HPV-vaccinatie? Dit is alles wat je erover moet weten
Wil jij meer weten over de vaccinatie tegen HPV? Hier vind je alle info die je nodig hebt.
Een vaccinatie tegen het HPV-virus. Normaal gesproken ontvangen kinderen in het jaar dat zij tien jaar oud worden een uitnodiging voor de HPV-vaccinatie. Deze vaccinatie zit in het Rijksvaccinatieprogramma. Maar bij tieners en jongvolwassenen is er dit jaar ook een uitnodiging voor de HPV-prik op de deurmat gevallen. Omdat er een aantal jaar geleden nogal ophef was over deze vaccinatie, is het fijn om wat meer over deze HPV-vaccinatie te weten. Dit kun je meenemen in je besluit om je wel of niet te laten vaccineren.
HPV, wat is dat?
Tijd voor een kleine opfrisbeurt. HPV staat voor humaan papillomavirus. HPV is heel besmettelijk en kun je krijgen door seksueel contact. Belangrijk om te weten is dat je, ook zonder penetratie, besmet kunt raken met HPV. Het virus kan namelijk ook overgedragen worden via de huid, handen en mond.
Bijna iedereen krijgt wel een keer HPV. Er zijn heel veel verschillende HPV-typen. De meeste zijn ongevaarlijk en worden door je lichaam vanzelf weer opgeruimd. Andere typen, vooral type 16 en 18, zijn minder onschuldig en kunnen na langere tijd kanker veroorzaken. Tussen het moment van besmetting en het ontstaan van kanker zit meestal meer dan 10 tot 15 jaar.
Behoefte aan iets meer info over HPV? In dit artikel vind je alles wat je moet weten over het humaan papillomavirus.
De HPV-vaccinatie, hoe werkt het?
In de vaccinatie zitten deeltjes van type 16 en 18 van het HPV-virus. Deze typen vallen onder het hoog risico-HPV. Help, die zijn dan toch gevaarlijk? No stress, dat betekent namelijk niet dat je nu besmet raakt. Deze deeltjes zorgen er juist voor dat je antistoffen gaat aanmaken. Wanneer je na de vaccinatie besmet raakt, herkennen deze antistoffen het virus en ruimen ze het op. Dit vaccin beschermt dan tegen zes soorten kanker. Belangrijk om te noemen: de vaccinatie is een preventief middel, het is geen medicijn.
De vaccinatie bestaat uit twee prikken. Tussen de eerste en de tweede prik zit een aantal maanden. Een tot twee weken na de laatste prik ben je voor 95% beschermd tegen langdurige HPV-infecties met type 16 en 18. De HPV-vaccinaties beschermen voor minimaal tien jaar.
Voor wie is de HPV-vaccinatie bedoeld?
De HPV-vaccinatie werkt het best wanneer je nog niet besmet bent met het virus, wat vaak gebeurt door seksueel contact. Daarom worden kinderen opgeroepen voor de prik, net voordat zij tien jaar worden. Eerst kregen alleen meisjes de prik, maar vanaf 2022 krijgen ook jongens een uitnodiging om de vaccinatie te laten zetten.
Ben je volwassen, nog niet gevaccineerd, maar overweeg je dit wel? Dit jaar kunnen volwassenen tot 27 jaar de HPV-vaccinatie kosteloos krijgen dankzij de inhaalcampagne van de GGD. Wanneer je dit graag wil, is het verstandig om de tijd in de gaten houden. Alleen in 2023 is de vaccinatie voor deze leeftijdsgroep namelijk nog gratis.
Heeft het wel zin om me te laten vaccineren als ik al seksueel actief ben?
Een vaccinatie tegen HPV is het meest effectief wanneer iemand nog geen seksueel contact heeft gehad. Daarom wordt de prik bij voorkeur op jonge leeftijd gezet. Dit betekent niet dat een vaccinatie nutteloos is wanneer je wel seksueel actief bent. ‘Een HPV-vaccinatie kan ook effectief zijn bij volwassenen’, vertelt gynaecoloog Martha Esajas. ‘Het kan zo zijn dat je nog helemaal geen HPV hebt opgelopen tijdens je slaapkamer avonturen, dan werkt de vaccinatie ook. Daarnaast is het ook mogelijk dat je een laag risico-HPV bij je draagt. Met de vaccinatie ben je dan alsnog beschermd tegen hoog risico-HPV type 16 en 18.’
Is vaccineren nodig als ik gezond leef en een goede weerstand heb?
‘De kans is groot dat jouw lichaam het virus zelf opruimt, vooral als je een goede weerstand hebt’, zegt Esajas. Toch kan de vaccinatie dan ook effectief zijn. ‘Als je het HPV-virus al wel bij je draagt, kan de vaccinatie jouw lichaam een boost geven, waardoor het makkelijker wordt om het virus op te ruimen. Daarnaast kan het ook zijn dat jij een ander HPV-virus bij je draagt, maar met het vaccin alsnog beschermd bent tegen hoog-risico-HPV 16 en 18.’
Waarom krijgen mannen ook een HPV-vaccinatie?
Eerst werden alleen meisjes uitgenodigd voor de vaccinatie tegen HPV. Deze vaccinatie werd namelijk ingezet om baarmoederhalskanker te voorkomen. Maar sinds 2022 zijn ook jongens en mannen aan de beurt voor de HPV-vaccinatie. De meest voorkomende HPV-kanker is baarmoederhalskanker, maar toch kan het virus ook zorgen voor andere vormen van kanker. Bijvoorbeeld aan de anus, penis mond en keel. Omdat deze vormen van kanker steeds vaker worden gezien is, ook voor jongens, bescherming tegen HPV belangrijk geworden.
Wat zijn de bijwerkingen van de HPV-vaccinatie?
Weet je nog? Een aantal jaar geleden gingen er veel verhalen rond over de vaccinatie. Er is in de tussentijd veel onderzoek gedaan naar welke bijwerkingen de HPV-vaccinatie kan veroorzaken. Volgens het RIVM is de vaccinatie veilig en zal deze geen ernstige bijwerkingen veroorzaken. Na de prik kun je wel last krijgen van spierpijn, jeuk of roodheid op de plek waar de prik is gezet. In sommige gevallen is er sprake van koorts, buikpijn, hoofdpijn of misselijkheid. Deze klachten zijn niet blijvend en gaan dus vanzelf weer weg. Volgens Esajas kan er met redelijke zekerheid gezegd worden dat het gewoon een heel veilig vaccin is.
Lees hier meer over de bijwerkingen van de HPV-vaccinatie >>
De keuze om wel of niet te gaan voor een HPV-inenting is helemaal aan jezelf. To prik or not to prik? Hopelijk heeft deze informatie je kunnen helpen die vraag te beantwoorden. Bij Women's Health geven we geen advies en voorzien we je alleen van informatie. Mocht je een vraag hebben over jouw persoonlijke situatie, raadpleeg dan een huisarts. Voor de meest recente ontwikkelingen op het gebied van HPV kun je kijken op de site van het RIVM.