Adem je verkeerd? Dit zijn de symptomen van een verkeerde ademhaling
Verkeerd ademen kan behoorlijk wat klachten geven. Longarts Stijn Mol en fysiotherapeut dr. Carel van Wetering leggen uit wat verkeerd ademen is, welke symptomen hierbij horen én hoe je er vanaf komt!
Ademhalen, hoe ingewikkeld kan het zijn. Zolang je er niet mee stopt kan er niks misgaan, toch? Helaas, verkeerd ademen kan verschillende klachten veroorzaken. Vaak worden deze klachten niet direct gelinkt aan een fout adempatroon. Wil je meer weten over symptomen bij een verkeerde ademhaling? Hier lees je wat verkeerd ademen inhoudt, welke klachten het kan veroorzaken én wat je ertegen kunt doen. Wij vroegen longarts Stijn Mol en fysiotherapeut dr. Carel van Wetering van Kliniek voor Ademtechniek om hulp.
Wat is verkeerd ademen?
Verkeerd ademhalen of disfunctioneel ademen komt in verschillende vormen voor. Stijn: ´Je kunt te snel ademen, te hoog ademen, onregelmatig ademen, stoppen met ademen, of adempauzes hebben die te lang zijn. Dat alles valt in de rubriek verkeerd ademen en dat kan klachten geven. ´ Deze klachten komen vaker voor dan je denkt. Stijn vertelt dat 9 à 10 procent van de Nederlanders verkeerd ademt en daar klachten van ervaart.
Wat is een goede ademhaling?
Voor ademen geldt: doe maar normaal, dan doe je het goed genoeg. Maar wat is ‘normaal’ eigenlijk? ‘Normale ademhaling gaat in een rustig tempo, meestal tussen de 6 en 10 keer per minuut. Je gebruikt de juiste ademspieren in rust, dat zijn je middenrif en je tussenribspieren. Na het uitademen is er een korte pauze,’ Vertelt Carel.
Waarom heb ik moeite met ademen?
Twijfel je ineens of je zelf wel goed ademt? Maak je niet te veel zorgen. Iedereen ademt elke dag wel even verkeerd, en dat is niet erg. Maar hoe kan het dan dat sommige mensen wel klachten krijgen en anderen niet? Carel legt uit: ‘Bij een beetje verkeerd ademen, gebeurt er niks, maar als je langdurig en ernstig verkeerd ademt, krijg je klachten’.
Niet alleen hoe lang en hoe verkeerd je ademt zijn belangrijk, ook andere dingen kunnen een rol spelen. ‘Als je bijvoorbeeld COVID hebt gehad, al in slechte conditie was, veel stress ervaart en overgewicht hebt, kunnen deze factoren elkaar versterken en problemen veroorzaken. Maar als je fit bent, weinig stress hebt en af en toe verkeerd ademt, is dat geen probleem’, voegt Carel toe.
Welke symptomen horen bij een verkeerde ademhaling?
Of je nou te snel ademt, een onregelmatige of een hoge ademhaling hebt, symptomen van verkeerd ademen kunnen er bij iedereen anders uitzien. Een van de belangrijkere klachten bij verkeerde ademhaling is kortademigheid, vertelt Stijn. ´Het voelt alsof ik te weinig zuurstof binnenkrijg, niet genoeg lucht kan halen, ik kan niet lekker doorademen, of het lijkt alsof mijn adem vastzit´, hoort hij vaak in de kliniek
Symptomen van verkeerd ademen kunnen zich ook op andere manieren uiten, vertelt Stijn: ‘Velen ervaren chronische vermoeidheid als gevolg van een verkeerde ademhaling. Anderen klagen over lichtheid in het hoofd of duizeligheid. Sommigen voelen steken op de borst of ervaren vreemde tintelingen rond hun mond en vingertoppen. Een opgeblazen gevoel of een gevoel van beklemming komt ook veel voor. Kortom, het is een breed scala aan klachten.’
Wat zijn de gevolgen van verkeerd ademhalen?
Als je verkeerd ademt hoeft dat dus niet meteen te betekenen dat je blauw aanloopt of de hele dag zó buiten adem bent dat het lijkt alsof je een marathon hebt gelopen. De klachten kunnen ook subtiel zijn, waardoor mensen vaak niet doorhebben dat het met hun ademhaling te maken heeft.
Stel je voor dat je altijd moe bent, je steeds kortademig voelt of in bepaalde situaties altijd last hebt van een angstig gevoel. Dan heeft dat ook impact op hoe je je mentaal voelt. ‘Veel dokters, huisartsen en specialisten zijn niet goed bekend met disfunctioneel ademen. Als je duizelig bent en de KNO-arts legt geen link met verkeerde ademhaling, kom je niet verder. Het kan leiden tot onrust, ontevredenheid en zelfs depressie. We zien regelmatig patiënten die al lang met dergelijke problemen kampen en zelfs antidepressiva hebben gekregen’, vertelt Stijn.
Aanstelleritis? Doe niet zo gek!
Als jijzelf én je dokter niet doorhebben dat de klachten veroorzaakt worden door je ademhaling, kun je hier onzeker van worden. ‘Als je naar de dokter gaat en die zegt, er is met jou niks aan de hand, dan heeft dat impact op je well-being. Dat kan ervoor zorgen dat je aan jezelf gaat twijfelen: Ben ik nou gek? Stel ik me aan? Daardoor kunnen mensen het vertrouwen in hun eigen lichaam kwijtraken,’ zegt Stijn. Maar de klachten die je voelt zijn echt en hebben helemaal niks met aanstelleritis te maken, benadrukt hij.
Hoe kom je van een verkeerde ademhaling af?
Veroorzaakt een verkeerde ademhaling jouw klachten? Dan is het tijd te ontdekken waar die verkeerde ademhaling eigenlijk vandaan komt. Tijdens een gezamenlijk consult gaan Stijn en Carel alle mogelijke oorzaken na. 'Pijn in de borst, kortademigheid, vermoeidheid, slaap, stress, het komt allemaal aan de orde. Na het gesprek kunnen we vaststellen of de verkeerde ademhaling bijvoorbeeld wordt veroorzaakt door onbehandeld astma, onverwerkte traumatische gebeurtenissen, of andere onderliggende oorzaken,’ vertelt Stijn.
Het is belangrijk om te onderzoeken wat de precieze oorzaak is zodat de behandeling daarop kan worden aangepast. ‘Als je iemand ademhalingsoefeningen geeft terwijl diegene niet goed gecontroleerd astma heeft, zullen die oefeningen niet goed werken,’ legt Stijn uit. Bij iedereen ziet de behandeling er dus iets anders uit.