Wat doet koffie écht met je lijf? Dit zijn de bewezen voordelen
Wat koffie écht met je lichaam doet (en het is beter dan je denkt).
Of je nu niet aanspreekbaar bent vóór je eerste kop, of koffie vooral associeert met me-time – voor veel vrouwen is dat bakkie pleur in de ochtend heilig. Een havercappu on the go, een snelle espresso of gewoon je vertrouwde kop filterkoffie thuis; laten we eerlijk zijn, we kunnen er bijna niet meer zonder, toch? Mocht je je ooit weleens afvragen wat zo’n kop cafeïne met je lijf doet en of het eigenlijk wel zo goed voor je is – dan zit je hier goed. Wij doken in de wetenschap achter dat geliefde kopje koffie.
Koffie is goed voor je
Er gaan dagelijks behoorlijk wat bakkies doorheen, zo blijkt uit onderzoek van Koffie & Thee Nederland in 2022. Dagelijks drinken zo’n 8,8 miljoen Nederlanders boven de 15 jaar koffie. Volgens Dr. Frank Hu, voedingsdeskundige aan de Harvard T.H. Chan School of Public Health, houdt een matige koffieconsumptie van zo’n twee tot vijf kopjes per dag, verband met een lager risico op verschillende gezondheidsproblemen. Voedingsexpert Ellen Kampman doet hier in een artikel van Het Laatste Nieuws nog een schepje bovenop: “Mensen die veel koffie drinken, leven volgens onderzoek langer dan mensen die dat niet doen.”
Dit zijn de voordelen van koffie
Benieuwd om welke voordelen het nu precies gaat? We leggen ze hieronder één voor één voor je uit.
1. Een lager risico op hartziekten
Uit meerdere studies blijkt dat mensen die regelmatig koffie drinken minder kans hebben op hart- en vaatziekten. Cafeïne kan bijdragen aan het verlagen van het zogeheten ‘slechte’ LDL-cholesterol – het type dat zich aan je vaatwanden hecht en zo het risico op hart- en vaatziekten vergroot. Hierdoor kan cafeïne bijdragen om je hart en bloedvaten gezonder te houden.
2. Minder kans op diabetes type 2
Regelmatig koffie drinken lijkt je niet alleen wakker te houden, maar zou ook volgens onderzoek het risico op diabetes type 2 verlagen. Dit effect lijkt mede te worden veroorzaakt door de bioactieve stoffen in koffie, zoals chlorogeenzuur, die een gunstige invloed hebben op de leverfunctie en de insulineproducerende bètacellen in de alvleesklier. Hoewel koffie geen directe invloed heeft op de bloedsuiker op korte termijn, zou het wel mogelijk een positieve invloed hebben op de lange termijn.
3. Beschermend effect op de lever
Ook goed nieuws voor de lever: meerdere onderzoeken bevestigen dat koffie een beschermend effect heeft op dit hardwerkende orgaan. Regelmatige koffieconsumptie wordt in verband gebracht met een lager risico op leverziekten zoals leverfibrose, cirrose en zelfs leverkanker (hepatocellulair carcinoom). Koffie lijkt ook de progressie van chronische leveraandoeningen, waaronder de aandoeningen die worden veroorzaakt door hepatitis C, af te remmen. Wetenschappers linken dit aan de krachtige antioxidanten en ontstekingsremmende stoffen in koffie, die de lever helpen beschermen tegen schade.
4. Lagere kans op bepaalde kankers
Uit onderzoek van het World Cancer Research Fund blijkt dat het drinken van koffie geassocieerd wordt met een verlaagd risico op bepaalde vormen van kanker, zoals lever- en baarmoederkanker. Ook zijn er aanwijzingen voor een beschermend effect tegen mond-, keel- en huidkanker. Dit zou komen door de actieve stofjes en antioxidanten in koffie.
5. De positieve invloed op de hersenen
Het onderzoek uit Nature laat zien dat regelmatige koffieconsumptie een meetbare invloed heeft op de hersenverbindingen, vooral in gebieden die betrokken zijn bij de zintuiglijke verwerking, emotionele regulatie en rusttoestand-activiteit. Verschillende onderzoeken in Healthline concluderen bovendien dat cafeïne je alerter maakt, je helpt te focussen en het je stemming zelfs een boost kan geven. Op de lange termijn lijkt koffie je hersenen te beschermen tegen ziektes als Alzheimer en Parkinson en zelfs het risico op depressie te verlagen.
6. Positief effect op de vetverbranding
Een zwart kopje koffie in de ochtend kan zo ook je vetverbranding een boost geven, zéker als je ‘m zonder suiker of melk drinkt. Cafeïne verhoogt namelijk je lichaamstemperatuur (hallo thermogenese!), stimuleert je metabolisme en helpt je zo om extra calorieën - tot wel 100 per dag bij anderhalf kopje - te verbranden. Diëtist Michaël Sels voegt in een ander artikel van HLN toe dat koffie ook als eetlustremmer werkt en je sportprestaties kan verbeteren. Vooral bij een matige work-out verbrand je dan net wat meer vet dan normaal.
Een gezonde kop: deze voorwaarden zitten eraan
Aan de bovenstaande voordelen zitten wel een aantal voorwaarden. Filterkoffie is de gezondste optie, omdat het de stof cafestol tegenhoudt, die je LDL-cholesterol kan verhogen. Houd het bij een paar kopjes per dag en ga niet all-in op de suikers en slagroom. Zo haal je het meest uit de voordelen, zonder dat het ten koste gaat van je gezondheid.
Niet voor iedereen
En dan nog een andere kanttekening: koffie is niet voor iedereen geschikt. Zwangere vrouwen en mensen met een hoge bloeddruk of slaapproblemen wordt aangeraden hun cafeïne-inname te beperken. Ook kunnen er volgens het Voedingscentrum bij een te hoge cafeïne-inname andere bijwerkingen ontstaan, waaronder hartkloppingen, angstgevoelens, hoofdpijn en rusteloosheid. Is er bij jou geen sprake van deze situaties? Dan kan een lekker kopje koffie je veel gezondheidsvoordelen bieden.