Dit gebeurt er als je een maand geen nieuw plastic koopt

Het liefst ligt Julia van Rooij iedere dag in het water om te trainen. Als surfster brengt ze veel tijd door in de zee en aan de kust, waar het haar steeds meer opviel hoeveel zwerfafval er rondslingert. Daarom verdiept ze zich in hoe we beter kunnen omgaan met plastic, en zet ze zich al een paar jaar in om meer bewustzijn te creëren over het probleem.

Dat bracht haar bij de volgende uitdaging: een maand lang geen nieuw plastic kopen. Ze deelt met WH waar ze tegenaan liep, wat reuze meeviel en hoe jij minder plastic kunt kopen.

De challenge

'Deze challenge heb ik best een tijdje voor me uitgeschoven', vertelt Julia. 'Ik ben perfectionistisch en dacht iedere keer als ik aan de challenge dacht: hoe dan? Bij sommige producten heb je niet door dat er plastic in zit, dus ik was bang dat ik per ongeluk iets zou gebruiken dat niet plasticvrij is. Ik dacht ook dat deze manier van boodschappen doen meer zou kosten. Maar omdat ik op de lange termijn zo zou willen leven, ben ik het toch aangegaan.'

De uitdaging was om een maand lang geen nieuw plastic en geen single use plastics te kopen, omdat plastic volledig vermijden lastig is: denk aan bijvoorbeeld tupperware. Dat was juist een echte lifesaver tijdens deze challenge.'

Gooi niet direct alle plastic verpakkingen weg

'Ik probeer duurzaam om te gaan met verpakkingsmaterialen. Ook gebruik ik een product zo lang mogelijk. Pas als het op is, ga ik op zoek naar een verpakkingsvrij alternatief. Dat geldt voor voedsel, maar bijvoorbeeld ook verzorgingsproducten zoals shampoo.

Minder plastic gebruiken betekent dus niet dat je direct alles in de prullenbak moet gooien, maar vooral dat je je inleest over materialen, wat je ermee kunt en hoe je het recyclet. Zo breng ik verpakkingen waar ik niks mee kan het liefste naar een plek zoals Sick Plastic, waar ze er kunst van maken.'

Plasticvrij boodschappen doen

'Aan het begin van de challenge lijkt het alsof je op een soort dieet bent. Je loopt over de markt of door de winkel op zoek naar ingrediënten die niet in plastic zijn verpakt. Het wordt een soort spelletje: welk gerecht kan ik maken met de producten die ik vind?'

'Soms word je een beetje voor de gek gehouden. Dan lijkt het alsof een product zonder plastic verpakt is, maar blijkt er in de verpakking toch plastic verwerkt te zijn. Uitzoeken waar je het beste je favo producten kunt scoren is trial and error, maar als je het eenmaal weet, kom je er prima uit.'

Is plasticvrij leven duurder?

'Doordat je van tevoren weet: ik heb dit en dit nodig van die winkel, en zus en zo van de markt, ga je heel gericht boodschappen doen. Daardoor gaf ik uiteindelijk even veel uit als in een 'normale' maand. Ik merkte dat ik nog maar één keer per week boodschappen deed, omdat ik vooruit dacht: wat ga ik de komende dagen eten?

'Doordat ik minder vaak in de supermarkt was, bleven er ook minder producten aan m'n vingers plakken die ik eigenlijk niet nodig had, zoals chocolade of andere snacks. Het viel me dat je voor sommige producten beter naar kleine zaakjes kunt gaan, zoals de lokale groenteboer, in plaats van de grotere supermarktketens. Zij kunnen de support ook nog beter gebruiken in deze tijd.'

'Voor de producten betaal je misschien iets meer, maar in verhouding valt dat wel mee. Kleinschalige lokale, biologische of biodynamische boerderijen zijn vaak duurzamer en leveren een kwalitatief beter product, het is die paar extra centen echt waard. Eigenlijk is het dus beter voor mij, voor het milieu én voor de boer, want ik voelde me energieker en heb het idee dat de biologische producten daar een rol in hebben gespeeld.'

Zo koop je minder nieuw plastic

'Als je eenmaal je draai hebt gevonden, is het best goed te doen! Het leidt ook tot hele interessante gesprekken met mensen. Zo ging ik bijvoorbeeld een take away poké bowl halen en was het personeel verbaasd dat ik het eten wilde meenemen in mijn tupperware, maar het kon wel! Zero Waste Nederland pikte het op via mijn Stories en heeft er nu hun sticker opgehangen die mensen uitnodigt om hun eigen verpakking mee te nemen!'

Bij sommige zaken krijg je ook korting op je koffie als je je eigen beker meeneemt. Het is even puzzelen, maar als je eruit bent is geen plastic kopen niet zo lastig als je denkt. Maar hoe begin je eraan? Julia zette de belangrijkste tips voor ons op een rijtje, zodat ook jij met een paar aanpassingen al veel minder plastic hoeft te kopen.

Laat je inspireren door anderen

• Er zijn je al een hoop mensen voorgegaan, dus waarom niet van hen leren en hun favo lifehacks ontdekken? Facebookgroepen zoals Afvalvrij leven en Zero waste Nederland zitten vol fanatiekelingen je met alle liefde tips geven: van plastic vrije opties voor als je ongesteld bent tot aan voedingsalternatieven voor je huisdier.
  
• Volg en support mensen die voorop lopen. Er zijn activisten die plasticvrij leven tot een ware kunst hebben verheven, zoals bijvoorbeeld Plastic Free Mermaid. Ze gebruikt al tien jaar geen plastic producten meer (het kán dus wel) en laat zien hoe jij dat ook kunt doen. Zero Waste Chef laat zien hoe je duurzamer kookt en ook het Zero Waste Project & Zero Waste Home delen huis-, tuin- en keukentips.

Bereid je voor

• Ken de supermarkten waar je winkelt. 'De één heeft yoghurt in een plastic verpakking, de ander in een glas die je kan retourneren. Weet waar je wat haalt voor de producten die jij wekelijks gebruikt.'
• Neem je tupperware mee naar de markt om plastic bakjes en zakjes te vermijden. 'Een boodschappentas op wieltjes is ook mega handig. Je weet wel, zo eentje die je oma ook heeft. Daarnaast zijn netten handig om nootjes in te doen.'
• Plan wat je gaat eten. 'Daardoor zul je ook minder snel ongezond eten, omdat je erover hebt nagedacht, of het zelfs van tevoren al hebt gemaakt.'
• Check bij een restaurant wat voor servies/rietjes/versiersels er worden gebruikt en verzoek vriendelijk of ze dat achterwege kunnen laten, wanneer je bestelt.
• Kijk op de website van je gemeente hoe het afval wordt gescheiden: dit verschilt per gemeente. Zo weet je hoe je het beste kunt recyclen.

Koop in bulk en koop tweedehands

• Je hebt het vast weleens gespot in een winkel: de kiloprijs is altijd lager wanneer je meer van een product koopt. 'Bang dat je minder zuinig zult zijn als je zoveel in huis hebt? Schenk het over in een kleinere pot. Dat bespaart verpakking en het is ook nog eens goedkoper.' Of bestel boodschappen bij verpakkingsvrije supermarkt Pieter Pot.

• Ga voor tweedehands kleding. 'Als ik nieuwe kleding nodig heb, ga ik op zoek in tweedehands winkels. Daarbij let ik op het materiaal waarvan het gemaakt is, want sommige stoffen zoals polyester lekken microplastics in het riool, door de wrijving die ontstaat in de wasmachine. Dat komt uiteindelijk in de zee terecht, en dat is niet de bedoeling.'