Seks & Liefde: Ik heb geen zin in seks. Wat kan ik doen?
Er is niks mis met je!
© Getty Images
Hoewel liefde en seks heel fijn kunnen zijn, is het meer dan normaal om af en toe tegen obstakels aan te lopen. In de rubriek 'Seks & Liefde' kunnen lezers al hun vragen stellen over seks, liefde, relaties of intimiteit. Niks is te gek en alles is bespreekbaar. Digital Editor Anna gaat iedere week op onderzoek uit en beantwoordt de vraag samen met een specialist. Deze week beantwoorden we de vraag: 'Ik heb geen zin in seks. Wat kan ik doen?' Wij vroegen seksuoloog en arts Elise van Alderen om hulp.
Heb jij een vraag? Om de week kun je via het Instagram account van Women's Health jouw vraag insturen. Houd onze Instagram stories in de gaten en wie weet gaan we met jouw vraag aan de slag.
Let op: we hebben het in dit artikel over mannelijke partners, omdat dit probleem vaak voorkomt bij heteroseksuele relaties, maar iedereen kan hier natuurlijk mee te maken krijgen.
Is het erg om geen zin in seks te hebben?
Veel vrouwen die geen zin in seks hebben, denken dat er iets mis met hen, hun lichaam of relatie is, maar dit klopt niet. Er is namelijk helemaal niks mis met deze vrouwen. Ook mankeert er niets aan hun potentie voor seksueel genot. 'Als vrouwen de vrijheid en mogelijkheden krijgen, zijn ze prima in staat hun seksualiteit naar eigen inzicht en verlangens vorm te geven', zegt Van Alderen. Wil je weer zin in seks krijgen? Weet dat je dit dan kunt veranderen, maar alleen als je het zelf wil. 'Het is belangrijk om jezelf daarom eerst af te vragen of jij er een probleem mee hebt dat je geen of minder zin hebt of je partner. Vind je het zelf niet erg? Dan is het ook geen probleem', zegt Van Alderen.
Seksuele mythes
'Toch hebben veel vrouwen het gevoel dat het hun probleem is en dat ze zich aan hun partner moeten aanpassen. Dit komt voort uit bepaalde overtuigingen die we hebben over mannelijke seksualiteit. Het idee heerst dat mannen van nature meer seksuele wezens dan vrouwen zijn en veel seks zouden 'moeten' hebben, maar dit klopt niet. Het is geen biologische of primaire levensbehoefte, maar aangeleerd gedrag. Voel je de druk dat je seks moét hebben, bijvoorbeeld omdat hij druk uitoefent, of omdat je denkt dat je partner anders 'niet aan zijn trekken komt', je bang bent dat hij het ergens anders gaat zoeken of omdat je het idee hebt dat je anders tekortschiet? Dan komt je zelfbescherming in werking en heb je al helemaal geen zin meer in seks. Het grootste probleem is dus de drang die veel vrouwen ervaren op seksueel gebied – en niet het gebrek aan zin.'
Onder drang ontstaat geen seksuele opwinding
Wil je dus zin in seks ervaren? Dan moet die drang weg. 'Drang neemt alle ontspanning, spontaniteit, opwinding, verlangen, speelsheid en creativiteit weg. En ook gelijkwaardigheid. Veel vrouwen voelen druk op seksueel gebied. Onder drang kan geen seksuele opwinding ontstaan en dus ook geen zin in seks', zegt Van Alderen. Ook werken negatieve ervaringen zin in seks tegen. Heb je bijvoorbeeld pijn tijdens de seks? Draait het vooral of alleen maar om zijn genot? Of voelt seks als iets dat moet? Ook dan wordt je zelfbeschermingsmechanisme geactiveerd en zul je geen zin in seks ervaren.
Zo krijg je weer zin in seks
De drang van (zin in) seks afhalen is dus belangrijk, maar wat kun je nog meer doen? 'Eerst de verbinding met je eigen seksualiteit gaan voelen, zodat je je daar veilig en vertrouwd bij voelt', zegt Van Alderen. Zo pak je dit aan.
Stel een partnerseks-verbod in
'Om (weer) zin in seks te krijgen is het de bedoeling dat je eerst afdaalt naar je eigen seksuele basis, die ontwikkelt en vanuit daar een nieuwe vorm van partnerseks gaat opbouwen. Dit gaat niet als je in een onprettig patroon blijft. Daarom is een partnerseks-verbod vaak erg helpend', zegt Van Alderen. Ben je bang hoe je partner reageert? 'Dan heb je meteen een groot onderdeel van het probleem te pakken, omdat het niet erg zou moeten zijn om geen seks te hebben.' Een partnerseks-verbod is overigens geen pauze, maar een einde aan hoe je seks in de relatie tot dan toe hebt beleefd. Je moet vervolgens allebei met jezelf aan de slag.
Aangeleerd gedrag afleren
Het is de bedoeling dat er tijdens het partnerseks-verbod wel lichamelijk contact is, zonder dit te seksualiseren. 'Dit omdat juist het patroon dat lichamelijk contact vrijwel steeds tot seks leidt tot vermijding gaat leiden. Ga daarom bijvoorbeeld knuffelen, zoenen, naakt tegen elkaar aan liggen in bed, samen douchen, strelen of masseren. Daarmee verdiep je de lichamelijke intimiteit in de relatie, die geheel losstaat van seks. In het begin zal hij wellicht opgewonden raken, want dit is aangeleerd gedrag. Hij kan op die manier ervaren dat hij bij seksuele opwinding geen drang hoeft te voelen. Lichamelijk contact of naaktheid hebben in beginsel ook niets met seks te maken', zegt Van Alderen. Stop daarom ook niet waar je mee bezig bent als hij opgewonden raakt. De seksuele opwinding zal vanzelf weer verdwijnen. Dit is belangrijk omdat druk en drang de vrijheid en ontspanning - en dus het genot - wegnemen.
Vrij in je lijf
Als je geen druk meer ervaart op seksueel gebied, ga je aan de slag met verbinding maken met je eigen seksualiteit. Het is daarvoor belangrijk om je eerst vrij te voelen in je eigen lijf. 'Je zult eerst alle associaties die je aan je lichaam hebt verbonden moeten loslaten. Dit kunnen schaamte, ontevredenheid, ongemak of seksualisering zijn. Pas dan kun jij je op je gemak voelen bij je eigen lichaam en er op je eigen voorwaarden genot aan verbinden', zegt Van Alderen. Voel je je onzeker tussen de lakens? Hier komt het vandaan - en dit kun je doen. Met deze tips van Elise van Alderen kun je je weer vrij voelen in je lijf.
Ken je seksuele opwinding
De volgende stap is dat je je seksuele opwinding kent. 'Het is daarvoor belangrijk dat je goed leert voelen, want genot is gevoel. Seksuele opwinding ontstaat namelijk niet spontaan, daarvoor moet je geprikkeld worden. Via bijvoorbeeld aanraking, sensaties, fantasie, gedachten of herinneringen', zegt Van Alderen.
Omarm je emoties
Je kunt tijdens de verkenning van je seksuele opwinding emoties zoals schaamte, verdriet, boosheid, onzekerheid of ongemak tegenkomen. Als je deze er kunt laten zijn, zul je vrij worden in je opwinding. 'Zet jezelf niet te veel onder druk om de verbinding met je eigen seksualiteit aan te gaan, maar ga het ook niet vermijden', zegt Van Alderen. Het gaat er uiteindelijk om dat je gaat ervaren dat seksualiteit wel iets leuks kan zijn, maar dat heeft tijd nodig.' Heb je iets naars meegemaakt op seksueel gebied? Dan kan dit geactiveerd worden als je seksuele opwinding gaat opzoeken, en kun je bijvoorbeeld last krijgen van schaamte, verhoogde alertheid, wat herbelevingen of nachtmerries. 'Het is niet erg als dit even blijft en weer afneemt. Gaat het niet weg? Dan is dat een teken om daarvoor hulp te zoeken', zegt Van Alderen.
Het is aan jezelf
Zin in seks komt niet uit de lucht vallen. Daarvoor heb je seksuele opwinding nodig. En ook die ontstaat niet spontaan, daar heb je een seksuele prikkel voor nodig. 'We denken vaak nog dat een partner seksuele opwinding moet opwekken, maar dit is iets wat je zelf laat ontstaan', zegt Van Alderen. 'Het is aan jou of je daarvoor openstaat.' Zo kan je partner je ook niet laten klaarkomen. Ook dit doe je zelf.
Doe goede ervaringen op
Het is vervolgens belangrijk dat je alleen seks hebt als en zolang je ernaar verlangt én ook de vrijheid voelt om je grenzen aan te geven. Alleen dan zul je genieten van seks en zin erin krijgen. En wil je daarbij ook graag een orgasme? Zo kun je volgens de arts en seksuoloog klaarkomen.