5 tips om je vruchtbaarheid te testen
Van de gratis temperatuurmethode tot de soms prijzige LH-testen, dit is hoe je als man en vrouw je vruchtbaarheid kan testen.
Probeer je al een tijdje zwanger te worden, maar vis je steeds naast het net? Dan spoken er al snel heel wat vervelende vragen door je hoofd. Ben ik wel vruchtbaar? Komen m'n eitjes wel tot rijping? Of is er iets mis met het sperma van m'n lief? Kortom: de stress loopt al snel op. Maar niet getreurd, wij helpen je het mysterie van je cyclus en je eisprong te ontrafelen. Women's Health sprak met fertiliteitsarts Paul Flierman om te achterhalen hoe je de vruchtbaarheid van een vrouw en man kan testen.
Meer weten over (on)vruchtbaarheid? Bekijk de Women's Health documentaire (On)vruchtbaar?, waarin verschillende vrouwen hun verhaal delen.
Hoe weet je of je vruchtbaar bent?
‘In principe is elke vrouw vruchtbaar, tot het tegendeel bewezen is,’ vertelt fertiliteitsarts in het OLVG Paul Flierman. ‘Er zijn een aantal extreme uitzonderingen, van personen zonder schede of baarmoeder. Of vrouwen in de overgang. Of zelfs beschadiging van de eileiders na een operatie of geslachtsziekte. Maar dat is enorm zeldzaam. Daarom spreek ik eigenlijk altijd over subfertiliteit, ook wel verminderde vruchtbaarheid, als een stel moeite heeft met zwanger worden, in plaats van onvruchtbaarheid.’
Meer weten over subfertiliteit? Ontdek hier dan vijf veelvoorkomende oorzaken van een verminderde vruchtbaarheid.
Kun je zelf je vruchtbaarheid testen?
Maar hoe weet je nu zelf of je vruchtbaar of juist eventueel verminderd vruchtbaar bent? Nou, dat kun je dus prima zelf checken.
‘Dat begint met het in kaart brengen van je cyclus. De cyclus bestaat uit vier delen: de menstruatie, het oprijpen van de eisprong, de daadwerkelijke eisprong en het ‘uitrijpen’ tot de nieuwe menstruatie. Parallel aan de ontwikkelingen in de eierstok (in de fase waarbij een eitje wordt gerijpt), bouwt je baarmoeder haar baarmoedervlies op, zodat een eventueel embryo zich kan innestelen. Als je je cyclus in kaart brengt, kun je dus in feite uitrekenen wanneer je vruchtbaar zou moeten zijn,’ legt Flierman uit.
1. Eisprong berekenen
Hoe je dan weet wanneer jouw ovulatie plaatsvindt? Ook daar zijn manieren voor. ‘Er zijn een aantal methodes die je thuis kunt toepassen om bijvoorbeeld in kaart te brengen hoe lang je cyclus is en daarmee uit te zoeken wanneer je ovuleert. Dat begint dus met het bijhouden van de dagen waarop je ongesteld bent.' Bij een regelmatige cyclus ovuleer je meestal tien tot zestien dagen voor je menstruatie. Pak je cyclus er dus bij en markeer deze dagen in je agenda. In deze periode maak je de meeste kans op een zwangerschap.
Meer weten over je ovulatie? Ontdek hier dan hoelang je na je eisprong nog vruchtbaar bent.
2. Temperatuurmethode
'Daarnaast kun je de temperatuurmethode toepassen. Je meet elke ochtend op ongeveer hetzelfde tijdstip je temperatuur en na de eisprong zou deze dan zo’n 0,3 tot 0,5 graden hoger moeten zijn.'
3. LH-testen
'Wat je ook kunt doen, is je ovulatie testen door middel van LH-testen, ook wel ovulatietesten,’ legt Flierman uit. LH, oftewel het luteïniserend hormoon, is een hormoon wat je hersenen aanmaken om je eierstokken aan te sturen. Kort voor je ovulatie is er een piek van dit hormoon in je bloed en dus ook in je urine. Door op een LH-test te plassen, meet je dus of deze piek heeft plaatsgevonden. Zo ja, dan weet je dat het vruchtbare deel van je cyclus is aangebroken. Belangrijk om te weten is dat zowel de temperatuurmethode als de ovulatietesten beiden niet werken voor iedereen.
4. Echo- en bloedonderzoek
Toch kan het dat je met alle thuistesten en DIY-tricks na een aantal maanden nog steeds niet zwanger bent. Maak in dat geval een afspraak met je huisarts. Er zijn namelijk nog heel wat onderzoeken mogelijk naar jouw vruchtbaarheid. Zo kan er in je bloed gekeken worden naar je hormooncyclus en je eicelreserve. Ook kunnen sommige (huis)artsen met een echo checken of je eitjes wel goed tot rijping komen. Wees dus niet bang om bij vruchtbaarheidsproblemen aan de bel te trekken.
5. Spermaonderzoek
Nu hebben we het veel gehad over hoe je de vruchtbaaheid van een vrouw kan testen, maar wij doen het natuurlijk niet alleen. Ook aan het sperma van een man kan het een en ander mankeren. Zo kan er te weinig zaad in het sperma zitten of zijn de zaadcellen van je lief trage zwemmers. Er is helaas geen DIY-thuistest om de vruchtbaarheid van een man te testen. Lukt het niet om zwanger te worden, neem dan contact op met je huisarts. Die kan het zaad in een lab laten onderzoeken en je eventueel doorverwijzen bij problemen.
Wil je het zaad van je partner een boost geven? Lees hier dan hoe je de vruchtbaarheid van een man kan verbeteren.
Hoeveel kost het om je vruchtbaarheid te testen
Zoals je al een beetje hebt gelezen, kunnen de kosten van een vruchtbaarheidstest best wat verschillen. Het berekenen van je eisprong en het meten van je temperatuur is natuurlijk gratis. Voor een LH-test kan je makkelijk een paar tientjes kwijt zijn. Voor uitgebreid onderzoek door een specialist ben je al snel een groot deel van je eigen risico kwijt. Schrik daar dus niet van.
Onvruchtbaar?
Of er dan ook weleens mensen het ziekenhuis verlaten met de diagnose ‘onvruchtbaar’? Zeker, maar dat is zeldzaam. ‘Dat gebeurt alleen als er bijvoorbeeld een anatomische afwijking is, als iemand in de overgang is of er geen zaadcellen zijn. Alle andere situaties vallen onder verminderde vruchtbaarheid.’
Benieuwd naar de deadline van jouw biologische klok? Ontdek hier dan tot welke leeftijd een vrouw vruchtbaar is.
Ben je al een jaar bezig met het proberen om zwanger te worden, maar lukt het niet? Neem dan contact op met je huisarts.