Dermatologen trekken aan de bel: Gen Z's obsessie met zonnen is gevaarlijk
Het obsessief tracken van die UV-index is niet zo onschuldig als het lijkt.
Zonnebrandcrème met hoge SPF is er niet voor niets: het beschermt ons tegen de schadelijke effecten van de zon op je huid. Dat we zulke bescherming nodig hebben om rimpels, vlekjes en huidkanker te voorkomen, is bij de verschillende generaties wel bekend. Gen Z lijkt echter andere prioriteiten te hebben. Deze generatie vermijdt de UV-piekuren - de momenten op de dag waarop de sterkte van de ultraviolette straling van de zon hoog is - niet; ze zoekt die juist op om volop te gaan zonnen. Bruin worden is dan wel hot and happening, het is vooral ook gevaarlijk. Dermatologen waarschuwen voor deze tanning trend.
Die UV-index: zo werkt het
Zonlicht heeft te maken met UV-straling. Die straling wordt gemeten met de UV-index. Deze meet de intensiteit van de straling van de zon, en wordt in een schaal van 0 tot 11 uitgedrukt. Hoe hoger dit nummer, hoe groter de kans dat je aan UV wordt blootgesteld. En dat is precies waar de verwarring ligt: Gen Z (tieners en begin-twintigers) linken een hoge UV aan een betere tan, en hier gaat het mis. Universitair hoofddocent Dermatologie aan de Universiteit van Pennsylvania Dr. Susan Taylor legt uit. ‘Een hoge UV betekent dat veel UV-stralen je huid bereiken. Gedurende de piekuren tussen 10 uur ‘s ochtends en twee uur ‘s middags is het dan ook extra belangrijk om jezelf goed te beschermen - denk aan twee keer zoveel zonnebrandcrème smeren en een hoed en zonnebril dragen.’ Maar ook als de UV-index laag is, bijvoorbeeld op een bewolkte dag, moet je opletten. Dr Taylor: ‘Wolken blokkeren de UV-stralen gedeeltelijk, maar je bent er niet zeker van dat er geen schade optreedt.’
Zonnen komt niet zonder risico’s
Het gevolg als je je niet goed insmeert? Je raakt verbrand. ‘Het is vergelijkbaar met een schaafwond. Wanneer jouw huid verbrandt, raakt hij beschadigd’, vertelt Dr. Taylor. Maar ook wanneer er geen sprake is van verbranding is zonnen gevaarlijk. ‘UV-stralen tasten het DNA van de cellen aan. Als reactie hierop maakt je huid vervolgens melanine aan’, licht Dermatoloog Dr. Ellen Marmur toe. ‘Een gebruinde huid betekent dus eigenlijk dat je huid schade is aangedaan.’
Dat kan je op latere leeftijd behoorlijk wat narigheid opleveren. De schade van een verbrande huid kan leiden tot verschillende soorten huidkanker: onderzoek laat zien dat vijf verbrandingen door de zon het risico op melanoom - een vorm van huidkanker - meer dan verdubbelt. Echt niet wat je wil. Dit is dan ook de reden dat organisaties als het Huidfonds bescherming als zonnebrandcrème (van minimaal factor 30 en met UV-A-filter) aanraadt.
Nu stralen, later balen
De gevolgen blijven niet beperkt tot een verhoogd risico op huidkanker. Ook al blijft deze ernstige ziekte je bespaard, schade door de zon kan ook jaren later tot onder andere rimpels, bruine vlekken, melasma, gesprongen adertjes en een doffe huid leiden. ‘Hoe beter je nu voor je huid zorgt door voldoende zonnebrandcrème te gebruiken, hoe minder geld je later kwijt bent aan lasers en injecties’, aldus Dr. Marmur. Toch lijkt deze boodschap bij Gen Z - ondanks dat generatie veel bezig is met skincare en aesthetische looks - niet echt aan te slaan. ‘De kans op verminking is klein, en mensen willen nú die onmiddellijke bevrediging’, verklaart Dr. Murmur.
Wat moet er veranderen?
Waar komt die tanning trend vandaan? Dermatologen linken het aan social media posts waarin een gebruinde huid populair is en SPF als puur optioneel wordt gezien. Maar dat is niet het enige. Zo gaat er misinformatie rond over een kankerwekkend effect van zonnebrandcrème. ‘Er heerst momenteel een wantrouwen jegens de wetenschap en dus ook tegen zonbescherming’, vervolgt Dr. Marmur. ‘Mensen provoceren graag zo veel mogelijk.’
Hoe overtuigen we deze generatie van het feit dat onbeschermde blootstelling aan de zon voor huidkanker kan zorgen? Volgens Dr. Marmur gaat het om slimme keuzes maken. ‘Het uitdragen van de boodschap om de zon compleet te mijden, gaat niet werken. Ga eropuit en leef je leven, maar weet dat er genoeg opties zijn om dit op een verantwoorde manier te doen. Daar zul je op lange termijn profijt van hebben.’ De huidige jonge generatie wil er gebruind uitzien, maar daar hoef je niet voor te zonnen. Een zelf-tan of bronzer kan hetzelfde effect creëren, zonder dat UV-stralen je huid beschadigen. Daarbij hebben ook influencers invloed, bijvoorbeeld door niet telkens een tan te verheerlijken. ‘Zij kunnen Gen Z laten zien welke consequenties zonschade kan hebben’, aldus Dr. Taylor. ‘We hebben verhalen over jonge mensen met huidkanker nodig zodat de jonge generatie goed wordt ingelicht over de mogelijke gevolgen van onbeschermd tannen.’
Laten we dus gesprekken blijven voeren over veilig zonnen. Vooral met de jonge generatie.
Volg je Women's Health al op Facebook en Instagram?
Dit is een Syndication van Women’s Health US.