Een positief lichaamsbeeld: dit moet je erover weten
Wij zijn benieuwd naar jouw mening! Doe mee aan ons onderzoek en laat weten hoe wij taal nog beter kunnen inzetten voor een positief lichaamsbeeld.
© Getty Images - Nastasic
Je bent je er misschien niet bewust van, maar iedere dag zien we duizenden beelden van (vrouwen)lichamen. In tijdschriften, op social media, advertenties, in modewinkels en natuurlijk bij de mensen om je heen. Dat heeft invloed op hoe je naar je eigen lichaam kijkt, oftewel je lichaamsbeeld. Maar hoe ontstaat een gezond, positief lichaamsbeeld eigenlijk en hoe houd je het in stand? Wij zochten het voor je uit.
Wat is een positief lichaamsbeeld?
Je lichaamsbeeld ontstaat al op heel jonge leeftijd, en blijft altijd in ontwikkeling. De 'bril' waarmee je naar jezelf kijkt en oordeelt, wordt gevormd door hoe je je lichaam ervaart (beweging) en met wie je jezelf vergelijkt: vrienden en familie, maar ook (bewerkte) beelden van vreemden. Dat schrijft Emeritus hoogleraar Liesbeth Woertman in haar boek 'Psychologie van het uiterlijk'. Woertman deed jarenlang onderzoek naar lichaamsbeelden, was docent aan de Universiteit Utrecht en schreef meerdere boeken over het onderwerp.
Aangeraakt worden (door je ouders), bemoediging en beweging zorgen voor een positief beeld van jezelf en van anderen, schrijft Woertman. Dat zorgt voor vertrouwen in jezelf en mensen om je heen, en zelfvertrouwen is weer gekoppeld aan lichaamsbeeld. Ook onderzoek van Jessica Alleva, klinisch psycholoog aan Maastricht University, laat zien dat focus op de functionaliteit van je lichaam zorgt voor een positiever lichaamsbeeld. Zij liet vrouwen vragen beantwoorden over wat hun lichaam allemaal doet en kan, voordat de vrouwen beelden te zien kregen van een dun schoonheidsideaal. Uit de studie bleek dat deze groep vrouwen hun lichaam meer waardeerden en een hogere score gaven op het gebied van functionaliteit dan de controlegroep.
Wat is schoonheid en wie of wat bepaalt dat?
Maar wat is schoonheid eigenlijk? 'Echte schoonheid heeft weinig met je uiterlijk te maken', vertelt Woertman. 'Schoonheid is een gevoel, iets wat je voelt als je echt gelukkig bent. Als je je begrepen voelt door een ander, of kunt lachen met vrienden. Maar het is menselijk om te streven naar schoonheid, omdat we schoonheid associëren met goed zijn. Wie goed is, daar wordt van gehouden. En geliefd worden, dat willen we natuurlijk allemaal.'
In haar boek haalt Woertman studies aan die laten zien dat dichterbij het schoonheidsideaal komen (door bijvoorbeeld een cosmetische ingreep) op de lange termijn er dan ook niet voor zorgt dat je tevredener bent met je lichaam. ‘Uiterlijk, cosmetica, lichaamsbeeld: het lijkt een heel oppervlakkig onderwerp, iets waar we ons uit luxe mee bezig houden', legt Woertman uit. 'Maar voor vrouwen is het een extreem belangrijk onderwerp: het gaat over je identiteit. Het sijpelt door in alle lagen van je leven, en dat is ook precies waar voor mij het verdriet zit: het heeft helemaal niets te maken met schoonheid, maar met onze maatschappelijke positie.’
Body positivity
De invloed van het schoonheidsideaal is groot - niet gek dus, dat er verschillende bewegingen zijn ontstaan als tegengeluid. Denk aan feministen die hun beha's verbrandden in de jaren 80 en Amerikaanse, zwarte queer activisten met overgewicht die met de body positivity beweging strijden voor inclusie. Volgens dr. Lindsay Kite is het idee dat 'alle vrouwen mooi zijn' wel goed bedoeld, maar lost het niets op, zoals ze vertelt in haar TEDtalk. Ze zegt: 'Meisjes en vrouwen lijden niet alleen onder de onbereikbare manieren waarop schoonheid wordt gedefinieerd, ze lijden ook omdat ze door schoonheid worden gedefinieerd. Ze zijn in de eerste plaats een lichaam, en in de tweede plaats mens.'
De invloed van media & taalgebruik op je lichaamsbeeld
Naarmate je ouder wordt, heb je heel wat beelden verzameld van welk uiterlijk en gedrag zou moeten horen bij alle lagen van je sociale identiteit: meisje en (jonge) vrouw, maar bijvoorbeeld ook dochter, zus, vriendin, collega, moeder. Doordat je meer ervaringen hebt opgedaan, groeit je zelfvertrouwen. Door de ontwikkeling die je brein doormaakt rond je adolescentie, ben je in die periode extra gevoelig voor beelden van schoonheidsidealen.
Onderzoek laat zien dat wanneer een positief lichaamsbeeld als uitgangspunt genomen wordt door media die schrijven over gezondheid, de lezers minder symptomen van eetproblematiek vertoonden. Media kan dus gelukkig ook een positieve invloed hebben. Bewustzijn over taalgebruik is daarbij erg belangrijk, en dat is precies waarom we aan het onderzoeken zijn welk taalgebruik ervoor zorgt dat jij je beter voelt over je lichaam. Zo kan onze content jou nog beter op weg helpen naar een leven vol zelfliefde.
Wat vind jij? Laat het ons weten
Je voelt 'm al aankomen: uiteraard zijn we ook benieuwd hoe jij hier tegenaan kijkt. Heb je twee minuten? Hieronder vind je een korte enquête waarmee je ons kunt laten weten hoe je denkt over ons taalgebruik, en wat je graag zou willen lezen:
Geef je mening en denk mee over taalgebruik voor een positief lichaamsbeeld 🫶
Het resultaat van deze enquête zullen we later in dit artikel aan je terugkoppelen. Bedankt voor het invullen en stay tuned!