Alles wat je moet weten over ademhalingsoefeningen bij stress en angstgedachten
Inclusief tips van experts!
De woorden stress en ademhaling worden vaak in één adem genoemd en dat is niet voor niets. Stress kan je naar adem laten happen en zodra de rust is wedergekeerd kun je een diepe zucht van verlichting slaken. Alleen al deze spreekwoorden laten zien hoeveel invloed stress of angst op je ademhaling kunnen hebben. In dit artikel vertellen Longarts Stijn Mol en Fysiotherapeut dr. Carel van Wetering, op welke manier je ademhalingsoefeningen kan inzetten als je last hebt van stress, angst of paniek.
Dit is de invloed van stress op je ademhaling
Welkom in 2024 waar de mogelijkheden en keuzes eindeloos lijken. ‘Mensen verwachten dat iedereen alles voor elkaar heeft. Je moet fit zijn, er mooi uitzien, een goede baan en een mooi huis hebben. Ga zo maar door. Deze stress heeft ook een grote invloed op je ademhaling,’ vertelt Carel. Alle verwachtingen en opties kunnen je het gevoel geven dat je ademruimte tekort komt. Door stress kun je verkeerd gaan ademen. Te snel ademen, te weinig adempauzes of een te hoge ademhaling? Stress kan de oorzaak zijn.
Als je tijdelijk verkeerd ademt op een stressvol moment, is dat geen probleem. Maar wanneer je langdurig stress hebt en hierdoor voor langere tijd verkeerd ademt. Kun je klachten krijgen zoals kortademigheid, duizeligheid, steken op de borst of vermoeidheid. Nóg meer om je druk over te maken? Dat is precies wat je niet kunt gebruiken als je gestrest bent.
Hoe adem je stress weg?
Op zoek naar ademhalingsoefeningen bij stress? Goed idee, juist als je stress hebt is het belangrijk om te letten op je ademhaling. Hoe druk het ook is in je hoofd, het is belangrijk dat je ademhaling rustig blijft. Carel: ´Wat je doet is dat je rustig door je neus ademt. Zorg ervoor dat je het middenrif goed gebruikt en dat je dus niet te hoog ademt. Neem na elke uitademing een pauze. Dat rustige ademen geeft een ontspannen gevoel. ´
Als je jezelf wil kalmeren voor een spannende presentatie is dit een goede oefening, maar als je door stress chronisch verkeerd ademt en hierdoor klachten krijgt, is het tijd om wat te veranderen. ‘Als je klachten hebt terwijl je geen ziekte hebt. Dan hebben die klachten een boodschap en als je die boodschap begrijpt is dat de eerste stap om tot verbetering te komen. Als je die boodschap niet begrijpt. Dan blijf je gewoon doen wat je aan het doen bent. En dan worden die klachten steeds erger,’ zegt Carel
Er is geen quick fix
Als je ten koste van alles het uiterste van jezelf vraagt, hier niet mee wil stoppen en op zoek bent naar een trucje om van je klachten af te komen, heeft Carel slecht nieuws: ‘Die trucjes bestaan niet. Het lichaam laat zich niet voor de gek houden.’ Ben je overwerkt, oververmoeid en ga je maar door en door? Als je hierdoor verkeerd gaat ademen kun je daaraan werken, maar alleen dat gaat je klachten niet oplossen.
Stijn legt uit 'Als je dan alleen op die ademhaling gaat focussen, werkt dat niet. Je zult ook iets aan je levenspatroon moeten doen. Je moet op een of andere manier iets loslaten of veranderen. Inzien dat je dingen anders zou kunnen of willen doen en daar ook actief wat aan gaan doen. Dat is ook onderdeel van de behandeling.’
Hoe ademen bij paniek?
Zodra je last hebt van paniek kunnen ademhalingsoefeningen helpen om rustiger te worden. ´Als iemand dan voelt van, hé, ik begin nu in paniek te raken, maar door goed te ademen heb ik daar grip op en vermindert dat; ik kan zelf concreet iets doen om dat te verminderen als dat gebeurt; dan geeft dat alleen al een bepaalde mate van rust´, vertelt Carel. Toch is ademhalingstherapie niet zijn eerste keuze als mensen last hebben van paniek en angst.
Hoe ademen bij angst?
Bij angst en paniek is het belangrijk dat er een goede analyse wordt gedaan van de klachten. Carel: ‘Eerst moet je begrijpen, waar komt dat vandaan? Wat is de oorzaak? En wat kan daaraan worden gedaan? Dus dan denk je aan de analyse van de huisarts, praktijkondersteuner, of een psycholoog. ‘Pas als daar goed over is nagedacht kan bepaald worden of ademhalingstherapie kan helpen, bijvoorbeeld als een vorm van ontspanning.
Carel ziet in zijn praktijk ook weleens jongeren met een extreme angststoornis. Dat kan volgens hem niet worden opgelost door ademhalingsoefeningen. Carel: ‘Je moet je voorstellen, zo'n meisje of jongen komt dan binnen en durft mij niet eens aan te kijken. Dan ben je aan het verkeerde adres, want ik ben geen psycholoog of psychiater.’
Geen trucjes maar oplossingen
Ja, een goede ademhaling kan je helpen te ontspannen. Maar voordat je als een malle aan de slag gaat met ademhalingsoefeningen voor stress, angst of paniek is het ook belangrijk om te bedenken waar je klachten vandaan komen. Wat is de onderliggende oorzaak van je stress, angst of paniek? En welke hulp heb je nodig om hier mee te leren omgaan? Misschien is dat niet de makkelijkste route, maar wel de meest effectieve!