Het dertigersdilemma: wat is dat?

Wil je wel of niet beginnen aan een nieuwe studie? Wil je carrière maken of toch liever op reis? Heb je een kinderwens? De partner met wie je nu bent, is dat eigenlijk de ware? Dit zijn allemaal vragen waarmee je rond je dertigste levensjaar kan worden geconfronteerd. Er is zo veel te kiezen dat de nieuwe generatie dertigers last heeft van keuzestress en besluiteloosheid.

Deze twijfel wordt het dertigersdilemma genoemd. Maar waar komt die twijfel vandaan? En wat is het dertigersdilemma precies? Expert Nienke Wijnants vertelt alles wat je moet weten over het dertigersdilemma.

Het dertigersdilemma: zo is de theorie ontstaan

Nienke Wijnants is psycholoog en schreef meerdere boeken over het dertigersdilemma. Na haar studie psychologie werd zij geconfronteerd met alle banen en mogelijkheden waaruit ze kon kiezen, en dat waren er veel. Zelf was ze ook ‘zo’n typische dertiger’: ‘Aan de ene kant zou ik chimpansees willen tellen in Tanzania, of een biologisch koffietentje openen in Amsterdam-Zuid, maar tegelijkertijd wilde ik ook wat doen met mijn studie’.

Negen maanden lang nam zij de tijd om de ideale baan te vinden. Juist deze zoektocht zorgde ervoor dat ze een aantrekkelijke kandidaat was voor een bureau dat loopbaanadviezen geeft. Al snel viel haar op dat jonge mensen, tussen de 25 en 30 jaar, in elk geval één ding gemeen hadden: keuzestress. Nienke besloot onderzoek te doen naar deze twijfelende doelgroep en beschreef de angst en twijfel waarmee deze groep te maken krijgen als het dertigersdilemma.

Wat is het dertigersdilemma?

Het dertigersdilemma is een fase tussen ongeveer je vijfentwintigste en vijfendertigste jaar, waarbij je last hebt van keuzestress, tijdsdruk en sociale druk. Hierdoor ervaar je stress en twijfel. Deze twijfel wordt veroorzaakt door existentiële vragen. ’Wanneer je geen idee hebt wie je bent, waar je voor leeft en wat de zin van het leven is, heb je automatisch meer moeite met het maken van keuzes en het bieden van weerstand tegen sociale druk.’ Het dertigersdilemma heeft dus alles te maken met zingeving en met de grote levensvragen over de reden van ons bestaan en het geven van betekenis aan het leven.

Keuzestress

De generatie geboren vanaf half jaren zeventig, begin jaren tachtig, was de eerste generatie waarbij er op alle vlakken van het leven zo veel keuzes waren dat dit leidde tot keuzestress. Een woord waar voor die tijd niemand van had gehoord. Maar wat is keuzestress precies?

Juist omdat er zo veel te kiezen is, brengt dat bepaalde problemen met zich mee. Zo is het moeilijker om een weloverwogen keuze te maken. Wanneer je drie opties hebt kun je deze makkelijk met elkaar vergelijken, maar wanneer je driehonderd mogelijkheden hebt, gaat dit ineens niet. Je wordt dan overspoeld door een gevoel van paniek.

Dat is nog niet alles, want als er zo veel te kiezen is, krijg je de illusie dat de ideale optie ertussen zit, maar die ideale optie vinden is als het zoeken naar een speld in een hooiberg. Je weet niet zeker of je hem überhaupt vindt en honderd procent zekerheid over of jouw keuze echt de juiste is, heb je ook niet. Dat zorgt voor angst. Jij bent namelijk degene die de keuze moet maken en omdat je zelf verantwoordelijk bent, voel je veel druk en verantwoordelijkheid om het juiste te kiezen.

Sociale vergelijking

Er zijn ook andere issues waardoor het er voor de dertiger niet makkelijker op wordt. Sociale vergelijking is een van deze dingen. De mens is altijd al vatbaar voor sociale vergelijking, maar sinds de opkomst van social media is dit extreem toegenomen. Je kunt jezelf nu vergelijken met mensen over heel de wereld, maar hoe reëel is dit? Iedereen presenteert het perfecte plaatje van zichzelf, waardoor je hele insta feed gevuld is met de mooiste stukjes van anderen. Dit zorgt voor druk.

Tijdsdruk

Ook de verwachtingen van zichzelf, van anderen en van de maatschappij staan in de weg bij twintigers en dertigers. Vaak zijn deze verwachtingen vooral gebaseerd op wat zij denken dat andere mensen vinden van een bepaalde keuze die ze maken. Yup, dat is heel wat om over na te denken, maar schiet wel een beetje op, want de tijd tikt. Die tijdsdruk is een probleem dat Nienke vaak ziet terugkomen. Hierbij horen onzekerheden zoals: ’Ik ben al bijna dertig, maar heb geen carrière/kind/vaste baan/koophuis.’

Dertigersdilemma of midlife crisis?

Bovenstaande issues zijn zeker onderdeel van het dertigersdilemma maar de echte oorzaak van het dertigersdilemma is iets anders. De keuzestress waar jij mee dealt wordt namelijk veroorzaakt door existentiële vragen. Deze vragen hebben te maken met de essentie van het bestaan, wie je bent en wat je wil. Wanneer je dit weet wordt ook het maken van keuzes makkelijker. Maar waarom hadden de boomers dan geen dertigersdilemma's?

In vorige generaties was er veel minder tijd om na te denken vertelt Nienke: ‘Omdat we, in de westerse wereld, in het treintje stappen dat langs de geijkte stationnetjes gaat: eerst een opleiding met een zo hoog mogelijk papiertje, dan een zo goed mogelijke baan, daarna samenwonen, trouwen en kinderen krijgen. In die tijd was de standaard dat de man ging werken en de vrouw thuis bleef met de kinderen.’

Rond de vijftig, wanneer de kinderen de deur uitgingen, kwam er ook meer tijd om na te denken. Met als resultaat: een midlife crisis. Door maatschappelijke veranderingen dienen existentiële vragen zich eerder aan dan bij vorige generaties. Mensen krijgen steeds later kinderen, er zijn meer mogelijkheden en meer vrijheden. Hierdoor ontstaat er voor de nieuwe generatie dertigers, eerder dan vroeger, tijd om na te denken en te twijfelen.

Die verwende dertigers moeten gewoon iets kiezen, wordt vaak gezegd door oudere generaties. Ok boomer, liever niet. Een keuze maken neemt de twijfel weg maar het is geen oplossing voor je existentiële vragen. Wanneer je hier geen aandacht aan besteed en gewoon maar wat kiest komen die vragen namelijk gewoon terug, maar dan in de vorm van een midlife crisis.

Zie je dertigersdilemma als een cadeau

Vroeger kregen mensen pas op hun vijftigste voor het eerst een existentiële crisis. Volgens Nienke kun je daarom je dertigersdilemma beter zien als een cadeautje, iets positiefs. ’Wanneer je vijfentwintig bent en je voelt deze twijfels al is er veel meer ruimte om bij te sturen en de keuzes te maken waar je echt gelukkig van wordt.’ Als je op je dertigste al geconfronteerd wordt met die existentiële vraag hoef je op je vijftigste niet meer te balen van keuzes die je wel of niet hebt gemaakt. Bye bye midlife crisis! Hoe je de strijd aan kunt gaan met je existentiële vragen en het dertigersdilemma lees je hier.

Volg je Women's Health al op Facebook, Instagram en TikTok?