Premenstruele dysfore stoornis: wanneer je cyclus je vijand is

De menstruatie kent veel ongemakken. Niet gek dus dat de meeste vrouwen geen gat in de lucht springen wanneer de tijd van de maand weer is aangebroken. Voordat je ongesteld wordt, kun je al last krijgen van klachten. Van stemmingswisselingen tot hoofdpijn, het hoort er allemaal bij.

PMDD: Heb jij er al eens van gehoord?

Bij sommige vrouwen zijn deze klachten zo hevig dat het ze beperkt in het dagelijks leven. Dit wordt het premenstrueel syndroom (PMS) genoemd. Als je last hebt van PMS weet je hoe verschrikkelijk dit kan zijn. Helaas kan het nog erger. PMS heeft namelijk een nóg gemenere evil stepsister, genaamd PMDD. Dit staat voor premenstruele dysfore stoornis.

Wat is een premenstruele dysfore stoornis?

Een premenstruele dysfore stoornis is een hormoon gerelateerde aandoening. Bij PMDD reageert je lichaam heftig op het natuurlijke stijgen en dalen van de hormonen oestrogeen en progesteron. Dit zorgt voor zware psychische klachten die je leven ontwrichten.

De symptomen van PMDD komen voor tijdens de premenstruele fase van de menstruatiecyclus. Deze fase duurt vanaf de eisprong tot het begin van de menstruatie.

Dit zijn de symptomen van PMDD.

• Stemmingswisselingen/emotionele veranderingen (bijv. plotseling verdrietig of huilerig, gevoeligheid voor afwijzing).
  
• Prikkelbaarheid, woede of toegenomen innerlijke conflicten.
  
• Depressieve stemming, gevoelens van hopeloosheid, zich waardeloos of schuldig voelen.
  
• Angst, spanning of gevoelens van opgefokt of gespannen zijn.
  
• Verminderde interesse in gebruikelijke activiteiten (bijv. werk, school, vrienden, hobby's).
  
• Moeite met concentreren, focussen of denken; hersenmist.
  
• Vermoeidheid of weinig energie.
  
• Veranderingen in eetlust, hunkeren naar voedsel, te veel eten of eetaanvallen.
  
• Hypersomnia (overmatige slaperigheid) of slapeloosheid
  (moeite met in slaap vallen of in slaap blijven)
  
• Overweldigd of onbeheerst voelen.
  
• Lichamelijke symptomen zoals gevoelige borsten of zwelling, gewrichts- of spierpijn, opgeblazen gevoel of gewichtstoename

Een verkeerde diagnose

PMDD is een lichamelijke aandoening, maar de meeste symptomen uiten zich in psychische problemen. Dit zorgt voor verwarring bij artsen waardoor mensen met deze aandoening vaak een verkeerde diagnose krijgen, bijvoorbeeld borderline, bipolaire stoornis of ADHD.

Veel gezondheidszorg professionals hebben nog geen scholing of training gehad voor PMDD. Dit zorgt ervoor dat het nog moeilijker is om de aandoening te herkennen. Gemiddeld duurt het zelfs twaalf jaar voordat iemand de diagnose PMDD krijgt.

Dat er meer kennis komt over deze aandoening is van levensbelang. Uit onderzoek blijkt dat dertig procent van de vrouwen met PMDD tijdens hun leven suïcide probeert te plegen. Een nog groter percentage van deze vrouwen ervaart suïcidegedachten en zelfbeschadiging.

De behandeling van PMDD

Helaas is er nog geen behandeling voor PMDD die werkt voor iedereen. Wat werkt voor jou is daarom een zoektocht die je, onder begeleiding van een arts, kunt aangaan. De eerste stap in de behandeling van PMDD is het veranderen van je leefstijl.

Dit begint met de pijlers van gezondheid: het verminderen van stress, een voedingspatroon dat bij je past, beweging en een goede nachtrust. Die beïnvloeden en versterken elkaar allemaal, en hebben invloed op je hormonen.

Klachten verminderen door je leefstijl aan te passen

Een dieet dat rijk is aan eiwitten, groente, fruit en complexe koolhydraten kan je klachten verminderen. Wat wel of niet helpt verschilt per persoon, ook als het gaat om voeding. Ga dus op zoek naar dat wat werkt voor jou.

In combinatie met een uitgebalanceerd dieet kunnen supplementen, na een bloedonderzoek, helpen bij het verminderen van de symptomen. Voorbeelden van supplementen die kunnen helpen zijn: Vitamine B6, vitamine E, calciumcarbonaat, magnesium, tryptofaan.

Verder wordt door clinici vaak aangeraden te minderen of stoppen met de inname van cafeïne, alcohol, nicotine, suiker en natrium. Er is nog geen solide bewijs dat dit werkt tegen PMDD klachten.

Andere behandelingen bij PMDD

Wanneer het veranderen van je leefstijl niet genoeg effect heeft op PMDD zijn er andere behandelopties. Zo kunnen medicijnen die hormoonwisselingen voorkomen zoals de anticonceptiepil of een spiraal, de klachten verminderen. Verder kan antidepressiva (een SSRI) effectief zijn voor het behandelen van klachten.

Een andere behandeling die kan helpen tegen PMDD is het nemen van een bepaalde soort medicatie, GnRH-agonisten. Deze medicatie zorgt ervoor dat je eierstokken veel minder oestrogeen en progesteron produceren waardoor je in een kunstmatige menopauze terechtkomt.

Als geen van deze behandelingen aanslaat kunnen de eierstokken en/of baarmoeder worden verwijderd. Deze operatie is ingrijpend en zorgt voor veel bijwerkingen. Daarom is dit alleen mogelijk wanneer je alle andere opties hebt geprobeerd.

Vermoed jij dat je PMDD hebt of heb jij de diagnose PMDD gekregen? Neem contact op met een arts, psychiater of gynaecoloog om te zoeken naar een behandeling die je symptomen kan verlichten. Jouw klachten verdienen het om (h)erkend te worden!

Volg je Women's Health al op Facebook, Instagram en TikTok?