Zo ziet ADHD bij vrouwen eruit
Voordat je een zelfdiagnose stelt aan de hand van een TikTok-video, raden we je aan om dit eerst te lezen.
Ben jij vaak druk in je hoofd? Of zit je altijd te frunniken? Bij ADHD denk je al snel aan een stuiterend jongetje dat niet kan stilzitten, maar ADHD komt even vaak voor bij mannen als bij vrouwen. Toch wordt deze aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit bij vrouwen vaak gemist. Wij vroegen ADHD-coach Eveline Roux hoe ADHD bij vrouwen eruit kan zien.
De verschillende vormen van hyperactiviteit
ADHD kan soms voor de buitenwereld minder zichtbaar zijn. Zo kan hyperactiviteit zich op verschillende manieren uiten. Je kunt namelijk veel bewegen op een kleinere schaal, zoals het eindeloos friemelen of tikken met je voeten. Of je kunt druk in je hoofd zijn. 'Het lijkt dan net alsof je drie radio's tegelijkertijd aanhebt', zegt Roux.
Veel praten
Volgens haar kan het zich ook uiten in veel praten. Iets wat bij vrouwen vaak wordt gezien als een gezellige kletskous in plaats van een vorm van hyperactiviteit. En laat dat nou net een van de redenen zijn waarom ADHD minder snel bij vrouwen wordt herkend.
Hierdoor wordt ADHD bij vrouwen minder snel herkend
ADHD wordt minder snel herkent door het heersende stereotype beeld, maar er is méér. Zo is er veel meer onderzoek gedaan naar jongens en mannen, maar is ook de maatschappelijke rol en verwachting van vrouwen anders. 'Het vergeten van een verjaardag is een klein voorbeeld van iets wat meer geaccepteerd is bij mannen dan bij vrouwen. En dat heeft alles te maken met de verzorgende rol van vrouwen', zegt Roux.
Reactie van zorgverleners
Ook veel zorgverleners herkennen ADHD bij vrouwen niet. Roux krijgt vaak vrouwen in haar praktijk die door hun huisarts niet worden doorverwezen. Gelukkig zijn er ook vrouwen die wel een diagnose krijgen, maar zij krijgen soms weer te horen dat ze zich er niet achter moeten verschuilen. 'Het is geen excuus, maar een uitleg. En het kan een goede verklaring zijn waarom jij bepaald gedrag hebt', zegt Roux.
Dit gaat vaak samen met ADHD bij vrouwen
ADHD gaat bij vrouwen vaak samen met faalangst, perfectionistisch gedrag en een afwijzingsgevoeligheid. 'Vrouwen met ADHD kunnen de lat enorm hoog leggen en zijn vaak erg hard voor zichzelf,' zegt Roux. Ze ziet regelmatig vrouwen die vinden dat ze alles moeten kunnen, omdat het ze vaak ook lukt. 'Alleen op de momenten dat het door ADHD niet lukt, schuiven ze dat toe naar persoonlijk falen,' zegt Roux. Het gevolg is dat ze nog harder gaan rennen. 'Vervolgens zien veel mensen niet hoe hard jij je best hebt gedaan. Dit komt vaak doordat je zo goed bent in het maskeren.'
Dit kunnen de gevolgen zijn als je niet weet dat je ADHD hebt
Als je niet weet dat je ADHD hebt, dan blijf je het bij jezelf zoeken en ga je maar door,' zegt Roux. En dit kan serieuze gevolgen hebben. Zo kun je bijvoorbeeld sneller in een burn-out terechtkomen. 'Ik zie veel vrouwen die niet weten dat ze ADHD hebben en al twee tot drie keer in een burn-out terecht zijn gekomen', zegt Roux. Ook ziet ze vaak een bore-out of het Imposter Syndrome. Dit komt doordat vrouwen met ADHD de lat vaak extreem hoog leggen en zich hierdoor klein houden.
Dit patroon komt vaak voor bij vrouwen met ADHD en dit gaat er mis
De ADHD-coach ziet vaak een terugkerend patroon bij jonge vrouwen. Ze knallen een periode, storten één tot twee dagen compleet in, en gaan vervolgens weer verder. Maar op het moment dat jij een nieuwe stap maakt in je leven - zoals het kopen van een huis, een carrièreswitch of het krijgen van een baby - kan dit patroon opeens mis gaan. 'Je ziet dan scheurtjes ontstaan in het masker wat je voor jezelf gemaakt hebt, maar ook in het vangnet wat jij voor jezelf hebt gecreëerd en je zo zorgvuldig verborgen houdt voor je omgeving', zegt Roux. En dan kun je dus ineens omvallen.
Dit kan helpen bij vrouwen met ADHD
Dit hoeft overigens niet voor problemen te zorgen als jouw omgeving hierop is ingericht. Je hebt namelijk verschillende vormen van ADHD die zich op verschillende manieren kunnen uiten. Roux: 'iemand kan heel erg dromerig zijn en het fijn vinden om in haar eentje te werken. Als je zo iemand in een kantoortuin zet, zal diegene zich niet meer goed kunnen concentreren. Maar als jij iemand bent die juist goed gaat op contact met anderen en je zit in een ruimte alleen te werken, dan kan je juist worden afgeleid door de stilte.' En dan ligt een burn-out of bore-out al sneller op de loer.
Denk jij dat je ADHD hebt? Dan kun je dit doen
Denk jij dat je ADHD hebt? Dan is de eerste stap om naar de huisarts te gaan. Volgen Roux kan het helpen om voor je doktersafspraak alvast zelf op onderzoek te gaan. Zo sta je sterker in je schoenen en kun je misvattingen rondom ADHD en vrouwen sneller te lijf gaan. Ook kun je Roux haar ADHD-test invullen. Deze is speciaal gemaakt voor vrouwen.