Is het altijd gezond om supplementen te slikken?
We zijn niet bepaald bang om wat pilletjes te slikken...
Eiwitshakes, creatine, magnesium en een compleet alfabet aan vitamines: een beetje fitgirl houdt er tegenwoordig een halve apotheek op na. Want je lichaam ondersteunen met een supplementje hier en daar is alleen maar gezond. Toch?
Nederlanders slikken veel supplementen
Eiwitrijke kwark bij het ontbijt, een eiwitshake als tussendoortje en bij het avondeten een kleurig setje vitaminepillen. Voor de gemiddelde Nederlander, vooral het wat sportievere exemplaar, is dat dagelijkse kost. We zijn niet bepaald bang om te slikken. Dat blijkt ook uit de meest recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) uit 2022. Zij houden elk jaar de zogenoemde Voedselconsumptiepeiling: een vragenlijst over eetgewoonten, sporten, afvallen en, jawel, voedingssupplementen. Uit die peiling blijkt dat 57 procent van de Nederlandse volwassenen in het afgelopen jaar weleens een voedingssupplement heeft gebruikt. De afgelopen jaren is dit zelfs met tien procent gestegen.
De supplementen die het meest gebruikt worden? Dat zijn multivitamine, vitamine D, vitamine C en magnesium. Maar we slikken ook maar wat graag omegasupplementen, extra eiwitten of (extracten van) bepaalde kruiden en planten. Opvallend genoeg gebruiken mannen vaker een extraatje dan vrouwen en slikken ze ook meer verschillende producten.
Maar de hoofdvraag blijft: is het ook nódig, al die pre- en postwork-outmixes?
Zijn al die pillen goed voor je welzijn en zijn al die eiwitten écht goed voor je spieren? Daar kan voedingswetenschapper Jeanne de Vries, verbonden aan de Wageningen University & Research, kort over zijn: nee. 'Wie normaal leeft en er een gezond eetpatroon op nahoudt, heeft geen supplementen nodig. Ook niet als je een recreatieve sporter bent.' De Vries legt uit dat er geen harde wetenschappelijke definitie is van een 'recreatieve sporter', maar 'als je twee, drie keer in de week redelijk intensief sport' – dezelfde definitie die het RIVM gebruikte in eerdergenoemd onderzoek – 'dan heb je niks extra's nodig.' De uitzondering op deze regel vormen kwetsbare groepen die vanwege bijvoorbeeld hun leeftijd of zwangerschap wel baat hebben bij ondersteuning. Een tweede uitzondering zijn topsporters: zij trainen zo intensief dat ze doorgaans een hogere eiwitbehoefte hebben en iets slikken voor sneller herstel, zoals magnesium. 'Dan heb je het over mensen die twintig uur per week zeer intensief sporten.' Een gewone sporter – en ja, dat ben je ook als je jezelf vier of vijf keer per week behoorlijk in het zweet werkt – haalt al genoeg magnesium uit normale voeding. 'Die persoon zal dus niet ineens minder spierpijn hebben na een extra pilletje', aldus De Vries.
Veilige extraatjes
Maar wat is dan eigenlijk normale voeding? Volgens Pascalle Stijger van het Voedingscentrum hebben we het over 'gezond, gevarieerd eten'. Genoeg groente, fruit, gezonde vetten (die vind je in noten en vette vis) en niet te veel (rood) vlees. Het fijne van je vitamines en voedingsstoffen uit normale voeding halen is, beaamt ook De Vries van de WUR, dat je meerdere voedingsstoffen binnenkrijgt: zoals niet alleen eiwitten, maar ook vezels. De Vries: 'En ontbijt je met gewone kwark, dan krijg je niet alleen eiwitten binnen, maar ook meteen calcium en B-vitamines.'
Moet je die voedingssupplementen, pillen en poeders dan helemaal weren? Nou, zo stellig hoef je ook niet direct te zijn. In overleg met een sportdiëtist kun je altijd kijken of supplementen voor jou wel van meerwaarde kunnen zijn. Stapje te ver? We got you. Er zijn namelijk supplementen die een bewezen werking hebben op je prestaties in de sportschool.
Welke dat zijn, lees je in ons gloednieuwe nummer - dat nú (!) in de winkel ligt. Daarin vertellen we nog veel meer over supplementen en de inhoud ervan.