Vagina kanker: alles wat je erover moet weten

Kanker – het is nog steeds een van de engste ziektes, maar gelukkig ook steeds vaker behandelbaar. Snelle herkenning is daarbij essentieel. Maar waar je een moedervlek op je voorhoofd natuurlijk makkelijk in de gaten houdt, is je vagina net wat ingewikkelder. Het grootste deel van de dag zit 'ie verstopt, en daardoor mis je al snel verdachte veranderingen down under.

Maar niet getreurd, want Women’s Health zet samen met een gynaecoloog de belangrijkste facts over vaginale kanker op een rij. Zo weet je precies bij welke symptomen je aan de bel moet trekken.

Vagina kanker – wat is het?

‘Bij kanker in de vagina groeit er een kwaadaardig gezwel in de vaginawand,’ vertelt dr. Banut-Sabine Verbruggen, gynaecoloog in het Reinier de Graaf Gasthuis. ‘Zo’n gezwel is een klompje cellen wat door schade in het DNA ongecontroleerd gaat delen. Met vagina bedoelen we ook wel schede, het kanaal die tot de baarmoedermond loopt. Tumoren in de vagina zijn daardoor vaak niet aan de buitenkant zichtbaar.’

‘Vulva kanker is daarentegen wél zichtbaar,’ vertelt Verbruggen. En dat is maar goed ook. Vulva kanker komt in Nederland namelijk veel vaker voor dan vagina kanker. 'Veel voorkomende klachten van vulva kanker zijn zwellingen op je schaamlippen of bij de vaginamond of wondjes die maar niet genezen. Ook kan je last hebben van jeuk of een branderig gevoel.’ Genoeg reden om er dus af en toe een spiegel voor te hangen.

Symptomen vagina kanker

Vagina kanker is misschien dan wel minder zichtbaar, maar het is vaak niet klachteloos. ‘Het meest voorkomende symptoom bij vagina kanker is abnormaal bloedverlies,’ legt Verbruggen uit. Dat komt doordat tumoren vaak heel kwetsbaar zijn en makkelijk beschadigd worden. Heb je dus last van tussentijds, postmenopauzaal of post-seks bloedverlies? Dan is het altijd goed om bij de huisarts langs te gaan. ‘Andere klachten die kunnen optreden zijn abnormale afscheiding, pijn, plasklachten en problemen met de ontlasting.’

Ook goed om te weten: zo’n 1 op de 5 vaginale kankerpatiënten heeft geen klachten wanneer ze de diagnose hoort. Veel vaginale kankers worden namelijk ontdekt tijdens het bevolkingsonderzoek voor baarmoederhalskanker. Hierdoor worden ze snel gespot, zitten ze in een vroeger stadium en kunnen ze ook snel behandeld worden. Heb je last van klachten die nog niet zijn genoemd? Ontdek dan hier welke andere 5 vaginale problemen je niet mag missen.

Verklein de kans op vagina kanker

Zoals elke kanker, zijn ook schaamlip en vagina kanker een kwestie van pech. Een wondermiddel om jezelf tegen de aandoeningen te beschermen bestaat niet. Toch zijn er volgens Verbruggen een paar tips waarmee je de kans op beide kankers verkleint:

1. Stop met roken. Uit onderzoek blijkt dat rokers een groter risico lopen op vagina en vulva kanker. Dit komt mogelijk doordat roken je afweer onderdrukt, waardoor je lichaam kankercellen minder goed kan opruimen. Het goede nieuws: dit verband lijkt alleen te bestaan bij actieve rokers. Dus als je morgen stopt, heb je aan het einde van de week alweer je kans op vagina kanker verlaagt.
2. Neem de HPV-vaccinatie. Net als bij baarmoederhalskanker vergroot een HPV-infectie ook het risico op vagina kanker. Doe dus mee aan het rijksvaccinatieprogramma en verklein meteen je kans op baarmoederhals, vagina, anus, vulva, mond en keelkanker. Dat is zeker een prikkie waard! Heb je deze niet gehad in de tienerjaren? Niet getreurd, want je kunt hem nog tot je 26^ste laten zetten op kosten van de overheid. Hierna kan het natuurlijk ook, maar dan zul je er wel zelf voor moeten betalen.
3. Vrij veilig. Een andere manier om de kans op een HPV-infectie te verkleinen is natuurlijk door veilig seks te hebben. Nog een extra reden om een condoom op zak te hebben.
4. Neem deel aan het bevolkingsonderzoek. Ben je tussen de 30 en 60 jaar oud? Dan heb je vast al een uitnodiging van het RIVM gehad voor een uitstrijkje. We snappen het, zo’n eendenbek-onderzoek door je huisarts is geen feest, maar zo vang je wel veel voorstadia van baarmoederhalskanker. En dat is niet het enige voordeel. Zo’n onderzoek is namelijk ook meteen de beste manier om echt goed een blik op je vagina te werpen.

Behandeling vagina kanker

‘De behandeling van schaamlip en vagina kanker hangt af van het stadium van de ziekte,’ legt Verbruggen uit. ‘Afhankelijk van het stadium bestaat de behandeling uit bestraling of chemotherapie, eventueel gecombineerd met bestraling. Soms is ook een operatie mogelijk’. Natuurlijk wordt er nog volop onderzoek gedaan naar nieuwe behandelmethodes. Raadpleeg dan ook vooral je arts voor de nieuwste ontwikkelingen.

Geen paniek

Tot slot nog een belangrijke boodschap: de kans dat je met de bovengenoemde klachten kanker hebt is ontzettend klein. Zo kunnen onder andere hormonale schommelingen, infecties en wonden vergelijkbare klachten geven. Geen reden tot paniek dus. Toch kan het nooit kwaad om bij deze klachten een afspraak met de huisarts te maken. Benieuwd of jouw vagina gezond is? Ontdek hier dan hoe een gezonde vagina eruit ziet.