5 vragen aan oedeemfysiotherapeut Ellen Bienen over fysiotherapie bij (borst)kanker
Wist je dat fysiotherapie ook ingezet kan worden tijdens de behandeling van (borst)kanker? Oedeemfysiotherapeut Ellen Bienen vertelt je het een en ander over dit onderwerp.
Hoewel je bij fysiotherapie niet zo snel aan (borst)kanker zal denken, is het een zeer waardevolle toevoeging tijdens én na de behandeling van de ziekte. In dit artikel geeft oedeemfysiotherapeut Ellen Bienen, gecertificeerd in het geven van een oncologisch beweegprogramma, antwoord op vragen over fysiotherapie bij (borst)kanker.
Oedeemfysiotherapie bij (borst)kanker
Bij het inzetten van oedeemfysiotherapie bij kanker gaat het om de behandeling van lymfevocht. Na het verwijderen of bestralen van (borst)kanker, zorgt de wond voor een verstoring in de afvoering van vocht via de lymfeklier: de wond vormt een blokkade. Deze vochtophoping wordt ook wel oedeem genoemd en is een gevolg van de behandeling van bijvoorbeeld borstkanker. Een oedeemfysiotherapeut is een fysiotherapeut die gespecialiseerd is in het behandelen van oedeem. Deze fysiotherapie helpt door middel van onder andere massages bij het verminderen van dit soort vochtophopingen.
5 vragen aan oedeemfysiotherapeut Ellen Bienen over fysiotherapie bij (borst)kanker.
1. Wat is oedeemfysiotherapie?
‘Bij oedeemfysiotherapie gaat het om het behandelen van lymfevocht en het litteken dat na de behandeling van kanker is ontstaan. Omdat de wond de afvoering van lymfevocht blokkeert, moet het een andere weg kiezen en kan het zich langzaam gaan uitbreiden naar bijvoorbeeld het borstgebied, de oksel of de arm. Ook is het belangrijk om het littekenweefsel soepel te houden, zodat dit weefsel geen kapsel om het vocht heen gaat vormen. Als er niets wordt gedaan, kan dit voor problemen zorgen. Zo kan het leiden tot onder andere pijnklachten en een zwaar of knellend gevoel. Ten slotte moeten ook de spieren en gewrichten soepel gehouden worden. Hier helpen wij mee, bijvoorbeeld door middel van speciale massages en ademhalingsoefeningen.’
2. Wat is een oncologisch beweegprogramma en waarom is bewegen zo belangrijk tijdens de behandeling van (borst)kanker?
‘Een oncologisch beweegprogramma is erop gericht om mensen meer te laten bewegen voor, tijdens en na de behandeling van (borst)kanker. Bewegen tijdens kanker zorgt ervoor dat je fit bent, blijft en meer energie krijgt. Zo kun je de gevolgen van kanker en de behandeling beter aan.’
3. Hoe lang duurt een oedeem- en/of oncologisch fysiotherapeutisch behandelingstraject bij (borst)kanker?
‘Dit is heel erg verschillend. De één is met een paar maanden klaar, maar er zijn ook mensen die er langer over doen. Dit kan een jaar of langer zijn, het hangt er vooral van af van hoe ingewikkeld de ziekte is en of er sprake is van andere aandoeningen. Ook kan iemand in een latere fase weer instromen.’
4. Wat betekent een gespecialiseerde fysiotherapeut voor de patiënt?
‘We coachen de patiënt tijdens het gehele traject, zodat ze de geestelijke, fysieke en sociale gevolgen van kanker beter kunnen doorstaan. Als we merken dat het nodig is om andere zorgprofessionals in te zetten, doen wij dat ook. Als het bijvoorbeeld mentaal minder goed gaat met een patiënt, kunnen wij een psycholoog inschakelen. Ook betrekken we andere zorgprofessionals, zoals oncologisch verpleegkundigen en maatschappelijk werkers, wanneer we dat nodig achten.’
5. Hoe kan een gespecialiseerd fysiotherapeut nog helpen na het behandeltraject?
‘Ook wanneer de patiënten zijn uitbehandeld, kan een oedeemfysiotherapeut nog wat voor hen betekenen. Belangrijk is om je spieren, je gewrichten en het littekenweefsel soepel te houden. Dit doe je door te blijven bewegen, ook na de behandeling. Daarnaast is het heel belangrijk om je energiek en fit te voelen en genoeg kracht op te bouwen. Er is namelijk wetenschappelijk aangetoond dat er minder kans is op ziekte als je fit blijft en een gezond BMI hebt.’