ChatGPT is reuze handig, maar hoe lui worden je hersenen ervan?

Van het bedenken van een verjaardagscadeau voor je vader tot het maken van een recept met de leftovers uit je koelkast. Er lijkt sinds de komst van ChatGPT geen probleem meer te bestaan dat niet binnen enkele seconden op te lossen is. Superhandig natuurlijk, maar wat doet deze AI-tool eigenlijk met onze hersenen? Zijn we straks nog wel in staat om zelf na te denken?

De invloed van technologie

Niet alleen ChatGPT, maar technologie in het algemeen heeft een grote invloed op ons brein. Denk maar eens aan hoe je zonder enige inspanning een half uur lang doelloos door TikTok kan scrollen, maar hoeveel moeite het kost om je te concentreren op het lezen van een artikel. Uit een onderzoek van Frontiers in 2023 blijkt dat het scrollen door social media-content ervoor zorgt dat je hersenen passief worden. Zo zou het deel van je hersenen dat informatie verwerkt kleiner worden en op termijn ook het vermogen om kritisch en analytisch te kunnen denken afnemen.

Klinkt vrij zorgwekkend, maar dit is nog niet alles. Het kan namelijk zelfs voor verandering in de hersenstructuur zorgen. Zo zouden de gebieden die zorgen voor motivatie, emotie en cognitieve vaardigheden kleiner worden en kunnen de verschillende delen van onze hersenen minder goed met elkaar communiceren.

Hoe groot is het effect van ChatGPT op je hersenen?

Als het scrollen door perfect samengestelde social media algoritmes al zo slecht voor ons is, wat is het effect van ChatGPT dan wel niet? Groot, zo zou volgens het platform Reason het door ChatGPT laten schrijven van teksten, nalezen van stukken of herformuleren van zinnen ervoor zorgen dat onze schrijfvaardigheden achteruit gaan. Vooral onze creativiteit in schrijven wordt hierdoor beïnvloed. Klinkt in eerste instantie misschien niet direct zorgwekkend, maar als we dit maar lang genoeg blijven doen, zijn we straks op dit gebied geheel afhankelijk van AI.

Al zijn er ook onderzoeken waarin het gebruik van ChatGPT als minder negatief wordt gezien. Zo zou je productiviteit een boost krijgen. Vraag bijvoorbeeld ChatGPT maar eens om een lange, complexe tekst samen te vatten en binnen enkele seconden verschijnen de belangrijkste highlights op je scherm. Maar in hoeverre moeten we dit soort taken uit willen besteden aan AI? Ons brein is tenslotte als een spier: wanneer we het niet genoeg gebruiken, verliezen we de capaciteit om dit soort taken überhaupt nog zelf te kunnen.

De kern van het probleem

De techwereld belooft dat AI-tools als ChatGPT al onze alledaagse, herhalende taken uit handen kunnen nemen, zodat wij ons hoofd vrij hebben voor de echt belangrijke, creatieve ideeën. Maar is dit niet precies waar de crux zit? Hoe houden we ons brein nog creatief in een wereld waarin onze hersenen steeds luier worden gemaakt? Genoeg stof om over na te denken, dus.

Volg je Women's Health al op Facebook en Instagram?