Te veel ijzer in je bloed? Dit zijn de gevolgen

IJzer is een belangrijk mineraal, toch is een te hoog ijzergehalte niet gezond. Maar wat is eigenlijk een gezonde ijzerwaarde? En wat gebeurt er als je te veel ijzer in je bloed hebt? In dit artikel beantwoorden we al jouw vragen over ijzergehaltes in het bloed.

Wat doet ijzer in je bloed?

IJzer heeft verschillende functies in het lichaam en speelt een belangrijke rol in je bloed. Het helpt bij het vormen van hemoglobine, een onderdeel van de rode bloedcellen die zorgen voor het zuurstofvervoer in je lichaam. IJzer kun je zelf niet aanmaken en krijg je binnen via voeding. Het meeste ijzer zit in de rode bloedcellen, maar we slaan ook een voorraadje ijzer op in ons lichaam. Hier helpt het eiwit ferritine ons bij.

Wat is ferritine?

Ferritine is eigenlijk een opslag eiwit, het slaat ijzer op en zit vooral in je lever, beenmerg en bloed. Hierdoor kan je lichaam van het ijzer dat je uit voeding haalt ook een voorraad aanmaken. Als je een ijzertekort hebt, maakt je lichaam gebruik van deze voorraad. De ferritine en ijzergehaltes in je bloed hebben dus met elkaar te maken. Is je ferritinegehalte te hoog? Dan waarschijnlijk je ijzer ook.

Wat is een gezonde ferritine en ijzerwaarde?

Je kunt je ijzer- en ferritinewaarden testen in het bloed. Voor een vrouw in haar vruchtbare periode is 10 tot 25 mmol per liter de normaalwaarde van ijzer in het bloed. Voor ferritine is de normaalwaarde 20 tot 150 gram per liter. Hierover hoef je je normaal gesproken geen zorgen te maken. Deze waarden worden pas relevant als je klachten ervaart en er naar een oorzaak gezocht wordt.

Is je ferritine te hoog? Dit kunnen de oorzaken zijn

Een te hoog ferritine of ijzer kan worden veroorzaakt door hemochromatose, ook wel ijzerstapelingsziekte genoemd. Dit is een erfelijke aandoening waarbij er te veel ijzer in het lichaam aanwezig is. Hierdoor stapelt dit zich op in de lever en kan het daar en op andere plekken schade veroorzaken.

Andere oorzaken van een te hoge ferritine waarde kunnen zijn: ontstekingen, leverziekten, overmatig alcoholgebruik, kanker, nierfalen of het metabool syndroom. Naast je ferritine en ijzergehalte kan het zijn dat er dus nog een aantal andere dingen geprikt moeten worden om de oorzaak te ontdekken.

Wat zijn de symptomen van een te hoog ferritine?

Als uit de bloedtest is gebleken dat je ferritine te hoog is, kan het zijn dat je daar tot nu toe niks van hebt gemerkt. Meestal merk je meer van de oorzaak, bijvoorbeeld een onderliggende infectie. Het is dus helaas ook zo dat dit soort verhogingen vaak onopgemerkt blijven en pas laat worden ontdekt.

Ditzelfde geldt voor ijzer. Als je te veel ijzer in het bloed hebt komen de symptomen ook vaak pas laat aan het licht. De klachten die je kan krijgen verschillen per persoon en lopen ver uiteen. Volgens de Maag Darm Lever stichting zijn de meest voorkomende klachten van ijzerstapeling:

• Extreme en langdurige vermoeidheid
• Gewrichtsklachten
• Buikpijn in de bovenbuik
• Een vergrote lever en afwijkende leverfuncties
• Impotentie of verminderde zin in seks
• Suikerziekte
• Hartritmestoornissen
• Een verkleuring van de huid naar bruingrijs.

Is teveel ijzer in bloed gevaarlijk?

Je vraagt je dan misschien af: is te veel ijzer in mijn bloed gevaarlijk? Bij hoge hoeveelheden en hevige klachten kan een te hoog ijzergehalte gevaarlijk zijn. Ga dan naar je huisarts.

Te veel ijzer door voeding?

IJzer krijgen we binnen door onze voeding. In sommige voeding zit meer ijzer dan andere voeding en de mate waarin we het opnemen verschilt ook nog eens. Het meeste ijzer nemen we op uit vlees. Groente bevat ook ijzer maar hieruit halen we uiteindelijk minder. Als je geen ijzerstapelingsziekte hebt is het bijna onmogelijk om te veel ijzer binnen te krijgen via je voeding. No worries dus, maar let wel op met ijzersupplementen. Neem nooit meer ijzertabletten dan de aanbevolen hoeveelheid!

Wat kan je beter niet eten bij teveel ijzer in bloed?

Als je te veel ijzer in je bloed hebt, bijvoorbeeld door ijzerstapelingsziekte, is het goed om ijzerarm te eten. Vermijd voedsel waar veel ijzer in zit, bijvoorbeeld rood vlees en neem bij je maaltijd geen vruchtensap, of fruit met veel vitamine C. Door vitamine C toe te voegen aan je maaltijd neemt je lichaam namelijk meer ijzer op uit voeding. Benieuwd welke andere voeding veel ijzer bevat? Hier zit veel ijzer in.

Welk voedsel breekt ijzer af?

Helaas is er is geen voeding waardoor ijzer kan worden afgebroken, maar voeding zoals graan, melk en thee en koffie kan er wel voor zorgen dat er minder ijzer wordt opgenomen.

Als je te veel ijzer in je bloed hebt kan er in het ziekenhuis voor worden gekozen om wat bloed af te tappen. Dit wordt ook wel aderlaten genoemd.

Moet ik me zorgen maken?

Waarschijnlijk niet. Dat je ferritine of ijzer verhoogd is betekent niet dat je gelijk een ijzerstapelingsziekte hebt. Mocht er bij jou sprake zijn van een te hoog ferritine of ijzer, is het goed om dit met je huisarts te bespreken en je zorgen te delen.

Bron: Voedingscentrum, Healthline

Volg je Women's Health al op Facebook, Instagram en TikTok?