Last van een neussprayverslaving? Zo herken je het en zó kom je er vanaf

Het hooikoortsseizoen is in volle gang en de pollen vliegen je om de oren. Grijp jij ook regelmatig naar neusspray als redmiddel tegen al dat niezen en snotteren? Begrijpelijk. Toch kun je daar maar beter voorzichtig mee omgaan, want voor je het weet kun je niet meer zonder. Een neussprayverslaving is namelijk sneller ontwikkeld dan je denkt. Wanneer ben je verslaafd aan neusspray, en belangrijker nog: hoe kom je er weer vanaf? Een KNO-arts legt het uit.

Hoe werkt neusspray?

Neussprays zijn grofweg in drie categorieën te verdelen: sprays met een zoutoplossing, met xylometazoline en met corticosteroïden. De eerste twee haal je gewoon bij de drogist, voor de laatste heb je een recept nodig. Vooral de variant met xylometazoline is verraderlijk, zegt KNO-arts Marjolein van Looij. Aan de de Telegraaf legt ze uit dat deze spray weliswaar snel werkt, maar juist daardoor zo verslavend is. Veel mensen krijgen het daardoor niet meer voor elkaar om ermee te stoppen.

Hoe ontstaat een neussprayverslaving?

Gebruik je neusspray langer dan een week, dan raakt je neus eraan gewend. De spray biedt nog wel verlichting, maar die werking houdt steeds korter aan. Volgens Van Looij zwellen je neusslijmvliezen juist extra op zodra de spray is uitgewerkt, waardoor je neus sneller weer dichtzit. Zo beland je in een vicieuze cirkel waar je moeilijk uitkomt. Op den duur is het niet je verkoudheid die je neus verstopt, maar de spray zelf. Niet voor niets staat er op de verpakking van neusspray met xylometazoline dat je het maximaal een week mag gebruiken.

Hoe kun je een neussprayverslaving voorkomen?

Om te voorkomen dat je steeds naar de neusspray grijpt, raadt Van Looij aan om het gebruik af te wisselen met andere middelen. Zo kun je je neus spoelen met een zoutoplossing en een neusdouche. Klinkt misschien een beetje vreemd, maar zo’n neusdouche is gewoon een zacht flesje waarmee je je neus en bijholten voorzichtig reinigt en je je neus als het ware schoon spoelt.

Een andere optie is stomen met mentholpreparaten. Al is het effect hiervan beperkt en geeft het je vooral tijdelijk het gevoel dat je beter kunt ademen. Toch kan die tijdelijke verlichting best prettig zijn.

Blijf je ondanks alles last houden van een verstopte neus? Dan kunnen KNO-artsen een neusspray met een ontstekingsremmer voorschrijven, soms in combinatie met een anti-allergiemiddel. Deze variant mag je wél langere tijd gebruiken en werkt niet verslavend. Houd er wel rekening mee dat het wat langer duurt voordat je het effect hierva merkt.

Hoe kom je van een neussprayverslaving af?

Is het kwaad al geschied en kun je niet meer zonder neusspray? Dan zijn er volgens Van Looij verschillende manieren om af te kicken. De snelste, maar ook meest pittige manier is door gewoon cold turkey te stoppen met het gebruik van neusspray. Krijg je het van die gedachte (letterlijk) iets te benauwd? Dan kun je ook kiezen voor een mildere aanpak: spray bijvoorbeeld alleen nog in één neusgat of stap tijdelijk over op kinderneusspray om langzaam af te bouwen.

Wat je volgens Van Looij sowieso moet doen, is alle losse flesjes meteen weggooien. Zolang er in je tas, jaszak en op je nachtkastje nog sprays rondslingeren, blijft de verleiding groot.

Houd er rekening mee dat, wanneer je abrupt stopt met het gebruiken van neusspray, je daar in het begin wat last van kunt hebben. Grote kans dat je neus flink verstopt zit en ook je neusslijmvlies kan geïrriteerd aanvoelen. Zijn je neusslijmvliezen al erg beschadigd, dan kan het herstel zelfs maanden duren. In dat geval kan een arts een ondersteunende spray voorschrijven of adviseren om regelmatig te spoelen met een zoutoplossing. 

Lukt het je echt niet om zelf van je neussprayverslaving af te komen? Dan is het geen slecht idee om de hulp van een arts in te schakelen.

Volg je Women's Health al op Facebook en Instagram?