Waarom sporters te makkelijk in een ijsbad stappen

Het aantal mensen dat in ijskoud water duikt is flink toegenomen. Er zijn zelfs hele zwemclubs ontstaan die in de vroege ochtend winterzwemmen, zoals ZwemClub de Natte Nek in Amsterdam. Verveelde deze mensen zich door de coronacrisis of is een ijsbad écht zo goed voor je?

IJsbad en spierherstel

Als je sociale media mag geloven kun je niet meer zonder een ijsbad. Goeroes in koudetherapie als Wim Hof en Arie Boomsma zweren bij een ijsbad. Natuurlijk geeft zo'n koude plons een mentale boost, maar heeft 't ook fysieke voordelen?

Kou niet goed voor spierherstel

Volgens Willem-Paul Wiertz van Kenniscentrum Sport & Bewegen horen we altijd de voordelen van een ijsbad en winterzwemmen. Maar voor spierherstel is een ijsbad niet bepaald bevorderlijk: 'Voor spierherstel en de groei van je spieren is een ijsbad eigenlijk niet zo positief', zegt Wiertz.

En daarin staat hij niet alleen, want dit bevestigt ook onderzoek van de Universiteit van Maastricht. Uit het onderzoek naar de effecten van een ijsbad blijkt dat de aanmaak van eiwitten die je nodig hebt om je spieren te laten herstellen, wordt geremd door het nemen van een ijsbad. En als er één ding cruciaal is voor spierherstel, is 't wel voldoende eiwitten. Een ijsbad of winterzwemmen is dus wel lekker, maar als sporter niet bevorderlijk voor spierherstel.

Dat topsporters zweren bij een ijsbad of cryotherapie, waarbij zij een paar minuten in een hele koude kamer zitten, komt door het geloof dat je lichaam na een intense sportsessie sneller zou herstellen van de kou. 'Cryotherapie is de moderne uitvoering van het klassieke ijsbad', is de claim. Maar als (top)sporter heb je daar toch niet zoveel aan.

Voordelen van een ijsbad (of winterzwemmen)

Begrijp ons niet verkeerd, want er zitten wel degelijk voordelen aan een ijsbad. Waar moet je dan aan denken? Onder meer je huiddoorbloeding en je metabole gezondheid hebben hier baat bij. Zo zou je stofwisseling verbeteren door je lichaam bloot te stellen aan kou (of warmte) en zou je immuunsysteem er sterker van worden.

Het andere voordeel is van mentale aard. Zo ontdekten Finse onderzoekers waarom winterzwemmen goed voor je is. De bikkels in het onderzoek voelden zich na vier maanden winterzwemmen (niet continue, natuurlijk) krachtiger, energieker, actiever en levendiger dan de controlegroep (die dus géén duik namen). Alle zwemmers die last hadden van reuma, fibromyalgie of astma, meldden dat het zwemmen in de winter de pijn had verlicht.

Placebo effect van een ijsbad

En dat lijkt het, deels op placebo gebaseerde, effect van een ijsbad (of winterzwemmen) te bevestigen. Een mentale opkikker, met hier en daar een aantal fysieke voordelen. En dat kan natuurlijk ook voor sporters werken. 'Na een ijsbad staat je hele lichaam in één keer aan', aldus Wiertz. En je voelt je ook krachtiger door de kick, spreken we uit eigen ervaring.

Maar toch is een ijsbad niet het beste wat je kunt doen om je sportprestaties te verbeteren. 'Let er vooral op dat je voldoende energie (eten en drinken dus) tot je neemt zodat je een hoge trainingsintensiteit kunt volhouden. Daarnaast is actief herstellen, zoals een cooling-down (ja, zonder ijsbad dus) of wandelen met spierpijn belangrijk. En bovenal, eet voldoende eiwitten!', tipt expert Wiertz.

Is een ijsbad (of winterzwemmen) voor iedereen?

Wil je alsnog een ijsbad wagen of gaan winterzwemmen? Dat kan, en je zult er een heerlijke opkikker van krijgen. Wel moet je als beginner een beetje oppassen. Koud water blijft koud water met de nodige risico's. Het is dan ook af te raden voor mensen met een zwak hart (tip: ga eerst even met je polsen in het water). Neem daarom altijd met iemand, en niet ongetraind een plons. 'Voor een algemeen fit persoon moet een ijsbad, ijsduik, of winterzwemmen gewoon kunnen, als je maar rustig opbouwt', zegt Wiertz.

Kortom: is een ijsbad goed voor je? Dat hangt helemaal van je doel af. Voor spierherstel is een ijsbad (of winterzwemmen) geen goed idee. Voor een mentale boost daarentegen, of gewoon als uitdaging voor jezelf, is het een aanrader. Wil je rustig opbouwen? Begin dan bijvoorbeeld met 't nemen van een koude douche!

Volg je Women's Health al op Facebook, Instagram en TikTok?