Zelfsabotage: op deze manieren zit jij jezelf in de weg
Waarom doen we dit en hoe komen we ervan af?
© Westend61
De een heeft ‘mañana, mañana’ als mantra, de ander daagt zichzelf te weinig uiten een derde duikt iets te gemakkelijk in de voorraadkast. We zitten onszelf in de weg met zelfsabotage. Waarom doen we dit en hoe komen we ervan af?
WH’s Maud dook in de zelfsabotage materie en sprak met Roos Vonk, hoogleraar sociale psychologie en schrijver van het boek Je bent wat je doet. Zij legt uit dat er verschillende vormen van zelfsabotage zijn.
Uitstelgedrag
Een eenvoudige vorm van dit soort zelfsabotage is domweg iets niet doen omdat je er geen zin in hebt. ‘Uitstelgedrag is hardnekkig, iedereen heeft er in meer of mindere mate last van,' aldus Roos tegen Maud. Volgens Roos Vonk ligt er bij deze vorm van zelfsabotage iets diepers aan ten grondslag: angst. Angst om niet aardig gevonden te worden, angst voorafwijzing, angst om te falen.
Self-Handicapping
De tweede vorm van zelfsabotage die Roos Vonk noemt is ‘self-handicapping’. Bij deze vorm geef je jezelf een extra handicap, waardoor de kans groot is dat je later ook daadwerkelijk faalt. Bijvoorbeeld door veel te laat naar bed te gaan en een paar wijntjes achterover te tikken op de avond voor een belangrijk sollicitatiegesprek. Volgens Vonk doe geeft je dit een gevoel van controle. Je hebt namelijk grip op je eigen falen. Én je hebt een excuus klaarliggen voor het niet behalen van je doel.
Zelfvernietiging
Deze vorm van zelfsabotage heeft vooral te maken met 'nemen'. Of dat nou vet eten, alcohol of drugs is, maakt niet uit. Dat nemen wordt bij zelfvernietiging namelijk niet eens gebruikt om het doel te saboteren. Het gebruik ervan en het lekkere gevoel is het doel op zich. Niet bepaald gezond dus, en dat weet je ook wel, maar tóch lukt het niet om ermee te stoppen.
De remedie tegen al deze vormen van zelfsabotage? Het herkennen én erkennen van je gedrag en nagaan welke vorm bij jou de overhand heeft. Stel jij uit? Ben je verslavingsgevoelig of een typische self-handicapper?
In de nieuwste Women's Health lees je het volledige artikel over zelfsabotage en vind voorbeelden en tips die je erbij kunt pakken als je merkt dat je weer in dit gedrag vervalt.