Paleodieet: wat is het precies en werkt het wel?

Een lesje geschiedenis, want voor dit dieet gaan we helemaal terug naar de jagers en verzamelaars.

In de dieetwereld is het een komen en gaan en het ene dieet overschaduwt binnen no-time het andere. Vegan, keto, intermittent fasting, Mediterrane dieet, Flex – er lijkt geen einde te komen aan de lijst populaire diëten. Help! We zien door de bomen het bos niet meer.

Eén van de bekendste en populairste diëten op dit moment is het paleodieet. Of je nu wilt afvallen, gezonder wilt leven of je diabetes wilt beheersen: dit dieet zou moeten helpen. Maar hoe ziet het paleodieet eruit? Wat zijn de voordelen? Werkt het wel echt en zitten er eigenlijk ook risico's aan? We zetten alles op een rijtje:

Wat is een paleodieet?

Een paleodieet, ook wel bekend als het oerdieet, is een eetpatroon waarbij je eet zoals de jager-verzamelaars duizenden jaren geleden aten. Mensen die een paleodieet volgen, eten grote hoeveelheden vlees, groente en fruit, maar beperken peulvruchten, zuivel en granen. Wanneer je dit dieet volgt, eet je dus alleen natuurlijke en onbewerkte voedingsmiddelen.

Iemand die paleodieet volgt, eet dus voornamelijk de volgende voedingsmiddelen:

  • Vlees (met de nadruk op vrij wild of dieren die voornamelijk gras krijgen)
  • Vis
  • Eieren
  • Water
  • Kruidenthee
  • Groenten
  • Fruit
  • Kruiden en specerijen
  • Noten en zaden
  • Gezonde oliën, zoals walnoten- of olijfolie

Producten die je bij een paleodieet juist vermijdt zijn:

  • Zuivelproducten
  • Geraffineerde suikers (frisdrank, vruchtensap, snoep, gebak, ijs)
  • Zout
  • Peulvruchten (bonen, linzen, kikkererwten)
  • Kunstmatige ingrediënten
  • Bewerkte voedingsmiddelen (kaas, chips, koekjes)
  • Granen (havermout, brood, pasta, spelt, rogge)
  • Aardappelen

Het paleodieet en het ketodieet worden wel eens door elkaar gehaald. Wat zijn nu precies de verschillen? En wat houdt het ketodieet precies in? Je leest het hier.

Wat zijn de voordelen van een paleodieet?

Aanhangers van het paleodieet zijn van mening dat leven zoals de jagers en verzamelaars goed is om chronische ziekten, waaronder hartaandoeningen, obesitas en diabetes te voorkomen.

Zij geloven dat het menselijk lichaam niet genetisch is toegerust om het moderne voedsel te consumeren dat door landbouwpraktijken is geïntroduceerd. Als gevolg hiervan denken ze dat als wij allemaal een dieet volgen dat vergelijkbaar is met dat van onze voorouders dit onze algehele gezondheid zal verbeteren.

Verder zijn de geclaimde voordelen van een paleodieet:

  • verbeterde cholesterol
  • verlaagde bloeddruk
  • stabiele bloedsuikerspiegel
  • gewichtsverlies en smallere taille
  • verbeterde verzadiging
  • verbeterde darmgezondheid

Kijk, het is natuurlijk altijd goed om meer verse groenten en fruit te eten. Dit zal ongetwijfeld je algehele gezondheid ten goede komen en uit onderzoek blijkt dat veel mensen tijdens een paleodieet minder last hebben van ontstekingen en verbeteringen zien in focus en slaap. Dit komt waarschijnlijk door het eten van meer onbewerkt voedsel, terwijl grote voedselgroepen worden weggelaten.

Zitten er risico's aan het volgen van een paleodieet?

Het paleodieet heeft dan ook de potentie om erg gezond te zijn. Maar ondanks dat het paleodieet inmiddels één van de populairste diëten is, wordt deze manier van eten niet door alle voedingsexperts ondersteund. Sommigen zijn van mening dat dit eetpatroon een negatieve invloed kan hebben op de gezondheid, aangezien het bepaalde voedselgroepen helemaal uitsluit. Want is het wel nodig om granen, peulvruchten en zuivel te beperken om gezondheidsvoordelen te zien?

Het weglaten van bepaalde voedselgroepen kan tot gewichtsverlies leiden en bepaalde gezondheidskenmerken verbeteren. Dat klinkt positief, maar dit kan ook voor tekorten aan voedingsstoffen leiden. Tijdens een paleodieet eet je bijvoorbeeld geen zuivelproducten, terwijl deze voedingsmiddelen juist veel calcium en vitamine D bevatten. Deze twee voedingsstoffen zijn essentieel voor de gezondheid van je botten. Op korte termijn kun je dan misschien wel wat afvallen, beter slapen en een goede focus hebben, op de lange termijn kan een tekort aan calcium en vitamine D leiden tot osteoporose en botbreuken.

Daarnaast eet je tijdens dit dieet geen peulvruchten, terwijl bonen een geweldige bron van mineralen, vezels en plantaardige eiwitten zijn. Ze helpen je cholesterol te verlagen en verzadiging te bevorderen. Hierdoor zit je veel sneller vol en eet je dus automatisch minder. En dan hebben we het nog niet eens gehad over het gemis van granen. We weten allemaal hoe gezond een schaaltje havermout als ontbijt is.

Het paleodieet bevat doorgaans ook veel verzadigd vet. Het advies van de Hartstichting is om maximaal 10 procent van je dagelijkse calorieën uit verzadigd vet te halen. Voor een gemiddelde vrouw komt dat neer op 22 gram verzadigd vet per dag en voor een gemiddelde man is dit maximaal 28 gram. Wanneer je te veel vlees eet, verhoog je het risico op een hoog cholesterolgehalte en hartaandoeningen. Ook kan het te veel eten van rood vlees leiden tot nierbeschadiging.

Conclusie: werkt het paleodieet nu wel of niet?

Er is geen wetenschappelijk bewijs om aan te tonen dat het paleodieet beter werkt dan andere diëten, zoals het ketodieet of het mediterrane dieet. Het is mogelijk om alle noodzakelijke voedingsstoffen binnen te krijgen met wat je precies mag eten tijdens dit dieet, but it's gonna be a challenge. Het is dan vooral belangrijk om te kijken naar voedingsstoffen die je normaal binnenkrijgt uit zuivel, granen en peulvruchten. Bovendien is de ideale verhouding tussen vlees en koolhydraten per persoon verschillend. Mocht je een paleodieet overwegen, is het advies om eerst te overleggen met je huisarts of een voedingsdeskundige.