Slaapmiddel zonder recept: goed idee of niet?
Veel mensen slapen slecht en daardoor grijpen we steeds vaker naar slaapmiddelen. Maar dan wel natuurlijke, zoals melatonine, want dat kan geen kwaad. Toch?

In Nederland slapen we massaal slecht, waardoor we makkelijk naar natuurlijke slaapmiddelen zoals melatonine grijpen, want dat kan geen kwaad. Toch? Deze zijn ten slotte zonder recept verkrijgbaar bij de drogist. Maar helaas zijn dit soort lifesavers niet zo onschuldig als ze lijken, waarschuwen experts. ‘Het is schadelijk om te sleutelen aan je biologische klok.’
Een goede nachtrust is belangrijk voor je gezondheid en toch zegt maar liefst 65% van de Nederlanders daarover ontevreden te zijn. Gaat het echt om problemen met slapen, dan heeft 1 op de 5 mensen boven de 12 jaar daar last van. Een behoorlijk aantal. Ze hebben bijvoorbeeld moeite met in slaap vallen, met doorslapen of worden juist heel vroeg wakker. Of ze zijn midden in de nacht wide awake. Herkenbaar?
Artsen en wetenschappers maken zich zorgen
Dat we wel beter wíllen slapen, maar daarvoor een bezoek aan de huisarts niet noodzakelijk vinden, blijkt wel uit de online zoekcijfers: Nederlanders googelden in 2022 meer dan een miljoen (!) keer naar ‘slaapmiddelen zonder recept’. En daar maken artsen en wetenschappers zich zorgen om: dat er voor deze middelen geen recept nodig is, maar ze gewoon bij de drogist te koop zijn. Heel populair, maar ook steeds meer omstreden, is melatonine.
Wat is zo schadelijk aan melatonine?
‘Je gaat sleutelen aan je hormonen als je zo’n pilletje slikt,’ legt Bram Speelman, slaapexpert en oprichter van slaapwijsheid.nl, uit. ‘De meeste mensen hebben zelden een tekort aan melatonine, het is een hormoon dat in je lichaam zit. Het is een signaalstof die wordt aangemaakt in de pijnappelklier in je hersenen, en zodra het gaat schemeren, gaat dat stofje je hele lichaam door. Je bioritme begrijpt op dat moment: oké, ik ga me voorbereiden op ontspanning en slaap.’ Goed geregeld dus door Moeder Natuur, maar toch vliegen de pillen over de toonbank als de ultieme remedie tegen barre nachten. Ondanks alle waarschuwingen over de bijwerkingen: je slaapproblemen zouden er uiteindelijk alleen maar van toenemen, gebruikers klagen over hoofdpijn, nachtmerries, hormoonschommelingen en een negatieve invloed op de rijvaardigheid.
Wat kun je wél doen om sneller in slaap te vallen?
Speelman: ‘Het ding met melatonine is: áls je het gaat slikken, dan moet je dat heel gedoseerd en op het juiste moment doen, omdat je zoals gezegd aan de klok in je hersenen gaat sleutelen. Als je bij de drogist deze pilletjes koopt, dan zit daar drie milligram melatonine in. Dat is duizend keer zoveel als je normale, lichaamseigen stofjes. Daar staan mensen niet bij stil. Je moet dit echt niet zonder begeleiding gebruiken.’ Doorgaans vallen mensen die melatonine gebruiken steeds later in slaap en verleggen ze, elke keer dat ze een pil nemen, hun slaaptijdspad. ‘Beter kun je, als je lichaam aangeeft dat het moe wordt, een beetje aan lummelen totdat je gaat slapen. Dus geen tv meer, en ook niet meer scrollen op je telefoon. Maar je gewoon een beetje “vervelen” zijn we haast niet meer gewend.’
Benieuwd of Droomsap wél het wondermiddel tegen slaapproblemen is? Of heb je altijd al willen weten of slecht slapen in de genen zit? Je leest het allemaal in ons gloednieuwe nummer - dat nú (!) overal in de winkel ligt.