Peesplaatontsteking: dit wil je over de blessure weten
Voorkomen is beter dan genezen.
Een peesplaatontsteking is een vervelende blessure die vaak wordt veroorzaakt door overbelasting. Het is een irritatie van de peesplaat onder de voet die voor verschillende klachten kan zorgen. Je wilt een peesplaatontsteking het liefst voorkomen of zo goed mogelijk behandelen – zodat je snel weer de oude wordt. Wij vroegen daarom aan sportfysiotherapeut Robert Jongh alles wat je wil weten over een peesplaatontsteking.
Hoe herken ik een peesplaatontsteking?
'Een peesplaatontsteking is te herkennen aan een stekende pijn onder de voet waarbij je moeite kunt hebben om de voet te belasten', zegt sportfysiotherapeut Robert Jongh. Bij een langer bestaan van de blessure kun je ook last krijgen als je een tijdje stil zit en weer moet opstarten of als je 's ochtends uit bed komt. Dit kan heel erg pijnlijk zijn. 'Bovendien zijn er ook mensen die niet meer goed op de voet kunnen staan en daardoor mank gaan lopen.', zegt Jongh. Bij een peesplaatontsteking heb je geen pijn in de zijkant van de voet.
Oorzaken van een peesplaatontsteking
'Een peesplaatontsteking onder de voet zie je vaak ontstaan bij mensen die ineens uit het niets intensief gaan sporten', zegt Jongh. Het is een peesaanhechting en pezen kunnen slecht tegen plotselinge veranderingen. Vooral bij loop- of sprongsporten kun je in de problemen komen. 'Het kan ook te maken hebben met de relatie van de achillespees of met een enkel die wat minder stabiel is', zegt Jongh. Dit komt doordat de pees harder moet werken om de voet onder controle te houden.
Wat is het verschil tussen hielspoor en ontstoken peesplaat?
Een peesplaatontsteking en hielspoor worden vaak door elkaar gehaald, maar het zijn twee verschillende blessures. Zo is een peesplaatontsteking een irritatie van de peesplaat onder de voet, terwijl de hielspoor een stukje verkalking aan het hielbeen is. 'Hielspoor is meer een diagnose die je doet op basis een röntgenfoto of echo, waarbij de botlijn van het hielbeen is veranderd', zegt Jongh. Bovendien zorgt een hielspoor niet per se voor klachten. Pijn in de peesplaat van de voet wordt ook vaak gezien als hielspoor, omdat de symptomen van een peesplaatontsteking en hielspoor met elkaar kunnen overeenkomen.
Wat te doen bij ontstoken peesplaat?
Heb je last van een peesplaatontsteking? Dan is het belangrijk om de belasting aan te passen. 'Je moet enerzijds rust nemen en de belasting aanpassen, maar je moet op een gegeven moment ook kijken hoe je de belastbaarheid weer kunt verhogen', zegt Jongh. Voordat je dit kunt doen, is het belangrijk om te kijken naar de oorzaak van de peesplaatontsteking. De behandeling van de peesplaatontsteking in de voet is namelijk afhankelijk van de oorzaak.
Komt je peesplaatontsteking door overbelasting? Pas dan je sport aan of ga op zoek naar een alternatief. Als de peesplaatontsteking komt door een afwijkende voetstand, kun je samen met een (sport)podotherapeut kijken of je een zooltje kunt maken om het te corrigeren. 'In de acute fase kun je met je huisarts kijken of je iets kunt doen met een ontstekingsremmer, zoals ibuprofen, zodat de pees minder dik wordt', zegt Jongh.
Zo doe je het beste een warming-up >>
Sporten met een peesplaatontsteking
'Bij een peesplaatontsteking is het belangrijk om je belasting aan te passen, maar het is altijd goed om te blijven bewegen', zegt Jongh. Ben je bijvoorbeeld een hardloper? Dan kun je op zoek gaan naar leuke alternatieven die minder belastend zijn, zoals zwemmen en fietsen. De sportfysiotherapeut werkt zelf ook vaak met een pijnschaal van nul tot tien: nul is geen pijn en tien is de ergste pijn wat je kunt bedenken. Je kunt de pijnschaal op de volgende manier gebruiken:
'Bij nul tot vier staat het stoplicht op groen en mag je alles doen. Dit betekent dat je niets voelt of dat je echt moet nadenken of je iets voelt', zegt Jongh. Pijnschaal vier tot vijf associeert hij met een zeurende, licht onaangename pijn. In dit geval staat het stoplicht op oranje: 'ook dan mag je het nog belasten, maar daarna moet de pijn wel wegtrekken en een dag later mag je geen reactie krijgen.' Het stoplicht staat op rood bij een pijnschaal van zes of hoger – dan is belasten een echte no-go. 'Dit associeer ik met een irritante pijn waarbij je er echt last van hebt.'
Hoe lang duurt een peesplaatontsteking?
Het herstel van een peesplaatontsteking duurt vaak drie tot negen maanden. Gaat de peesplaatontsteking niet over? Dan kan het ook chronisch zijn geworden. Bij pezen zie je namelijk dat de structuur van de pees wat verandert - en dit heeft verschillende fases. Bij de acute fase zie je in de eerst drie tot vijf dagen een ontstekingsreactie. Dit kantelt daarna af en zie je met name dat de pees wat verdikt is en water heeft aangetrokken', zegt Jongh.
Vervolgens zie je de disrepair fase waarbij de pees meer verdikt is en de peesklachten drie tot zes maanden aanwezig zijn. Vervolgens kun je te maken krijgen met de degeneratieve fase. 'In deze fase is de pees nog langer geïrriteerd en ga je een structuurverandering in de pees zien', zegt Jongh. 'In dit geval kan het nooit meer een goede pees worden als je het bekijkt op beeldvorming, maar het hoeft zeker niet altijd klachten te geven – mits je het gedoseerd belast.'