Toxic werkomgeving? Dit zijn de signalen
Een giftige werkomgeving is ongezond: niet alleen voor de sfeer, maar ook voor de productiviteit en voor jou en je collega’s. Dit kan zorgen voor stress en angst of zelfs leiden tot een burn-out.
De manier waarop we werken is veranderd: meer flexibiliteit door thuiswerken, maar ook meer werkdruk. Door de altijd-aan-cultuur werken we velen langer, zelfs ’s avonds en in het weekend. Volgens FNV ervaart één op de drie werknemers te veel druk; in 2022 meldde 37 procent zich ziek door stress. Arbeidspsycholoog Tosca Gort legt uit hoe je signalen van overbelasting herkent en hoe ermee omgaat.
RODE VLAG #1: De sollicitatieprocedure is een rommeltje
Een sollicitatieprocedure zegt veel over de werksfeer en de organisatiecultuur, stelt Tosca Gort. "Als dat proces chaotisch verloopt, deadlines steeds veranderen of je geen duidelijke informatie krijgt, kan dit duiden op een bedrijf waarin structuur en communicatie ontbreken." Dit kan volgens haar later zorgen voor verwarring op de werkvloer en een gebrek aan duidelijke verwachtingen. Als een bedrijf geen zorg besteedt aan het wervingsproces, is de kans groot dat deze onzorgvuldigheid zich doorzet in andere delen van de organisatie.
Enkele signalen van een negatieve werksfeer zijn bijvoorbeeld: een onvoorbereide manager met wie je het gesprek voert, onduidelijke functie-eisen en tegenstrijdige informatie. Als je net aan je carrière begint, heb je misschien nog weinig vergelijkingsmateriaal. Om een goede werk-privébalans in te schatten kun je vragen naar werktijden, thuiswerkmogelijkheden en hoe het team omgaat met drukke periodes. Vertrouw altijd op je intuïtie. Voelt iets niet goed? Luister naar dat onderbuikgevoel. Arbeidspsycholoog Gort: "Let ook op non-verbale reacties. Als de interviewer veel aarzelt of ontwijkend antwoordt, kan dit een signaal zijn."
RODE VLAG #2: Je bent constant overwerkt, en je manager ook
Drukke periodes horen erbij, maar continu onder hoge druk staan zou geen normaal onderdeel van je werk moeten zijn. Als je het gevoel hebt dat je nooit een moment hebt om op adem te komen, is dat een teken dat de werkdruk onhoudbaar is. De oorzaak ligt dan waarschijnlijk bij je werkgever. Een goede werkgever zorgt ervoor dat werknemers niet in een burn-out belanden. "Stress op de werkvloer ontstaat vaak door onrealistische verwachtingen, te weinig personeel of een bedrijfscultuur waarin overwerken de norm is," zegt Gort. "Als een manager zelf ook overwerkt is, betekent dit vaak dat de werkdruk en verwachtingen structureel uit balans zijn."
Stress door de werkgever of leidinggevende ontstaat als de werkdruk constant te hoog is, er geen ondersteuning is en rustmomenten ontbreken. Dit kan leiden tot een vicieuze cirkel, waarbij de werkdruk alleen maar verder toeneemt, in plaats van afneemt. Het is aan werkgevers om niet alleen te praten over een gezonde werk-privébalans, maar deze ook daadwerkelijk te faciliteren.
RODE VLAG #3: Je durft op je werk niet helemaal jezelf te zijn
Openheid naar je leidinggevende is belangrijk als persoonlijke problemen je werk beïnvloeden. "Een veilige werkomgeving maakt zulke gesprekken mogelijk zonder angst voor negatieve gevolgen. Dit noemen we ‘psychologische veiligheid’, en die is essentieel voor een gezonde werkplek," zegt Gort. "Medewerkers moeten zich vrij voelen om ideeën en zorgen te delen zonder vrees voor straf of schaamte." Als je het gevoel hebt dat je jezelf moet verbergen of niet volledig kunt uiten, kan dat ernstige gevolgen hebben voor je mentale gezondheid en werkgeluk. Of het nu gaat om gezondheidsproblemen, een relatiebreuk of het verlies van een dierbare, soms is flexibiliteit en steun van je werkgever nodig.
Toch blijkt uit onderzoek van financieel dienstverlener Nationale-Nederlanden dat 56 procent van de werknemers het gevoel heeft dat er geen ruimte is om persoonlijke zaken te bespreken, terwijl die behoefte er wel is. "Als je niet jezelf kunt zijn, kan dat leiden tot stress, verminderde productiviteit en zelfs een burn-out," zegt Gort. Een werkgever die herhaaldelijk redelijke verzoeken om thuis te werken afwijst of weinig begrip toont voor persoonlijke omstandigheden, draagt bij aan een cultuur van overwerken, onzekerheid en angst.
Abonnement
Herken je je in de situaties hierboven of ben je benieuwd naar de andere vijf waarschuwingssignalen? Je lees het in ons gloednieuwe nummer dat vanaf nu overal in de winkels ligt.
Het nieuwe nummer voortaan liever op de mat ontvangen? Word abonnee en ontvang altijd als eerste de nieuwste editie.