Hoe werkt een ovulatietest en wanneer ben je vruchtbaar?

Als je graag zwanger wilt worden, kan het helpen om je vrouwelijke cyclus goed in de gaten te houden. Een handig hulpmiddel om je vruchtbare dagen in kaart te brengen is de ovulatietest. Deze test vertelt je op welk moment in je cyclus je ovulatie plaatsvindt, en daarmee dus wanneer de kans op een bevruchting van de eicel het grootst is. Ben je benieuwd hoe een ovulatietest precies werkt, hoe betrouwbaar deze test is en wanneer je hem het best kunt gebruiken? In dit artikel geven we je antwoord op al je vragen.

Wat is een ovulatietest?

Mocht je nog niet helemaal bekend zijn met de termen rondom zwangerschappen en ovulatie, dan praten we je graag bij. Tijdens je menstruatiecyclus ovuleer je, meestal zo'n twee weken voor (of na) je menstruatie. Dit houdt in dat een van je eierstokken een eicel vrijgeeft. Het oestrogeen in je lichaam neemt toe en het LH-hormoon bereikt een piek. Dit hormoon zorgt ervoor dat de eicel loskomt van de eierstok. Komt deze eicel in aanraking met een zaadcel, dan vindt er bevruchting plaats. Wanneer de eicel niet bevrucht wordt, verlaat hij je lichaam tijdens je menstruatie. 

Logischerwijs ben je dus met name tijdens je ovulatie vruchtbaar. Wanneer je tijdens dit stadium seks hebt, is de kans dan ook aanwezig dat je eicel bevrucht wordt door een zaadcel. Wil je graag zwanger worden? Door in de gaten te houden wanneer je ovuleert, weet je wanneer je het meest vruchtbaar bent en dus ook wanneer de kans op zwangerschap het grootst is. En dat is waar de ovulatietest om de hoek komt kijken; die voorspelt wanneer je eisprong plaats zal vinden, en dus wanneer je het meest geneigd bent om zwanger raken.

Hoe werkt een ovulatietest?

Zo’n ovulatietest werkt als volgt. Je meet bij een ovulatietest de aanwezigheid van het LH-hormoon in je urine. Dit doe je door op het staafje (de test) te plassen, of het staafje onder te dompelen in een potje urine. Hierna wacht je een aantal minuten (meestal drie tot vijf minuten, dit staat aangegeven op de verpakking) op de uitslag. Als er veel van dit hormoon in je urine aanwezig is, betekent dit dat de eisprong waarschijnlijk binnenkort plaats zal vinden. 

Er zijn verschillende soorten ovulatietesten. De meeste meten alleen de hoeveelheid LH, waardoor je weet wat je twee meest vruchtbare dagen zijn. Er zijn ook ovulatietesten die daarnaast ook de hoeveelheid oestrogeen in je lichaam meten. Je lichaam maakt meer oestrogeen aan op het moment dat je baarmoeder zich klaarmaakt voor de eisprong. Met behulp van deze ovulatietest krijg je dus inzicht in je langere vruchtbaarheidsperiode.

Wanneer gebruik je een ovulatietest?

Een ovulatietest kun je het beste een paar dagen voor je verwachte ovulatie gebruiken. Deze vindt meestal in het midden van je cyclus (ongeveer twee weken voor je menstruatie) plaats. De meest vruchtbare dagen zijn de één of twee dagen voordat je eierstokken een eicel vrijlaten. Spermacellen kunnen tot wel vijf dagen in het lichaam overleven. Wil je dus graag zwanger raken, dan kan dit vijf dagen voor en één dag na je ovulatie. 

Heb je een onregelmatige cyclus en is het daarom lastiger in te schatten wanneer je zal ovuleren? Test dan wat vaker en houd signalen van ovulatie (bijvoorbeeld je lichaamstemperatuur) in de gaten. Waar je bovendien op moet letten is dat vloeistoffen het LH-hormoon verdunnen. Probeer twee uur voor het testen dan ook niet te veel te drinken en niet te plassen. 

Hoe betrouwbaar is een ovulatietest?

De ovulatietest is dus redelijk makkelijk te gebruiken. Ook is hij behoorlijk accuraat, al is deze test natuurlijk geen garantie voor een zwangerschap. Volgens de U.S. Food & Drug Administration zijn ovulatietesten voor 90 % accuraat in het detecteren van een LH-piek. Ze zijn daarmee dan ook erg effectief in het voorspellen van een ovulatie.

De betrouwbaarheid zit ‘m overigens ook in het gebruik van andere methodes in combinatie met de ovulatietest. Houd naast het testen dan ook je baarmoederslijmvlies, je lichaamstemperatuur en je algehele menstruatiecyclus in de gaten. Ook kun je een online ovulatiecalculator gebruiken, om zo jouw kansen op een zwangerschap zo veel mogelijk te vergroten. Kortom: let goed op je lichaam. Je kunt je een ovulatie ook zelf herkennen aan een beetje bloed of helder slijm uit je vagina en pijn in je buik.

Hoe gebruik je een ovulatietest correct?

Om ervoor te zorgen dat jij alles uit de test haalt, hebben we een aantal tips voor gebruik onder elkaar gezet. Zo weet je precies hoe je een ovulatietest het best kunt gebruiken.

• Lees de instructie goed door, elke test werkt namelijk net even anders.
• Zorg ervoor dat je voor het doen van een test niet te veel drinkt. Als je urine te dun is, is de uitslag minder betrouwbaar.
• Doe de test niet in de ochtend, omdat de LH-piek pas in de ochtend op gang komt. Doe de test bij voorkeur rond 12 uur 's middags.
• Probeer iedere dag op dezelfde tijd te testen.
• Heb je een onregelmatige cyclus? Begin dan liever te vroeg dan te laat met testen, zodat je de LH-piek niet mist.
• Check de houdbaarheidsdatum van de test.
• Het kan helpen om twee keer op een dag te testen, omdat je LH-level kan verschillen per tijdstip.
• Lees het resultaat drie tot vijf minuten na gebruik af. Een positieve uitslag betekent dat je de komende twee dagen erg vruchtbaar bent. 

Wat kun je wel en niet afleiden uit een ovulatietest?

Een ovulatietest helpt je jouw meest vruchtbare periode te identificeren. Het brengt de LH-piek in kaart en voorspelt daarmee jouw ovulatie. Toch kun je aan de hand van deze test niet meten of er daadwerkelijk een eisprong plaatsvindt, en ook dient het niet als zwangerschapstest. Het is bovendien geen betrouwbare vorm van anticonceptie. 

Is een ovulatietest geschikt voor iedereen?

Ovulatietesten zijn betrouwbaar en ze werken voor velen goed. Toch is deze test niet geschikt voor iedereen. Wanneer je bijvoorbeeld heel onregelmatig ongesteld wordt, is het lastig om deze test effectief te gebruiken. Ook wanneer je last hebt van PCOS, is de ovulatietest niet zo geschikt. Vrouwen met PCOS hebben namelijk van zichzelf al vaak een verhoogde LH-waarde, waardoor de testuitslag foutief positief kan zijn. Hetzelfde geldt voor de menopauze. Ook gedurende deze periode is er veel LH in de urine aanwezig. Dit is dan geen indicatie van een hoge vruchtbaarheid.

Je kunt voor een betrouwbare ovulatietest terecht bij je drogisterij, apotheek of online. Bekende en betrouwbare merken zijn onder andere Clearblue, Sensitest en Predictor.

Volg je Women's Health al op Facebook en Instagram?