Natrium (zout): dit is alles wat je erover moet weten
Je lichaam heeft natrium - met als belangrijkste bron keukenzout - nodig om te functioneren, maar een te veel kan je gezondheid juist in de weg zitten.
Natrium - met als belangrijkste bron keukenzout - is een mineraal die bij verschillende processen in het lichaam een belangrijke rol speelt. Natrium is dus essentieel voor je gezondheid, maar een te veel kan negatieve effecten hebben. In dit artikel lees je alles over natrium.
Goed om te weten: natrium en zout worden al snel door elkaar gehaald, omdat keukenzout de belangrijkste bron is van natrium. Je leest vaak over de negatieve gezondheidseffecten van te veel zout, terwijl dit vrijwel altijd gaat over de effecten van natrium.
Wat is natrium?
Natrium is een mineraal dat je lichaam zelf niet kan aanmaken. Je moet natrium dus binnenkrijgen via eten en drinken, maar doordat keukenzout de belangrijkste bron van natrium is, is dat oprecht een appeltje-eitje. Sterker nog: doordat natrium aan vrijwel alle voedingsmiddelen is toegevoegd - dit komt doordat zout de smaak, houdbaarheid of structuur verbetert - krijg je al snel te veel natrium binnen. Ongeveer 80 procent van de Nederlandse bevolking krijgt teveel natrium binnen via zout uit voeding. En dat kan leiden tot een verhoogde bloeddruk wat de kans op hart- en vaatziektes vergroot. Oei! Wil je dit voorkomen? Lees dan hier waar natrium allemaal inzit.
Wat doet natrium met je lichaam?
Natrium staat in het algemeen niet goed bekend, terwijl het in de juiste hoeveelheid een essentiële mineraal is voor je lichaam. Natrium is namelijk belangrijk voor het regelen van de vochtbalans in je lijf, de bloeddruk én voor een goede werking van de spier- en zenuwcellen. Hartstikke belangrijk, dus! Maar krijg je te veel natrium binnen? Dan kan dat gevolgen hebben.
De nieren regelen de hoeveelheid natrium in het lichaam - en een te veel aan natrium kan de nieren beschadigen en zorgen voor nierziektes. Daarnaast kan een te veel aan natrium (zout) ook leiden tot een verhoogde bloeddruk, hart- en vaatziekten, botontkalking en maagkanker. Dit zijn de symptomen van een te hoog natrium.
Hoeveel natrium per dag?
Je hebt van natrium maar heel weinig nodig. In Nederland zijn er geen aanbevolen hoeveelheden voor natrium opgesteld, maar volgens het Institute of Medicine heeft een volwassene 1,5 gram natrium per dag nodig - wat gelijk staat aan 3,75 gram zout. De hoeveelheid natrium die je per dag nodig hebt is afhankelijk van de hoeveelheid natrium die je verliest met plassen of zweten. Side note: aanbevolen hoeveelheid zout per dag is 6 gram.
Volgens het Voedingscentrum wordt ongeveer 98 procent van het natrium uit je dieet door het lichaam opgenomen, waarvan zo'n 95 procent weer wordt uitgeplast of zweet. Maar met 1,5 gram natrium per dag vul je die verliezen in normale omstandigheden zo weer aan. En doordat aan bijna alle voedingsmiddelen natrium is toegevoegd, krijgen we eerder te veel natrium binnen dan te weinig. Benieuwd hoeveel natrium (zout) je binnenkrijgt? Dit zijn vier tekenen dat je te veel zout eet óf doe de zoutmeter-test van de Nierstichting.
Natrium en sporten
Heb jij jezelf in het zweet gewerkt en ben je benieuwd of je je natriumwaardes extra moet aanvullen? Volgens de Nierstichting komt een tekort aan natrium alleen voor in extreme situaties, zoals het lopen van de Nijmeegse Vierdaagse in een hittegolf. Je hoeft dan ook je natriumwaarde na een flinke zweetsessie in de gym niet aan te vullen. De meeste van ons krijgen namelijk al (te) veel natrium binnen door het zout in onze voeding. Het is vooral belangrijk om na je workout voldoende te drinken. Noted!
Wat is de normaalwaarde van natrium?
Je kunt de hoeveelheid natrium terugvinden in het bloed. Een normaalwaarde van natrium in het bloed ligt meestal tussen de 135 en 145 mmol/l en deze kunnen worden vastgesteld met een bloedonderzoek. Vaak wordt natrium in een algemeen bloedonderzoek meegenomen, maar het kan ook worden gebruikt om te kijken hoe sommige organen werken of naar mogelijke effecten van een bepaalde behandeling.
Zo kunnen plaspillen de waardes van natrium verlagen, maar een tekort kan ook ontstaan als gevolg van ernstige uitdroging door diarree of braken. In dit geval kun je natriumtabletten innemen, maar we raden aan om hiervoor altijd contact op te nemen met je huisarts.
Bronnen: Voedingscentrum, Nierstichting en Saltro