op. Die informatie wordt vervolgens ook op een complexere manier verwerkt. Hierdoor ben je net wat vatbaarder voor stress en zul je ook meer nadenken over alles.
Wat gebeurt er als je gedachten de overhand nemen?
Volgens onderzoek van Harvard Business Review zijn er drie typen overdenken: rumineren, future tripping en overanalyseren. Wanneer je weet welke vorm van overdenken je ervaart, kun je hier makkelijker een oplossing voor vinden.
- Rumineren. De letterlijke vertaling hiervan is ‘herkauwen’ en het betekent het herhaaldelijk nagaan van negatieve gedachten en gevoelens. Het is een soort vicieuze cirkel waar je in terechtkomt, waarbij je geneigd bent te blijven hangen in het verleden.
- Future tripping. Ook wel bekend als ‘doemdenken’, het tegenovergestelde van rumineren. Je maakt je druk om alles wat er mogelijk in de toekomst zou kunnen gebeuren. Die hinderlijke vraag ‘wat als’ neemt hier de overhand in jouw gedachten.
Dit komt neer op voortdurend overmatig plannen in combinatie met een rusteloos, geagiteerd gevoel. - Overanalyseren. Een vorm van overdenken gericht op diepte, niet gebonden aan tijd. Je duikt volledig in een specifieke gedachte of situatie voor het verkrijgen van diepgaande inzichten (die meestal niet eens relevant zijn).
4 tips om minder te overdenken
Tip 1: Blijf in het hier en nu
Zoals hierboven uitgelegd gaan we vaak terug naar ons verleden of juist naar de toekomst. Een handig trucje volgens experts om je gedachten in het nu te houden is de "5-4-3-2-1-methode". Met deze oefening benoem je vijf dingen in je omgeving die je kunt zien, vier dingen die je kunt aanraken, drie dingen die je kunt horen, twee dingen die je kunt ruiken en één ding dat je kunt proeven. Op deze manier blijf je lekker in het moment.
Tip 2: Goed = goed genoeg
Vooral wanneer je last hebt van perfectionisme is dit een uitdaging, maar belangrijk om in het achterhoofd te houden. Stop met het blijven zoeken naar perfectie. Stel duidelijke criteria op om te bepalen wat belangrijk is. Dit maakt je keuze gemakkelijker en zorgt voor duidelijkheid in je prioriteiten.
Tip 3: Transformeer negatief naar positief
Wanneer je jezelf betrapt op eindeloze ‘wat als’-vragen die door je hoofd spoken, probeer ze dan bewust te veranderen naar iets positiefs. In plaats van je in te beelden wat er allemaal mis kan gaan, richt je je op het beste scenario dat kan gebeuren. Vraag jezelf niet: 'Wat als ik faal?' maar stel jezelf voor: 'Wat als ik wel slaag?'. Het draait om het verleggen van je focus van mogelijke problemen naar mogelijke oplossingen en successen. Dit helpt je niet alleen je angst te verminderen maar ook om optimistischere denkpatronen te ontwikkelen.
Tip 4: Praten is het beste medicijn
Het wil niet altijd zeggen dat alles waar we ons zorgen over maken niet terecht is of niet mag. Het is en blijft menselijk om deze gedachten te hebben en hier soms ook even in vast te zitten. Merk je dat je er zelf niet uitkomt, praat erover met iemand. Op die manier kun je je eindeloze gesprekken met jezelf in je hoofd 'on hold' zetten en gewoon even lekker je hart luchten.