Hoelang overleven zaadcellen en wat betekent dat voor jouw vruchtbaarheid?
Want zeg eens eerlijk: hoeveel weet jij over zijn kleine zwemmers?
Een vrijpartij eindigt voor een man vaak met klaarkomen, oftewel een zaadlozing. Op dat moment verlaat het sperma zijn lichaam en komen de zaadcellen wellicht in jouw vagina terecht. Als je zwanger wil worden, moet één van deze zaadcellen een eicel van jou bevruchten. Dan is het stiekem best handig om te weten hoe het bij de man down there allemaal werkt.
In dit artikel kom je alles te weten over hoelang sperma buiten je lichaam overleeft, hoelang zaadcellen in je baarmoeder overleven en wat dit voor jouw vruchtbaarheid betekent.
Hoe ontstaat sperma?
We hebben het vroeger allemaal op school geleerd, maar weet jij nog hoe het precies? Daarom is het eerst tijd voor een lesje biologie: de testikels van een man maken elke dag miljoenen zaadcellen aan. In de ballen zitten allerlei zaadbuisjes waarin zich kiemcellen bevinden die door hormonen (waaronder testosteron) worden omgezet in sperma. Wanneer dat gebeurt, krijgen de zaadcellen de vorm van een soort kikkervisje met kop en staart en wordt het sperma.
De gevormde zaadcellen gaan naar de bijbal, een buisje achter de testikels. Hier zullen ze zich nog vijf weken verder ontwikkelen om vervolgens door te gaan naar de zaadleider.
Hoeveel zaadcellen heeft een man?
Wanneer een man opgewonden raakt, vermengen 200 tot 400 miljoen (!) zaadcellen met een witte vloeistof die door de prostaatklier en de zaadblaasjes wordt geproduceerd. In dit zaadvocht kunnen de zaadcellen zwemmen. Als een man tijdens de seks tot een hoogtepunt komt, wordt het zaad (en dus ook miljoenen zaadcellen) via de plasbuis geëjaculeerd.
De bevruchting
Zaadcellen kunnen zich prima vermaken in de vagina, dus als ze daar eenmaal terecht komen, blijven ze nog een tijdje in leven. In de vagina, de baarmoeder en de eileiders behouden de zaadcellen nog twee dagen hun bevruchtend vermogen en blijven ze tot wel vijf dagen in leven. Het hangt er vanaf hoe sterk de zwemmers zijn, maar slechts een klein aantal zaadcellen slaagt erin om de eileiders te bereiken waar zich op dat moment een eicel kan bevinden.
Terwijl bij mannen de vruchtbaarheid vooral afhangt van de hoeveelheid en kwaliteit van het zaad, is de vruchtbaarheid van een vrouw een stuk ingewikkelder. Om zwanger te raken, moet een eicel wel eerst vanuit de eierstok de eileider bereiken. Dit wordt ook wel de eisprong genoemd. Wanneer een zaadcel op het juiste moment de eicel bereikt, kan er een bevruchting plaatsvinden. Wil je wel (of juist niet) zwanger raken, dan kun je op verschillende manieren je vruchtbare dagen berekenen.
Hoelang kunnen zaadcellen nog leven buiten het lichaam van de man?
Echt niet lang, want na de zaadlozing zijn de zaadcellen buiten zijn of jouw lichaam al binnen vijf minuten dood. Sperma heeft namelijk vocht en warmte nodig om te overleven, dus als het zaad eenmaal aan de lucht wordt blootgesteld, droogt het uit en sterven de zaadcellen.
Sperma in water
Oké, sperma heeft inderdaad vocht en warmte nodig om te overleven. Toch kan het niet overleven in water. Het sperma verspreidt zich in water en wordt automatisch gescheiden van de beschermende vloeistoffen in het zaad. Het is daarom onwaarschijnlijk dat een vrouw zwanger kan worden van sperma in water. Ook zeep en chloor doden de zaadcellen.
Spermaonderzoek
Proberen jullie zwanger te worden, maar lukt dit niet? Wellicht handig om ook zijn kwakje eens onder de loep te nemen. Om de kwaliteit van sperma te controleren, kan een man zijn zaad laten onderzoeken. Bij de dokter of in het ziekenhuis kijken ze dan hoeveel zaadcellen er zijn, welke vorm ze hebben en of ze goed bewegen. Voor dit spermaonderzoek moet je dus een zaadlozing hebben. Dit kan tegenwoordig thuis, maar het is dan belangrijk om het zaad in het potje op lichaamstemperatuur te houden. Je hebt dan meestal wel iets langer dan die 5 minuten de tijd.
Ingevroren sperma
Net als dat vrouwen hun eitjes laten invriezen, kunnen mannen er ook voor kiezen om hun sperma te laten opslaan en invriezen. Hier kunnen mannen verschillende redenen voor hebben. Zo kan door een ziekte of behandeling de kwaliteit van zaad slechter worden. Om later een kind te kunnen krijgen, kunnen ze hun zaad invriezen. Ingevroren zaadcellen kunnen tot meer dan 10 jaar overleven. Benieuwd hoe dat precies te werk gaat? Dit is alles wat je moet weten over het invriezen van sperma.
Bron: Healthline, RadboudUMC, Clearblue
Volg je Women's Health al op Facebook, Instagram en TikTok?