De oorzaken van borstkanker: dit zijn de risicofactoren
Borstkanker heeft verschillende oorzaken. Vaak geldt: voorkomen is beter dan genezen - al ligt het soms buiten je macht.
Er bestaat geen simpele formule die voorspelt of iemand borstkanker krijgt. Was het maar zo makkelijk. Over het algemeen krijgt namelijk 1 op de 7 vrouwen borstkanker. Gelukkig wordt er veel onderzoek gedaan naar deze ziekte en de behandeling - net als de oorzaken ervan. Speaking of de oorzaken van borstkanker: laten we eens langsgaan wat risicofactoren kunnen zijn voor borstkanker.
De oorzaken van borstkanker: dit zijn de risicofactoren
Voordat we met een rijtje oorzaken aankomen, wijst verpleegkundig specialist Victoria Skinner van het Antoni van Leeuwenhoek ons erop dat borstkanker 'multifactoriële oorzaken’ heeft. Je krijgt een bepaalde soort borstkanker dus niet van één oorzaak. Wel bestaan er risicofactoren die de kans op borstkanker vergroten. We lopen ze even langs.
Overgewicht, alcohol en roken
Overgewicht, regelmatig alcohol drinken en roken zijn risicofactoren van borstkanker. Voor overgewicht geldt dat het vetweefsel in je lichaam na de menopauze het hormoon oestrogeen gaat aanmaken. Hoe meer vetweefsel, hoe meer oestrogeen. Dit verhoogt het risico op borstkanker. Door alcohol heb je een verhoogd risico op goedaardige borstaandoeningen, waarvan sommige de kans op borstkanker verhoogt. Rook je en drink je regelmatig alcohol? Dan ligt het risico op borstkanker nog hoger. Niet zo’n slecht idee dus om drankjes en sigaretten over te slaan.
Toename aan hormonen
Hormonen en borstkanker hebben een hoop met elkaar te maken. Skinner legt dit uit: ‘Borstklierweefsel wordt door je hormooncyclus beïnvloed. Vanaf het moment dat je als meisje ongesteld wordt, krijg je een golf van oestrogenen - wat maakt dat klierweefsel geactiveerd wordt. Als dat maand in maand uit, jaar in jaar uit gebeurt, denken we dat dat een trigger kan zijn op de cellen in de melkgangen die zich dan abnormaal kunnen gedragen.’
Voeg je hier bijvoorbeeld hormonale anticonceptie of hormoonpillen tegen overgangsklachten aan toe dan verleng je de hormonale situatie. Dit heeft dus invloed op de activatie van je borstklierweefsel. Moet je nu direct stoppen met de pil? Nee, dat hoeft niet. Maar het is wel handig om te weten dat het een risicofactor kan zijn.
Vruchtbaarheid
Hoe langer de borsten worden blootgesteld aan de vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron, hoe hoger de kans op borstkanker. Vrouwen die lang vruchtbaar zijn, hebben daarom een verhoogde kans op de ziekte. Dit geldt dus voor vrouwen die laat, of niet zwanger worden. Tijdens de zwangerschap produceren je eierstokken namelijk geen hormonen. Hetzelfde geldt voor de periode dat je borstvoeding geeft.
Moeten we dan maar veel kinderen krijgen om borstkanker te voorkomen? Nee, antwoordt Skinner. ‘Er zijn veel vrouwen die drie of vier kinderen hebben gehad en allemaal een jaar borstvoeding hebben gegeven. Helaas kunnen zij ook borstkanker krijgen.’ Zo eenvoudig is het dus niet.
Erfelijke aanleg
Bepaalde risicofactoren heb je soms zelf in de hand, behalve als je een erfelijke aanleg hebt. Dit komt door een afwijking in een gen, bijvoorbeeld het BRCA1-gen of BRCA2-gen. Die afwijking kan doorgegeven worden.Het komt niet vaak voor. Van de vrouwen met borstkanker heeft 5 - 10 % de ziekte door een erfelijke aanleg. Toch is het handig om te weten of borstkanker bij jou in de familie voorkomt - bijvoorbeeld door een erfelijkheidsonderzoek.
Zeer dicht borstklierweefsel
Je borsten bestaan uit vetweefsel en melkklieren. Wanneer je dicht borstklierweefsel hebt, heb je meer melkklieren en minder vet. Voor een deel is het erfelijk bepaald hoe dicht je borstklierweefsel is. Helaas kun je niet zelf checken of je dicht borstklierweefsel hebt. Alleen de specialist kan dit zien tijdens een mammografie (röntgenfoto van de borst).
Deodorant en beugelbeha’s?
Misschien heb je weleens gehoord dat je door het gebruiken van bepaalde deodorant of het dragen van beugelbeha’s borstkanker kan krijgen. ‘Dat zijn volstrekte fabels’, zegt Skinner. Je kunt dus nog steeds je favo deodorant opdoen en je fijne beugelbeha dragen. No worries!
Nu je weet wat de oorzaken van borstkanker kunnen zijn, willen we nogmaals benadrukken dat het risicofactoren zijn. Van één glas wijn krijg je geen borstkanker - maar structureel te veel drinken verhoogt wel de kans op deze ziekte. Twijfel je of je borstkanker hebt - bijvoorbeeld omdat je een knobbeltje in de borst voelt? Dan is het raadzaam om een afspraak met de huisarts in te plannen.
Bron: kanker.nl, Pink Ribbon, Radboud UMC