Endometriose – alles wat je moet weten over deze ingrijpende chronische ziekte

Kijk je altijd op tegen je ongesteldheid? Je bent zeker niet de enige. Ongemak, pijn, en soms wat onsmakelijke toiletbeurten: het zit allemaal toch een beetje in de aard van het beestje. Helaas gaan voor sommigen de menstruatieklachten verder dan de beruchte buikkrampen. Verslind je tijdens je menstruatie hele strips pijnstillers, moet je je ziekmelden of ben je dagenlang aan de WC gekluisterd? Dan is er misschien iets ergers aan de hand. Ontdek hier of jouw klachten passen bij endometriose en lees alles over de behandeling van deze veel voorkomende vrouwenziekte.

Wat is endometriose?

Wat endometriose precies is, zit eigenlijk al verstopt in de betekenis van het woord. Bij endometriose groeit het slijmvlies van je baarmoeder (het endometrium) op plekken waar het niet zou moeten groeien. Dit slijmvlies kan net een tikkeltje zijn uitgeschoten en in je eileiders of vagina belanden. Het kan ook volkomen verdwaald zijn en innestelen in je darmen, buikwand en soms zelfs borstholte. Geen zorgen, deze satellietjes zijn niet kwaadaardig. Het vervelende is alleen dat ze zich ook gedragen als het slijmvlies in je baarmoeder, en dat is niet heel handig.

Bloedingen en littekens

De slijmvlieseilandjes zijn ook gevoelig voor hormonen. Ze bloeden dus ook tijdens je menstruatie. Geen zorgen, je loopt niet langzaam leeg van binnen, want die plekjes zijn daar veel te klein voor. Het probleem is vooral dat het bloed nergens naartoe kan. Het gevolg? Het bloed blijft daar plakken en kleven, wat uiteindelijk leidt tot irritatie en littekens.

Endometriose oorzaak

Waarom sommige mensen wel endometriose ontwikkelen en andere niet, is nog niet helemaal duidelijk. Wel lijkt het van veel verschillende dingen af te hangen. Zo spelen je afweer, je genen en je hormonen mogelijk een rol. Verder lijkt het erop dat je meer risico loopt op endometriose als je meer menstruatiecycli doorloopt.

Mensen met een vroege eerste menstruatie, een late overgang, korte cycli en geen zwangerschappen, lopen dus een hoger risico op endometriose. Vrouwen die lang borstvoeding geven of meerdere kinderen hebben, lopen weer een lager risico.

Endometriose klachten

Endometriose plekjes bloeden dus maandelijks. Dit zorgt meestal voor buikpijn tijdens de cyclus die vaak heviger is dan de doorsnee krampen. De plaats van de pijn is afhankelijk van de locatie van de endometriose. Zo kun je door endometriose bijvoorbeeld ook last krijgen van pijn tijdens het plassen, pijn bij de ontlasting en pijn tijdens seks. Endometriose klachten kunnen bij progressie van de ziekte ook chronisch worden.

Darmklachten door endometriose

Endometriose sattelietjes zitten in veel gevallen in de buikholte en daar veroorzaken ze ook vaak irritatie. Het gevolg is buikpijn en geprikkelde darmen. Dit laatste kan leiden tot een veranderd ontlastingspatroon. Maar tja, een normale menstruatie kan dit ook veroorzaken, dus schiet niet direct in de stress. Is de pijn heel hevig, zit er bloed bij de ontlasting, of vertrouw je het niet helemaal? Maak dan vooral een afspraak bij je huisarts.

Pijnlijke benen en schouders bij endometriose

Je zou het haast niet geloven, maar je kunt met endometriose ook pijn in je been krijgen. Ook dan zitten de plekjes waarschijnlijk in je buikholte, vlakbij een zenuw die naar je been loopt. Endometriose plekjes kunnen ook op je middenrif zitten. Een geprikkeld middenrif geeft weer een pijn die naar boven uitstraalt. Dat betekent dat endometriose zelfs cyclische schouderklachten kan veroorzaken.

Endometriose zonder symptomen

Het kan ontzettend moeilijk zijn om 'normale' krampen te onderscheiden van endometriose pijn. Om het nog moeilijker te maken, hebben sommige vrouwen met endometriose helemaal geen klachten. Helaas komt het dan ook vaak voor dat vrouwen pas achter hun diagnose komen in de spreekkamer van een fertiliteitsarts.

Zwanger worden met endometriose

Endometriose zit vaak in de buurt van de eierstokken en eileiders. Als daar veel littekens ontstaan, heeft de eicel meer moeite om z’n weg naar de baarmoeder te vinden. Een van de meest vervelende en ernstige bijwerkingen van endometriose is dan ook infertiliteit. Ook kan een bevruchte eicel verstrengeld raken in littekens, wat leidt tot een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Dit is levensgevaarlijk.

Endometriose na de overgang

Tijdens de overgang maakt je lichaam beetje bij beetje steeds minder oestrogenen aan. Dit betekent dat voor de meeste vrouwen endometriose klachten met de jaren verminderen en uiteindelijk zelfs verdwijnen. Toch zijn er enkele vrouwen die ook na hun menopauze last hebben van endometriose. Hoe dat precies zit, is niet duidelijk. Het is mogelijk dat bij die vrouwen er nog veel oestrogenen gemaakt worden door bijvoorbeeld huid- of vetcellen.

Endometriose door gewichtstoename

Er is geen bewijs dat gewichtstoename endometriose verergert. Wel beïnvloeden hormonen je lichaamsvet en heeft je lichaamsvet weer invloed op je hormoonbalans. Streef dus altijd naar een gezond gewicht. Dat heeft namelijk sowieso al eindeloos veel voordelen.

Medicijnen tegen endometriose

Nu je een beetje weet wat endometriose is, komen we misschien wel bij de belangrijkste vraag aan: hoe behandel je endometriose? Helaas bestaat er nog geen wondermiddel die de ziekte geneest. De huisarts start vaak met een vorm van hormonale anticonceptie, waardoor de symptomen van endometriose vaak verminderen. Er zijn ook andere hormonale behandelingen van endometriose, maar daarvoor moet je waarschijnlijk naar een ziekenhuis of kliniek.

Wil je je klachten liever op natuurlijke wijze bestrijden? Lees hier dan hoe bepaalde voeding je endometriose beïnvloedt.

Operatie voor endometriose

De enige manier om echt te weten of je lijdt aan endometriose is door een kijkoperatie. Met een camera wordt dan in de buik gezocht naar endometriose plekjes. Als een gynaecoloog een plekje tegenkomt, wordt deze ook meteen verwijderd. Dit kan leiden tot een verlichting van de klachten. Ook kunnen verklevingen rondom je eierstokken en eileiders verwijderd worden om je zwangerschapskans te vergroten.

Feiten en fabels over endometriose

De schatting is dat één op de tien vrouwen lijdt aan endometriose. Toch is het een ziekte die vaak moeilijk of laat aan het licht komt. Helaas vind je online ook nog eens veel onzin over endometriose, wat een al moeilijke ziekte nog lastiger maakt. Wil je checken of jouw kennis over endometriose up to date is? Lees dan in dit artikel alles over de feiten en fabels rondom endometriose.

Herken jij je ergens in dit verhaal? Maak dan vooral een afspraak met je huisarts om je klachten te bespreken.