Wat zijn de verschillende stadia van borstkanker?
Dr. Agnes Jager legt uit hoe stadia de prognose en behandeling van borstkanker beïnvloeden.
Wanneer jij - of iemand in je omgeving - te maken krijgt met de diagnose borstkanker, wordt vaak gesproken over het 'stadium' van de kanker. Maar wat betekent dat eigenlijk? En waarom is het belangrijk?'
'Er zijn twee redenen waarom we kanker in stadia indelen,' legt dr. Agnes Jager uit, internist-oncoloog bij het Erasmus MC, Kanker Instituut in Rotterdam. 'De eerste reden is om de de prognose te kunnen bepalen. Dat is een voorspelling van hoe de ziekte naar verwachting zal verlopen, inclusief de verwachte gevolgen en de kans op herstel. Je kunt je voorstellen dat als een tumor klein is en er zijn nog geen okselklieren aangetast, de prognose bijvoorbeeld erg gunstig is,' legt Jager uit. De tweede reden waarom we kanker in stadia indelen is dat het de nabehandeling bepaalt: 'Borstkanker is heel vaak door alleen een borstoperatie te genezen, maar toch komt borstkanker, zonder aanvullende behandeling, bij bijna de helft van de vrouwen weer terug. Het stadia, en dus de prognose, bepaalt of je wel of niet nog een extra behandeling nodig hebt. Dan kun je denken aan chemotherapie, bestraling, immunotherapie of anti-hormoontherapie.
Wat zijn de verschillende stadia van borstkanker?
Artsen gebruiken een systeem om het stadium van de kanker vast te stellen. Dit heet het TNM-systeem en is gebaseerd op drie dingen: de tumor (T), lymfeklieren (N) en afstandsuitzaaiingen (M). 'Voor eigenlijk alle soorten kanker geldt dat er vier stadia zijn, alleen hoe je bepaalt in welk stadium de kanker zit, verschilt per kankersoort.
Het stadium kan variëren, maar we leggen het hieronder simpel uit.
Stadium I - Het eerste stadium
In deze stadia zit de kanker alleen in de borst en is het nog niet uitgezaaid naar de okselklieren of andere plekken. De behandeling bestaat dan uit een operatie, soms met nabestraling (bij borstsparende operatie) en heel soms met anti-hormoon therapie.
Stadium II en III - Het tweede en derde stadium
In de stadia van borstkanker II en III is de kanker wat verder uitgebreid in de borst en vaak ook al naar de lymfeklieren uitgezaaid. Dit is voor de prognose wat ongunstiger maar gelukkig kan dan met een combinatie van operatie, bestraling en vaak chemotherapie al dan niet gecombineerd met ook immunotherapie en/of anti-hormoon therapie, de borstkanker nog altijd genezen worden.
Stadium IV - Het hoogste stadium
Stadium 4 betekent dat de kanker zich door het lichaam heeft verspreid. 'In dit stadium heb je zogenaamde afstandsuitzaaiingen (in bijvoorbeeld de wervelkolom, de lever of de longen) en dan kun je meestal niet meer genezen', legt Jager uit. De behandeling is dan gericht op het verlengen van het leven, verlichten van ongemakken zoals pijn en het verbeteren van de levenskwaliteit.
De graad van de tumor bepalen
Wanneer tijdens het bevolkingsonderzoek of na het opmerken van symptomen borstkanker wordt vastgesteld, begint het onderzoekstraject. 'In eerste instantie kijken we naar de grootte van de borsttumor, het aantal tumoren in de borst en de betrokken lymfeklieren' legt dr. Jager uit. 'Dit doen we aan de hand van beeldvormende technieken zoals MRI, mammografie en echografie.'
Toch vertellen deze technieken niet alles. 'We willen ook weten hoe de kankercellen er onder de microscoop uitzien. Zijn ze agressief? Zijn ze gevoelig voor anti-hormoonbehandeling?', legt Jager uit.
Er zijn drie verschillende graden:
- Graad 1: De cellen lijken veel op gezonde cellen en groeien langzaam.
- Graad 2: De cellen lijken minder op gezonde cellen en groeien sneller.
- Graad 3: De cellen lijken niet meer op gezonde cellen en groeien heel snel.
Deze info is van groot belang bij het voorspellen van de prognose en het bepalen van de behandeling,' benadrukt dr. Jager. 'Met andere woorden, de omvang van de kanker, samen met het type borstkanker, bepaalt of naast een operatie ook andere behandelingen zoals chemotherapie nodig zijn.'