De invloed van de anticonceptiepil op de overgang: dít wil je weten

De overgang is een natuurlijke fase in het leven van een vrouw waarin de menstruatie permanent stopt en de vruchtbaarheid afneemt. Dit proces gaat gepaard met hormonale veranderingen die verschillende symptomen kunnen veroorzaken. Alleen hoe zit dat als je de anticonceptiepil nog elke dag slikt? En wat is de beste leeftijd om te stoppen met de pil?

We beantwoorden deze vragen stap voor stap met behulp van gynaecologen Mary Beshay en Corla Vredevoogd van het Haaglanden Medisch Centrum.

Wat is de invloed van de anticonceptiepil op de overgang?

De anticonceptiepil bevat synthetische hormonen die de natuurlijke menstruatiecyclus reguleren en voorkomen dat je zwanger wordt. Omdat de pil de hormoonspiegels in je lichaam kunstmatig constant houdt, kan het de symptomen van de overgang maskeren. Dit betekent dat je mogelijk minder last hebt van overgangsklachten zoals opvliegers, nachtelijk zweten, gewichtstoename en stemmingswisselingen zolang je de pil slikt.

Daarnaast kan de pil bijdragen aan het behoud van een regelmatige menstruatiecyclus, zelfs als je natuurlijke cyclus begint te veranderen door de overgang. Dit kan het moeilijker maken om te herkennen wanneer je daadwerkelijk in de overgang bent.

Is het veilig om de anticonceptiepil te blijven slikken tijdens de overgang?

Of het veilig is om de anticonceptiepil tijdens de overgang te blijven slikken hangt af van diverse factoren, zoals je leeftijd en overgangssymptomen. 'Ook hangt dit geheel af van andere risicofactoren die aan of juist afwezig zijn, zoals roken en overgewicht', voegt Beshay toe. 'En naarmate je ouder wordt, neemt het risico op trombose iets toe.' Als je geen ernstige overgangsklachten hebt en geen behoefte meer hebt aan anticonceptie, kan het een optie zijn om te stoppen met de pil. Praat met je arts om te bespreken wat het beste is voor jou. Een persoonlijk plan is volgens de gynaecoloog echt nodig. 'De dokter kijkt dan naar jouw risicofactoren, medische geschiedenis en die van je familie.'

Hoe weet je dat je in de overgang bent als je de pil slikt?

Omdat de pil de hormonale schommelingen van de overgang kan verbergen, zijn er een paar methoden om vast te stellen of je in de overgang bent:

• Stoppen met de pil - De meest directe manier om te ontdekken of je in de overgang bent, is door tijdelijk te stoppen met de pil. Na het stoppen kan het wel enkele weken tot maanden duren voordat je natuurlijke menstruatiecyclus terugkeert. Als je menstruatie echt een lange tijd uitblijft, kan dit een teken zijn dat je in de overgang bent. Let ook op andere symptomen van de overgang.
• Bloedonderzoek - Je huisarts kan een bloedtest doen om de niveaus van bepaalde hormonen, zoals FSH (follikelstimulerend hormoon), te meten. Een verhoogd FSH-niveau kan wijzen op de overgang.
• Symptomen - Let op klassieke overgangssymptomen zoals opvliegers, nachtelijk zweten, slapeloosheid, en stemmingswisselingen. Als je deze symptomen begint te ervaren terwijl je nog de pil slikt, kan dit een aanwijzing zijn dat je lichaam in de overgang komt.

De beste leeftijd om te stoppen met de pil

Er is geen vaste leeftijd waarop elke vrouw zou moeten stoppen met de anticonceptiepil, omdat dit dus sterk afhankelijk is van individuele omstandigheden en gezondheid. Toch zijn er wel enkele algemene richtlijnen:

Rond de leeftijd van 50

Veel artsen raden aan om rond de leeftijd van 50 te overwegen te stoppen met de pil. Dit is de gemiddelde leeftijd waarop de meeste vrouwen de overgang bereiken. 'De anticonceptiepil bevat oestrogenen en progesteron, en het kan helpen bij het reguleren van hormonale veranderingen die optreden tijdens de overgang, zoals een afname van deze hormonen. Mensen kunnen overwegen om tot ongeveer de leeftijd van 52 jaar door te gaan met het gebruik ervan', vertelt Vredevoogd.

Gezondheidsoverwegingen

Vrouwen die roken, hoge bloeddruk hebben, of andere risicofactoren voor hart- en vaatziekten, moeten mogelijk eerder stoppen met de pil. Bespreek met je arts wat het beste is voor jouw gezondheid.

Anticonceptie

'Als je de menopauze hebt gehad en je dus twaalf maanden geen menstruatie hebt gehad, is anticonceptie niet meer nodig', vertelt Vredevoogd. 'De kans op zwangerschap tijdens de overgang is ook erg laag. Een goed alternatief voor de anticonceptiepil is de Mirena-spiraal, die ook als progesteronbron kan dienen bij hormoontherapie gedurende 3 jaar.'

(Vroege) overgangssymptomen en cyclusmonitoring

Als je in de veertig (of jonger) bent en overgangssymptomen begint te ervaren, kan het zinvol zijn om je menstruatiecyclus te monitoren en met je arts te overleggen over het stoppen met de pil.

Wat zijn de risico's van het gebruik van de anticonceptiepil op latere leeftijd?

Het gebruik van de anticonceptiepil op oudere leeftijd kan enkele risico's met zich meebrengen, waaronder een verhoogd risico op trombose. Naarmate vrouwen ouder worden, neemt het risico op trombose (bloedstolsels) en andere cardiovasculaire problemen namelijk iets toe, zeggen de gynaecologen. 'Het gebruik van de anticonceptiepil kan dit risico verder verhogen, vooral bij vrouwen die roken of andere risicofactoren hebben voor trombose', zegt Beshay.

Verder kunnen vrouwen een verhoogd risico lopen op een hoge bloeddruk, is er mogelijk een licht verhoogd risico op borstkanker en kan de anticonceptiepil op latere leeftijd mogelijk negatieve invloed hebben op je botgezondheid. Het is belangrijk om deze risico's te bespreken met een zorgverlener voordat je besluit om op oudere leeftijd door te gaan met het gebruik van de anticonceptiepil. Sowieso is het verstandig om bij twijfels of vragen altijd een zorgverlener te raadplegen voor persoonlijk advies.

Volg je Women's Health al op Facebook, Instagram en TikTok?