Waarom kiezen we vaak voor een monogame relatie?
Ga jij voor monogamie met je lover op het witte paard, of zoeken jullie het avontuur op met een ritje buiten de gebaande paden?
In een monogame relatie kies je ervoor om trouw te zijn aan één vaste partner. De ware vinden, elkaar trouw beloven en vervolgens samen oud worden. Het is een romantisch beeld, maar past monogamie nog wel bij deze tijd? Uit een onderzoek van 3vraagt blijkt dat 39 procent van de Nederlandse jongeren niet gelooft in monogamie. Zijn we eigenlijk wel monogaam of kiezen we ervoor omdat het de norm is? Sociaal psycholoog Tila Pronk en sociaal wetenschapper Linda Duits gingen hierover in gesprek tijdens een evenement georganiseerd door de Universiteit van Nederland.
Zijn mensen gemaakt voor monogamie?
Geloof jij in één lover, tot de dood ons scheidt? Volgens Tila wordt de mens gestuurd naar monogamie. Dit heeft te maken met twee sterke behoeftes die mensen hebben: veiligheid en avontuur. Goed gezien, dat zijn twee tegenovergestelde behoeften. We willen beide behoeftes vervullen, dus moeten ze met elkaar concurreren. Tila: ’Die twee behoeftes vechten om aandacht en uiteindelijk is de keuze voor een monogame relatie de keuze voor een veilige optie.’ Veel mensen hebben een voorkeur voor veiligheid boven avontuur, al helemaal wanneer ze op dat moment willen gaan voor huisje, boompje, beestje.
Veiligheid? Monogamie VS. Non-monogamie
Monogamie is veiligheid en non-monogamie is avontuur. Wil je een veilige, stabiele relatie, dan kies je voor monogamie. Better safe than sorry, toch? Het lijkt een logische conclusie en voor lange tijd dachten sociaal psychologen dat dit zo was. Maar na veel onderzoek naar niet-monogame relaties komen onderzoekers hiervan terug. Er is namelijk geen enkel bewijs dat niet-monogame relaties onveiliger zijn. Tila: 'Voor veel mensen voelt een monogame relatie als de veilige keuze, terwijl je daar wel degelijk ook grote risico's loopt. Zoals we weten komt vreemdgaan en het overtreden van de regels regelmatig voor.’
Niet-monogaam zijn, is dat eng?
Dat we een niet-monogame relatie zien als minder veilig heeft volgens Linda te maken met de norm die op dit moment heerst in de maatschappij. Monogamie wordt gezien als dat wat hoort, het ‘’normaal’’. Dat je in je leven op verschillende momenten een monogame relatie aangaat en dat deze weer eindigt wordt tegenwoordig ook normaal gevonden.
Maar wanneer je kiest voor een niet-monogame relatie voldoe je niet meer aan de norm en word je vaak overspoeld door vragen van je omgeving. Want, hoe zit het bij jullie en hoe doen jullie dat precies? Linda: ‘Je krijgt voortdurend vragen waarbij je relatiemodel in twijfel wordt getrokken en op het moment dat die relatie stuk gaat om welke reden dan ook wordt er vaak gewezen naar jouw afwijkende relatievorm: ‘’zie je wel, een open relatie werkt toch niet.’’ Maar gaat een monogame relatie stuk, wordt er niet gezegd: ‘’Zie je wel die monogamie werkt ook niet.’’ ’
Sharing is caring?
Wanneer je verliefd wordt wil je zo dicht mogelijk bij iemand zijn, samen één. Je versmelt als het ware een beetje met elkaar. ‘Op psychologisch niveau betekent dit dat je steeds meer op elkaar gaat lijken en dat delen van jullie identiteit met elkaar gaan overlappen. Vanuit dat concept is het aangaan van een andere relatie een bedreiging,’ vertelt Tila. Niet alleen met een liefdespartner kun je dit gevoel ervaren.
Ook in vriendschappen waarvan je er, volgens de norm, wel meerdere mag hebben, komt het voor. Bijvoorbeeld wanneer je bestie ineens veel meer met iemand anders omgaat. Tila: ‘Die gevoelens zijn heel normaal. Relaties die belangrijk voor ons zijn willen we beschermen, het blijft dus altijd balanceren. Het gevaar heb je sowieso, zowel in een monogame als in een niet-monogame relatie. Het is alleen kiezen waar jij je het meest comfortabel bij voelt.’