Wat zijn de symptomen én gevolgen van een vitamine A-tekort?

Een groot deel van de Nederlandse bevolking krijgt volgens onderzoek van het RIVM te weinig vitamine A binnen. En dat terwijl het een heel belangrijke vitamine A is. Deze mag dan ook niet ontbreken in je dagelijkse dieet, want zowel je ogen, huid, slijmvliezen, botontwikkeling als je afweersysteem hebben er baat bij. En wel om deze redenen:

• Door vitamine A kunnen je ogen zich (beter) aanpassen aan het donker.
• Vitamine A draagt bij aan een goede werking van je afweersysteem.
• Bij kinderen speelt deze vitamine een grote rol bij de ontwikkeling van een ongeboren kind en de groei van kinderen.
• Het is betrokken bij de aanmaak van cellen die in connectie staan met je huid, luchtpijp, haar, tandvlees en longweefsel.

Wat is vitamine A?

Vitamine A is een vetoplosbare vitamine die je voornamelijk binnenkrijgt via je voeding. Je lichaam neemt het op via je darmen om het vervolgens in je lever op te slaan. Er zijn twee verschillende bronnen voor vitamine A:

• Retinol of retinylesters in dierlijke producten en is heel belangrijk voor je huid.
• Carotenoïden in plantaardig voedsel. Deze zijn heel goed voor je ogen, haren en afweersysteem en worden ook wel provitamine A genoemd, omdat het lichaam deze stoffen zelf om kan zetten in vitamine A.

Wat zijn de gevolgen van een vitamine A-tekort?

De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) van vitamine A is 680 microgram voor vrouwen tussen de 18 en 70 jaar. Als je zwanger bent heb je 750 microgram nodig, als je borstvoeding geeft 1100 microgram. Maar pas wel op met vitamine A tijdens je zwangerschap.

Wanneer je voor een langere tijd niet voldoende vitamine A binnenkrijgt, kan er een tekort ontstaan. Dit kan vervelende gevolgen hebben voor je gezondheid.

Vitamine A-tekort symptomen

We zetten de klachten waaraan je een vitamine A-tekort kunt herkennen op een rijtje. Dit zijn tevens ook de gevolgen van dit tekort.

• Huidproblemen, zoals een droge huid
• Droge ogen
• (Nacht)blindheid
• Dof haar
• Moeite met zwanger worden of zelfs onvruchtbaarheid
• Vertraagde groei
• Keel- en borstinfecties
• Slechte wondgenezing
• Acne en puistjes

Herken jij je in de symptomen hierboven? Heb je last van nachtblindheid of heb je meer acne door een vitamine A-tekort? Dan is het verstandig contact op te nemen met je huisarts. Wie weet kan een ander dieet of een vitamine A supplement je helpen.

Welke ziekte kan ontstaan bij een tekort aan vitamine A?

Zoals je hierboven kunt lezen kan een vitamine A-tekort nachtblindheid veroorzaken. Je ziet dan weinig of niets in het donker of in de schemering. Natuurlijk ziet iedereen slechter in het donker dan by day light. Maar bij de meeste mensen passen de ogen zich vanzelf aan bij minder licht of in het donker. Als je té veel moeite hebt met wennen aan het donker, kun je nachtblind zijn. In dat geval is het verstandig om je ogen regelmatig te laten controleren door een oogarts. Een nachtbril kan wellicht helpen.

Waar zit de meeste vitamine A in?

Als je gezond en gevarieerd eet volgens de Schijf van Vijf krijg je voldoende vitaminen binnen. Vitamine A zit voornamelijk in dierlijke producten zoals vlees, zuivelproducten, vis en eidooiers. Maar ook plantaardige voeding kan vitamine A bevatten. Meer informatie over vitamine A in voeding lees je hier.

• Dierlijke producten met veel vitamine A zijn: lever, tonijn en geitenkaas
• Plantaardige producten met veel vitamine A zijn onder meer: wortel, spinazie, zoete aardappel en waterkers. Het wordt ook vaak toegevoegd aan bakproducten zoals margarine.

In welk fruit zit de meeste vitamine A?

Naast dierlijke (en plantaardige) producten zijn ook veel groenten en fruit rijk aan vitamine A. Over het algemeen kun je beter groenten eten om voldoende vitamine A binnen te krijgen (zoals pompoen, boerenkool, zoete aardappel, wortelen en spinazie), maar een paar soorten fruit leveren echter ook goede hoeveelheden op, namelijk:

• Mango
• (Cantaloupe) meloen
• Grapefruit
• Watermeloen
• Papaja
• Abrikoos
• Mandarijn
• Nectarine
• Guava
• Passievrucht

Combineren met vet

Aangezien vitamine A in vet oplosbaar is, wordt het efficiënter in je bloedbaan opgenomen als je de vitamine in combinatie met vet eet. De meeste voedingsmiddelen van dierlijke oorsprong bevatten al veel vet, maar dat geldt niet voor de plantaardige bronnen van vitamine A. Voeg daarom een scheutje olie toe aan je salade of eet fruit in combinatie met wat noten.

Een teveel aan vitamine A

Vitamines zijn gezond, dus hoe meer hoe beter zal je denken. Nou, nee. Dat klopt niet helemaal. Een vitaminetekort is gevaarlijk, maar pas ook op dat je niet teveel vitamine A binnenkrijgt.

Natuurlijk kan je lichaam een grote voorraad aan vitamine A opslaan in je lever, maar op een gegeven moment houdt het simpelweg gewoon op. Wanneer je déze klachten ervaart, kun je last hebben van een teveel aan vitamine A, ook wel hypervitaminose A genoemd.

Bron: RIVM, Healthline