Omdenken: zo benut je jouw negatieve gedachten

Heb jij de laatste tijd - misschien door de hele Corona-extravaganza - vaker last van negatieve gedachten? Of heb je ze juist altijd al gehad? Volgens psycholoog Rosalie van Gils van Bureau Breinfijn, gespecialiseerd in (langdurige) stress- en paniekklachten, is dat heel normaal. 'Iedereen heeft negatieve gedachten, ze zijn niet perse nuttig of nutteloos, ze zijn er gewoon.

Veel mensen vinden ze niet nuttig waardoor ze deze weg willen stoppen, maar als je ze leert gebruiken dan heb je een vaardigheid waar je de rest van je leven wat aan hebt.' Hoe? Read on!

Waar komen negatieve gedachten vandaan?

Volgens van Gils zijn negatieve gedachten in feite een controlestrategie. Ze legt uit: 'Controlestrategieën, zoals afleiding zoeken, de confrontatie aangaan en de situatie vermijden, komen voort uit het overleven van vroeger. Wij willen als mensen graag controle behouden en als we de regie even kwijtraken resulteert dat onbewust in stress en angst.' Geen wonder dat de coronacrisis aardig wat mentale problemen met zich meebrengt.

Negatieve gedachten omdenken naar positieve gedachten

Switchen van een half leeg glas naar een half vol glas kan in sommige situaties misschien helpen, maar succesvol is het niet voor iedereen. 'Veel mensen denken dat je negatieve gedachten het beste om kunt zetten naar positieve gedachten, maar dit voelt voor velen juist als vechten. Ze hebben dan het gevoel dat ze hun verstand wel kunnen keren, maar dat hun gevoel niet zomaar omgedraaid kan worden. Bij de meesten lukt dit dan ook niet, vooral wanneer de oorzaak achter die negatieve gedachten een diepere lading heeft,' vertelt van Gils.

'Veel mensen willen van het piekeren af en denken dat ze hun gedachtes kunnen sturen,' zegt de psycholoog. 'Maar zo werkt het niet. Ik probeer dat altijd duidelijk te maken door te zeggen 'denk niet aan een roze koe'. Iedereen zal dan denken aan een roze koe. Gedachten kun je niet sturen.'

Negatieve gedachten kun je dus het beste negatief laten. Min + min is tenslotte plus, toch?

Hoe benut je negatieve gedachten?

'We hebben gemiddeld 40.000 tot 60.000 gedachten op een dag. Deze gedachten kunnen we niet allemaal bewust serieus nemen, dus filteren we er enkele gedachten - vaak negatieve - uit die we wel serieus nemen. Deze negatieve gedachten zijn een manier om controle uit te oefenen op een angst die daaronder schuil gaat.'

Van Gils vervolgt dat weinig mensen zich hier bewust van zijn en dat je jezelf aan moet leren om een negatieve gedachte te zien als een signaal voor een onderliggende angst. 'Stel jezelf de vraag: 'waar ben ik eigenlijk bang voor?' om tot de kern van de negatieve gedachten te komen. Alleen deze bewustwording kan al voor ontzettend veel rust zorgen.'

Dit is niet een skill die je van de een op de andere dag onder de knie hebt. 'Oefen dit regelmatig en zorg ervoor dat je het niet direct doet op het moment dat er negatieve gedachten zijn. Laat ze even rusten en kom er op een later moment op terug door jezelf te bedenken waar de gedachten vandaan kwamen en waar je écht bang voor bent. 'Bedenk je vervolgens of de angst waar is en probeer het zo nodig te relativeren,' zegt van Gils.

Negatieve gedachten kun je dus tot op zekere hoogte gebruiken om met je angsten te leren omgaan, maar:

Wanneer worden negatieve gedachten een probleem - en hoe ga je daarmee om?

Op het moment dat negatieve gedachten teveel lading krijgen en ze je gaan belemmeren in het dagelijks leven, is het verstandig om er iets mee te gaan doen. 'Dit is het geval wanneer je bijvoorbeeld slecht slaapt of lichamelijke spanningsklachten hebt,' zegt van Gils. 'Maar,' vervolgt ze, 'ook als je nog wel gewoon je leven kunt leiden kun je er baat bij hebben om te leren omgaan met negatieve gedachten.' Hulp zoeken voor het hebben van negatieve gedachten kan dus nooit kwaad.

Vergeet niet dat negatieve gedachten wel mógen bestaan. 'Als er een moeilijke situatie is, bedenk jezelf dan hoe negatief je gedachten zijn op een schaal van 1 tot 10. Zijn ze een 8 of 9, dan is het verstandig om hulp te gaan zoeken. Zijn ze een 2 of een 3, dan is het prima.'

Meer handvaten ontvangen om grip te krijgen op je gedachten? Check hier het gratis E-book 'In 6 fases meer grip op jouw gedachten' van Breinfijn.