Zó krijg je weer zin in seks na een negatieve ervaring

Genieten van seks na een negatieve ervaring is voor veel mensen erg moeilijk. Het kan lastig zijn weer aangeraakt te worden, opgewonden te raken en te genieten van jezelf en elkaar. Maar hoe zorg je dan voor zin, plezier en fireworks in de slaapkamer?

De cijfers zijn schrikbarend: de helft van de vrouwen en een vijfde van de mannen heeft weleens seksuele grensoverschrijding meegemaakt. Deze slachtoffers kunnen na verloop van tijd - met of zonder met hulp van een traumabehandeling - weer prima functioneren in het dagelijks leven. Maar weer genieten van seks is een ander verhaal.

Verkeerd beeld van seks

Schrijver Carlie van Tongeren weet hoe lastig het kan zijn om weer zin te krijgen in seks na een negatieve ervaring. Daarover vertelt ze in haar nieuwe boek Van weerzin naar weer zin. Ze was veertien jaar oud toen een leeftijdgenoot op een slaapfeestje zijn handen niet thuishield. Het was haar eerste seksuele ervaring. 'Hierdoor kreeg ik gelijk een heel verkeerd beeld van seks. Alsof het er niet toe doet wat ik wil.' Pas jaren later durfde ze het aan anderen te vertellen en lukte het haar het trauma te verwerken in therapie. 'In het dagelijks leven ging het prima, maar in mijn seksleven miste ik iets. Ik deed het omdat het erbij hoorde, maar ik genoot er niet van. Dit kan niet zijn waar iedereen het over heeft, dacht ik.'

Het was voor Carlie een lange, moeizame ontdekkingstocht naar een fijn seksleven. Omdat ze in die periode zelf graag iets had gehad als handvat, vroeg ze seksuoloog Ingeborg Timmerman om haar te helpen met een boek. Daar zei Ingeborg volmondig ja tegen, aangezien zij het erg belangrijk vindt om negatieve ervaringen op je seksualiteitsbeleving te erkennen, te verwerken en de impact ervan op je seksleven te onderzoeken.

Negatieve seksuele ervaring

Er is geen maatstaf voor wanneer iets seksueel overschrijdend is. 'Daarom noemen wij het een negatieve, ongewenste seksuele ervaring. Het gaat erom wat jouw gevoel erbij is', zegt Carlie. 'De heftige verhalen over seksueel misbruik die je hoort, waren voor mij steeds een bevestiging dat wat ik had meegemaakt niet erg genoeg was. Maar ook deze ervaringen kunnen impact hebben op je seksleven.' Ingeborg benadrukt ook dat de impact niet afhankelijk hoeft te zijn van hoe ernstig de situatie was. Ervaar je klachten of impact nadien? Dat is voor jou een teken dat het ongewenst was en kun je spreken van een negatieve seksuele ervaring.

Individuele zoektocht

Ons brein bestaat eigenlijk uit drie delen: het reptielenbrein, het zoogdierenbrein en het mensenbrein. Als iemand je op een bepaalde manier aanraakt, kun je terugdenken aan die negatieve ervaring. Je reptielenbrein slaat dan meteen alarm. Het mensenbrein neemt het dan snel over en komt te snel met de conclusie dat seks inderdaad ‘verschrikkelijk’ is. Er ontstaat een soort discussie tussen de verschillende breinen, waardoor er geen sprake meer is van seksuele opwinding. Door langzaam het slimme mensenbrein aan te leren dat zo’n situatie niet gevaarlijk is, leer je jezelf steeds veiliger te voelen.

'Je krijgt namelijk geen zin in dingen die je een negatief gevoel geven', benadrukt Ingeborg. 'Om die cirkel te doorbreken is het belangrijk om op zoek te gaan naar positieve seksuele prikkels en ervaringen. Die stap kan groot zijn, maar je kunt die opdelen in kleinere stapjes. In de eerste plaats gaat het erom dat je zoekt naar: hoe verminder ik schaamte en angst?' Daarna is het prettig om jezelf als startpunt te nemen en van daaruit jouw eigen seksualiteit te (her)ontdekken. Dit kan door middel van erotische verhalen, porno of porna of op een andere manier die bij jou past.

Leren genieten

Het is heel normaal dat dit proces tijd kost. Het kan helpen als je daar letterlijk de tijd voor neemt met jezelf. Er zijn mensen die bijvoorbeeld elke woensdagavond, na het sporten, een uurtje voor zichzelf inplannen: uitgebreid in bad gaan, je lijf voelen en wel zien wat je tegenkomt. Zo leer je weer te genieten van de alledaagse dingen én van jezelf en je lichaam. #selflove

Bij de een lukt dit sneller dan bij de ander. Take your time! 'Ik zeg altijd dat het bij seks samen met een partner het beste werkt wanneer je het tempo van de langzaamst lopende volgt', legt de seksuoloog uit. 'Verplicht jezelf nooit iets te doen om de ander een plezier te doen, als je daar zelf geen opwinding of prettige gevoelens bij ervaart. Daarmee help je als het ware je eigen seksualiteit om zeep; het zorgt eerder voor minder zin dan voor meer zin.' Je kunt ook lijfelijk zijn met je partner zonder dat daar druk op ligt dat jullie daarna 'seks moeten hebben'. Je kunt ook gewoon stoeien of zoenen en wel zien waar je uitkomt.

Het ontwikkelen van deze positieve blik op seksualiteit zorgt ervoor dat seks voor jou weer fijn, luchtig en lekker kan voelen. Carlie: 'Voor jezelf. Seks heb je namelijk niet voor de ander, maar voor jezelf en sámen met die ander.'

Eerst veiligheid, daarna experimenteren

Wanneer je merkt dat je weer klaar bent voor seks - met óf zonder penetratie - kun je vanuit je eigen nieuwsgierigheid te werk gaan. Waar heb jij zin in en wat zijn jouw verlangens? Als je een partner hebt, kun je de ander meenemen in je zoektocht. Bouw dit fysieke contact rustig op en leg geen druk op de situatie. Je hoeft niet allebei tegelijkertijd opgewonden te zijn. Er hoeft niet gelijk iets te gebeuren. Zorg dat je je in ieder geval veilig voelt bij elkaar en kijk stap voor stap waar jij je prettig bij voelt. Seks moet fijn zijn, iets waar je van geniet. Een negatieve ervaring kan veel impact hebben op jou, je gevoelens en je seksleven. 'Gelukkig kan je je daar echt van bevrijden', zegt Carlie en dat kan Ingeborg alleen maar beamen. 'In een relatie is dit een van de moeilijkste dingen om samen door te maken. Maar ik zie zelden dat de liefde niet sterk genoeg is om dit te doorstaan.'

Het boek 'Van weerzin naar weer zin: opnieuw genieten van seks na een negatieve ervaring' van schrijver Carlie van Tongeren en seksuoloog Ingeborg Timmerman is nu verkrijgbaar.

BESTEL HET BOEK HIER