Waarom scheiden steeds meer oudere mensen? Maak kennis met 'gray divorce'

Vervelend, maar waar: scheidingen onder boomers zijn behoorlijk booming. Hoewel het al langer bekend is dat veel huwelijken in een scheiding eindigen, lijkt het erop dat niet alleen jongere echtparen de handdoek in de ring gooien, maar dat ook mensen boven de 50 er een punt achter zetten. Waarom belanden steeds meer 50-plussers in een ‘gray divorce’? Onze Women’s Health US-collega’s vroegen het aan experts.  

Scheiden op latere leeftijd: dit zeggen de cijfers

Cijfers van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) laten allereerst zien dat het aantal scheiding vanaf 1984 flink is toegenomen (zo’n 9,9 echtscheidingen per duizend echtparen) en sindsdien schommelt. De jaren daarvoor lag dit aantal rond de twee echtscheidingen per duizend echtparen. Daarnaast is te zien dat de gemiddelde leeftijd geleidelijk aan toegenomen is. Zo lag die leeftijd in de jaren 80 tussen de 30 en 40 jaar, en was dit in 2020 naar tussen de 40 en 50 jaar opgeschoven. Amerikaans onderzoek laat zien dat echtscheiding onder 50-plussers in 2019 meer dan verdubbeld was ten opzichte van 1990: van 8,7 procent naar 36 procent. 

Gray divorce onder de baby boomers

Volgens Susan Brown, professor Sociologie aan de Bowling Green State University, zijn er een aantal verklaringen voor deze trend. Allereerst licht Brown toe dat de Amerikaanse echtscheidingen voornamelijk binnen de babyboomer-generatie plaatsvinden. In de jaren 70 werd het scheiden van je partner steeds meer sociaal geaccepteerd en kregen vrouwen daarbij veel meer rechten. ‘Vrouwen zagen ineens opties die ze eerst niet hadden’, vertelt hoogleraar Menselijke Ontwikkeling en Gezinswetenschappen Kelly Cichy. 'Financiële vrijheid en educatie zorgde voor de mogelijkheid om je partner te verlaten.’ En nu komt het: boomers die in de jaren 70 op jonge leeftijd gescheiden zijn, zijn hierdoor ook geneigd een tweede keer te scheiden. Volgens Brown komt dit doordat deze tweede huwelijken vaak instabieler zijn. ‘Als je al een keer een echtscheiding hebt meegemaakt, is je idee van een onvoorwaardelijk en oneindig huwelijk afgezwakt’, voegt Cichy toe.

Mensen leven langer

En dat is niet de enige mogelijke reden. Nu we met z’n allen gemiddeld langer leven, hebben we ook weinig zin om zo lang in een ongelukkig huwelijk te blijven hangen. Bij deze langere levensduur komen allerlei kwaaltjes en gezondheidsproblemen kijken. Vooral vrouwen, die op latere leeftijd steeds meer onder ogen komen dat een huwelijk vaak gepaard gaat met het verzorgen van de partner, zien er vanaf om ongelukkig getrouwd te blijven, stelt Cichy. In voor- en tegenspoed, oftewel bij ziekte en gezondheid, ziet men minder zitten als de relatie niet goed gaat.

Waarom is het extra zwaar om op latere leeftijd te scheiden?

Gray divorces nemen dus om meerdere redenen toe. Zo’n scheiding kan behoorlijk veel verdriet opleveren, zeker wanneer je wat ouder bent. Bij scheidingen op latere leeftijd heb je namelijk minder tijd om dit te verwerken, zowel emotioneel als financieel, legt Brown uit. Daarbij zullen oudere koppels over het algemeen meer moeite hebben (daarbij kost het zo’n vier jaar om te herstellen) dan jonge koppels (die hebben ongeveer twee jaar nodig), zo blijkt uit onderzoek van Brown. Jongeren kunnen beter tegen verandering en hebben over het algemeen een grotere dating pool. En laten we ook vooral niet vergeten dat partners er op latere leeftijd vaak al behoorlijk wat getrouwde jaren op hebben zitten. Dat maakt het extra pittig om de stekker eruit te trekken.

Zo’n scheiding op latere leeftijd blijkt ook voornamelijk voor vrouwen extra zwaar. Vrouwen verdienen minder en hebben minder bezittingen dan mannen, suggereert een studie van the Oxford University Press. Dit maakt dat de keuze voor de vrouw om onafhankelijk verder te gaan behoorlijk moeilijk kan zijn.

5 tips om met een scheiding op latere leeftijd om te gaan

Ga jij door een ‘gray divorce’? Dan kan het goed zijn dat je tegen obstakels aanloopt. Hieronder vind je een aantal tips die jou een handje kunnen helpen om deze zware tijd wat draagbaarder te maken.

1. Bouw een goed netwerk op
   Een fijne omgeving met vrienden en familie is cruciaal tijdens een scheiding. Volgens Cichy zorgt sociale isolatie namelijk voor een grote kans op angst, depressie, middelengebruik en zelfs geheugenverlies. Besteed dus genoeg tijd aan sociale contacten, plan regelmatig afspraakjes in of zoek bijvoorbeeld nieuwe interacties op tijdens sportlessen. 
2. Ga langs bij een therapeut
   Therapie kan volgens Cichy helpen met het in kaart brengen van het probleem binnen het huwelijk. Ook kan het je relatie met jezelf en anderen verbeteren. Professionele hulp kan heel nuttig zijn om worstelingen gericht aan te pakken.
3. Stel een financieel plan op.
   Een financieel plan kan helpen met het krijgen van overzicht in een zware periode. Dit kun je uiteraard zelf doen, maar je kan ook een financieel adviseur inschakelen om je te helpen met budget, inkomsten en uitgaven (wil je meer leren over sparen? Lees dan dit artikel!). Ook is het belangrijk om goed na te denken over verzekeringen, zodat je goed voorbereid bent op de toekomst. 
4. Denk goed na over je toekomst
   Je loskoppelen van een partner is natuurlijk heel eng en onbekend, maar het kan ook heel bevrijdend zijn. Dit is de tijd om jezelf weer opnieuw uit te vinden, hoe beangstigend dat ook is, en zelf je toekomst in te richten.

Volg je Women's Health al op Facebook en Instagram?

Bron: Women’s health US